Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Η αγορά του λιθίου δείχνει πιο «καυτή» από ποτέ, αλλάζει τα δεδομένα στον χώρο των εμπορευμάτων και γίνεται πόλος έλξης για τους μεγαλύτερους traders παγκοσμίως.Όντας κομβικό στοιχείο για τις περισσότερες μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, το λίθιο γίνεται ένα από τα πιο σημαντικά προϊόντα στον κόσμο. Οι τιμές έχουν φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, οι προβλέψεις για τη ζήτηση εκτοξεύονται συνεχώς και οι αυτοκινητοβιομηχανίες δίνουν μάχη για να διασφαλίσουν τις μελλοντικές προμήθειες.
Στο πρόσφατο παρελθόν
Παρά τη σταθερή πορεία ανόδου των τελευταίων ετών όμως, μέχρι πολύ πρόσφατα ήταν σχεδόν αδύνατο να γίνει πραγματικό εμπόριο λιθίου. Οι τιμές καθορίζονταν με μακροπρόθεσμα ιδιωτικά συμβόλαια μεταξύ των ελάχιστων βασικών προμηθευτών και των πελατών τους, χωρίς να παρεμβάλλονται μεσάζοντες. Τώρα, η αυξανόμενη ζήτηση δείχνει να αλλάζει εκ βάθρων τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι αγοραπωλησίες λιθίου: Πολλά συμβόλαια έχουν πλέον πολύ μικρότερη διάρκεια -με κυμαινόμενες τιμές για να συνδέονται με την αγορά spot-, ενώ τα χρηματιστήρια από το Σικάγο μέχρι τη Σιγκαπούρη πειραματίζονται με νέα προθεσμιακά συμβόλαια.
Κι όσο οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη, τόσο το λίθιο τραβά την προσοχή των μεγάλων traders. Εταιρείες όπως η Trafigura και η Glencore, που είναι leaders στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων, από τον χαλκό έως το πετρέλαιο και τον άνθρακα, αρχίζουν να μπαίνουν δυναμικά στην αγορά λιθίου. Υποστηρίζουν ότι μπορούν να βοηθήσουν την αγορά να διευρυνθεί και να ωριμάσει, μειώνοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους για άλλους παίκτες στην αλυσίδα εφοδιασμού. Κάποιοι όμιλοι, μάλιστα, όπως η Trafigura και η Traxys που υποστηρίζεται από την Carlyle, επενδύουν επίσης σε νέες πηγές παραγωγής.
«Η δραστηριότητα των traders στην αγορά λιθίου μπορεί να την κάνει πιο διαφανή και αποτελεσματική με την πάροδο του χρόνου», λέει στο Bloomberg ο Μάρτιν Φαρκάντα, ειδικός για την αγορά λιθίου στην Traxys. «Είναι σαν το πετρέλαιο στη δεκαετία του ’70, όταν οι κυβερνήσεις πουλούσαν στους καταναλωτές, αλλά μετά οι traders άρχισαν να παρέχουν υπηρεσίες και αυτό βοήθησε στην ταχύτερη ανάπτυξη και ανάπτυξη της αγοράς. Το λίθιο αρχίζει να μπαίνει και εκείνο σε μια τέτοια πορεία».
Φυσικά, η σύγκριση με το πετρέλαιο πριν από 50 χρόνια δεν είναι ακριβής. Η αγορά λιθίου είναι μικρή σε σύγκριση με τις πιο εδραιωμένες και ρευστές αγορές εμπορευμάτων η ετήσια παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου ξεπερνά τα 3 τρισ. δολάρια σε τρέχουσες τιμές, έναντι 30 δισ. δολαρίων που είναι η αξία της αγοράς του λιθίου. Το μέταλλο διυλίζεται επίσης σε εξαιρετικά εξειδικευμένες χημικές ουσίες που οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι πολύ λιγότερο εμπορεύσιμες.
Μία από τις ανησυχίες, επίσης, στην αγορά λιθίου είναι ότι οι ακραίες ελλείψεις προσφοράς εγείρουν κίνδυνο απαγορευτικών αυξήσεων των τιμών. Εμπεριέχουν δηλαδή το ρίσκο οι τιμές να αυξηθούν τόσο πολύ ή το μέταλλο να γίνει τόσο δυσεύρετο ώστε οι αυτοκινητοβιομηχανίες να αναγκαστούν να σταματήσουν να το αγοράζουν.
«Εάν πρόκειται να εμπλακεί ένας έμπορος, αυτό πρέπει να γίνει με μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση», λέει ο Σωκράτης Οικονόμου, επικεφαλής εμπορίας νικελίου και κοβαλτίου της Trafigura, ο οποίος επίσης επιβλέπει το λίθιο. «Έχουμε ήδη μια τιμή που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή της ζήτησης εάν πρόκειται να έχουμε και τους συμμετέχοντες στην αγορά να αυξάνουν την τιμή, δεν βλέπω πώς αυτή η αγορά μπορεί να διατηρηθεί».
Πολύ υψηλή ζήτηση
Η Trafigura εκτιμά ότι η ζήτηση θα φτάσει τους 800.000 τόνους ισοδύναμου ανθρακικού λιθίου φέτος, υπερβαίνοντας την προσφορά κατά 140.000 τόνους. Στη συνέχεια βλέπει τη ζήτηση να αυξάνεται κατά επιπλέον 200.000 έως 250.000 τόνους ετησίως έως το 2025.
Ενώ πάντως ο κόσμος ζητά όλο και περισσότερο λίθιο, οι επενδύσεις σε νέα παραγωγή δεν συμβαδίζουν με την αυξανόμενη ζήτηση. Για τον λόγο αυτό εταιρείες όπως η Trafigura εστιάζουν στη σύναψη συμφωνιών για τη χρηματοδότηση έργων εξόρυξης και διύλισης πρώιμου σταδίου. Η Traxys ακολουθεί και εκείνη παρόμοια προσέγγιση, αναζητώντας νέες πηγές προμηθειών σε όλο τον κόσμο και στηρίζοντας στην παραγωγή.
Η Glencore από την πλευρά της, η οποία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ενός άλλου βασικού μετάλλου μπαταρίας, του κοβαλτίου, έχει επενδύσει στη startup ανακύκλωσης Li-Cycle Holdings Corp. και εξετάζει το ενδεχόμενο να αρχίσει να εμπορεύεται λίθιο που παράγεται από την εταιρεία, καθώς και υλικό τρίτων.
