Θα είναι, άραγε, φέτος η χρονιά που η Κίνα θα ξεπεράσει τις προσδοκίες ανάπτυξης; Το Brexit θα μετατραπεί σε Bremain, το μεξικανικό πέσο θα εκτιναχθεί και οι ιταλικές τράπεζες θα αποτελέσουν την κατηγορία μετοχών με τις καλύτερες αποδόσεις;
Η Saxo Bank δημοσιεύει τις ετήσιες «ακραίες προβλέψεις» της για το επόμενο έτος. Οι φετινές της προβλέψεις «τρέχουν» σενάρια που αφορούν την ανάκαμψη της ανάπτυξης στην Κίνα, ένα ράλι των ιταλικών τραπεζών, τη μετάβαση από το Brexit στο Bremain και μια διάθεση αλλαγής από την Ευρωπαϊκή Ένωση με φόντο τη λαϊκιστική αντίδραση. Οι «ακραίες προβλέψεις» δεν συνιστούν επίσημη πρόβλεψη για τις αγορές, παρά σκιαγραφούν γεγονότα και κινήσεις της αγοράς, «που, αν και άκρως απίθανο να συμβούν, έχουν τεράστια δυναμική να αναστατώσουν την καθολική οπτική».
«Μετά από ένα έτος κατά το οποίο η πραγματικότητα κατάφερε να ξεπεράσει ακόμα και φαινομενικά απίθανα σενάρια –με την έκπληξη του Brexit και το απροσδόκητο αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών– η κοινή συνιστώσα πίσω από τις Ακραίες Προβλέψεις για το 2017 είναι η άποψη ότι “οι δύσκολοι καιροί απαιτούν δύσκολες αποφάσεις”» σχολίασε σχετικά ο Steen Jakobsen, επικεφαλής οικονομολόγος της Saxo Bank, προσθέτοντας:
»Δεδομένου ότι η αλλαγή επέρχεται πάντα σε καιρούς κρίσης, το 2017 ενδέχεται να λειτουργήσει ως αφύπνιση που θα μας απομακρύνει από το “όλα βαίνουν καλώς”, τόσο σε επίπεδο επεκτατισμού των κεντρικών τραπεζών όσο και σε επίπεδο κυβερνητικών πολιτικών λιτότητας, δύο φαινόμενα που χαρακτήρισαν ολόκληρη την περίοδο της κρίσης μετά το 2009.
»Καθώς ορισμένες από τις παλαιότερες Ακραίες Προβλέψεις μας αποδείχθηκαν τελικά πολύ λιγότερο ακραίες από ό,τι έμοιαζαν στην αρχή, είναι σημαντικό οι επενδυτές να έχουν υπόψη τους το εύρος των δυνατών εξελίξεων πέρα από τις γενικές προσδοκίες της αγοράς, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν ενήμερες αποφάσεις ακόμα και σε συνθήκες φαινομενικά απίθανων σεναρίων.»
Αναλυτικά, οι «ακραίες προβλέψεις» της Saxo Bank για το 2017 έχουν ως εξής:
1. Το ΑΕΠ της Κίνας εκτινάσσεται στο 8% και ο δείκτης SHCOMP φθάνει τις 5.000 μονάδες
Η Κίνα κατανοεί ότι έχει φθάσει στο τέρμα της διαδρομής σε ό,τι αφορά τη φάση ανάπτυξης του δευτερογενούς κλάδου και του τομέα των υποδομών, και με ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα κινήτρων μέσω δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών ανοίγει τις κεφαλαιαγορές και καθοδηγεί με επιτυχία τη μετάβαση σε μια ανάπτυξη με βάση την κατανάλωση. Αυτό πυροδοτεί μια ανάπτυξη της τάξης του 8% το 2017, με την ανάκαμψη να οφείλεται στην άνοδο του κλάδου υπηρεσιών. Η ευφορία από την αύξηση της ανάπτυξης λόγω ιδιωτικής κατανάλωσης βοηθά τον δείκτη Shanghai Composite να διπλασιαστεί από τα χαμηλά του 2016 και να ξεπεράσει το επίπεδο των 5.000 μονάδων.
2. Η Fed, απελπισμένη, ακολουθεί το παράδειγμα της BoJ και θέτει τα 10ετή κρατικά ομόλογα στο 1,5%
Με το δολάριο και τα επιτόκια των ΗΠΑ να αυξάνονται με ολοένα και πιο επώδυνο τρόπο το 2017, η δημοσιονομική πολιτική τεστοστερόνης του νέου Αμερικανού προέδρου θέτει τις 10ετείς αμερικανικές αποδόσεις στην τροχιά του 3%, σπέρνοντας τον πανικό στην αγορά. Στα πρόθυρα της καταστροφής, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αντιγράφει το σύστημα ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων της Τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ), ρυθμίζοντας την απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου στο 1,5% – αλλά από διαφορετική σκοπιά, εγκαινιάζοντας ουσιαστικά το 4ο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, QE4, που γίνεται αργότερα γνωστό και ως QE Δίχως Τέλος. Αυτό με τη σειρά του σταματά εγκαίρως τις μαζικές πωλήσεις στις παγκόσμιες αγορές μετοχών και ομολόγων, βοηθώντας τις παγκόσμιες αγορές ομολόγων να καταγράψουν τα μεγαλύτερα εβδομαδιαία κέρδη τους σε επτά χρόνια. Οι όποιες επικρίσεις χάνονται κάτω από τον θόρυβο ενός ακόμα ράλι με άρωμα κεντρικής τράπεζας.
3. Το ποσοστό αθέτησης στα ομόλογα υψηλής απόδοσης ξεπερνά το 25%
Το μακροπρόθεσμο μέσο ποσοστό αθέτησης στα ομόλογα υψηλής απόδοσης διαμορφώνεται στο 3,77%, ενώ έχει καταγράψει διαδοχικά άλματα κατά τις περιόδους ύφεσης του 1990, 2000 και 2009 στις ΗΠΑ, στο 16%, το 10% και το 12% αντίστοιχα. Το 2017, ωστόσο, το ποσοστό αθέτησης φτάνει έως και το 25%. Καθώς αγγίζουμε τα όρια του παρεμβατισμού των κεντρικών τραπεζών, οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο στρέφονται προς τη λήψη μέτρων δημοσιονομικής τόνωσης, προκαλώντας άνοδο των επιτοκίων (με εξαίρεση την Ιαπωνία) και κατ’ επέκταση ακόμα πιο κάθετη κλίση των καμπυλών απόδοσης. Ενώ τρισεκατομμύρια εταιρικών ομολόγων βρίσκονται αντιμέτωπα με τους χειρότερους φόβους τους, το πρόβλημα επιτείνεται από τη μαζική έξοδο από τις επενδύσεις σε ομόλογα, γεγονός που διευρύνει τα spread και καθιστά αδύνατη την αναχρηματοδότηση του χρέους χαμηλής αξιολόγησης. Με τα ποσοστά αθέτησης να φθάνουν το 25%, οι αναξιόπιστοι εταιρικοί παίκτες βγαίνουν εκτός παιχνιδιού και έτσι φθάνουμε σε μια πιο αποτελεσματική κατανομή κεφαλαίου.
4. Το Brexit μετατρέπεται σε Bremain
Η παγκόσμια άνοδος του λαϊκισμού, έκδηλη και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αναγκάζει την ευρωπαϊκή ηγεσία να υιοθετήσει μια θετικότερη στάση συνεργασίας απέναντι στο Ηνωμένο Βασίλειο. Καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούν, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στα ζητήματα της μετανάστευσης και των δικαιωμάτων διακίνησης των βρετανικών εταιρειών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, και όταν φτάνει η ώρα της ψηφοφορίας για την επίκληση του άρθρου 50 στο βρετανικό Κοινοβούλιο, η Βρετανία υπαναχωρεί υπέρ της νέας συμφωνίας. Η Μεγάλη Βρετανία παραμένει σε ευρωπαϊκή τροχιά, η Τράπεζα της Αγγλίας αυξάνει τα επιτόκια στο 0,5% και το EURGBP μειώνεται κατακόρυφα στο 0,7300 – γεννώντας συμβολισμούς με αναφορά στο 1973, έτος εισόδου της Βρετανίας στην ΕΟΚ.
5. Ο χαλκός χάνει τη δύναμή του
Μετά τις εκλογές των ΗΠΑ, ο χαλκός αποτέλεσε ξεκάθαρα έναν από τους νικητές στα εμπορεύματα. Το 2017, ωστόσο, η αγορά αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι ο νέος πρόεδρος θα δυσκολευτεί να υλοποιήσει τις υποσχεθείσες επενδύσεις και η προσδοκώμενη αύξηση της ζήτησης στον χαλκό τελικά δεν επέρχεται. Αντιμέτωπος με την αυξανόμενη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό, ο πρόεδρος Τραμπ ανεβάζει τους τόνους σε επίπεδο προστατευτισμού εγκαινιάζοντας εμπορικά εμπόδια που προκαλούν προβλήματα τόσο στις αναδυόμενες οικονομίες όσο και στην Ευρώπη. Η παγκόσμια ανάπτυξη αρχίζει να αποδυναμώνεται, ενώ η ζήτηση της Κίνας για βιομηχανικά μέταλλα επιβραδύνεται, καθώς η χώρα κινείται προς μια ανάπτυξη με κινητήριο δύναμη την κατανάλωση. Μόλις ο χαλκός διασπάσει μια γραμμή τάσης στήριξης, επιστρέφοντας μέχρι τα 2 USD/λίβρα του 2002, δίνεται το σήμα και ένα κύμα κερδοσκοπικών πωλήσεων οδηγεί τον χαλκό μέχρι το χαμηλό της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2009, στα 1,25 USD/λίβρα.
6. Τεράστια κέρδη για το bitcoin με άνοδο των κρυπτονομισμάτων
Υπό την προεδρία Τραμπ, οι δημοσιονομικές δαπάνες των ΗΠΑ αυξάνουν το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού από τα 600 δισ. USD στα 1,2-1,8 τρισ. USD. Αυτό οδηγεί σε αλματώδη άνοδο την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, υποχρεώνοντας την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) να επιταχύνει τη διαδικασία αύξησης των επιτοκίων και αναγκάζοντας το USD να αγγίξει νέα υψηλά. Προκαλείται φαινόμενο ντόμινο στις αναδυόμενες αγορές, και ιδίως στην Κίνα, με αποτέλεσμα οι χώρες αυτές να ξεκινήσουν να αναζητούν εναλλακτικές έναντι του συστήματος παραστατικού χρήματος που κυριαρχείται από το USD και την υπερβολική του εξάρτηση από την αμερικανική νομισματική πολιτική. Η εναλλακτική των κρυπτονομισμάτων κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, με μεγαλύτερο νικητή το bitcoin. Καθώς τα τραπεζικά συστήματα και χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα καταλήγουν να δέχονται το bitcoin ως μερική εναλλακτική στο USD, η αξία του συγκεκριμένου κρυπτονομίσματος τριπλασιάζεται, ανεβαίνοντας από το τρέχον επίπεδο των 700 USD σε τιμές άνω των 2.100 USD.
7. Η αναμόρφωση του τομέα υγείας προκαλεί πανικό στον κλάδο
Οι υγειονομικές δαπάνες κυμαίνονται περίπου στο 17% του ΑΕΠ, έναντι ενός παγκόσμιου μέσου όρου στο 10%, και μια αυξανόμενη μερίδα του αμερικανικού πληθυσμού αδυνατεί να πληρώσει τους λογαριασμούς για την ιατρική του φροντίδα. Το αρχικό ράλι ανακούφισης στις μετοχές του κλάδου υγείας μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ εξαντλείται γρήγορα το 2017, καθώς οι επενδυτές συνειδητοποιούν ότι η νέα κυβέρνηση δεν αφήνει το σύστημα υγεία στο απυρόβλητο, αλλά ότι αντίθετα προβαίνει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο μη παραγωγικό και ακριβό αμερικανικό σύστημα υγείας. Το ETF του κλάδου υγείας SPDR Fund συρρικνώνεται κατά 50%, στα 35 USD, βάζοντας τέρμα στην πιο εντυπωσιακή ανοδική αγορά των αμερικανικών μετοχών από τη χρηματοπιστωτική κρίση έως σήμερα.
8. Παρά τον Τραμπ, το μεξικανικό πέσο μεγαλουργεί, ειδικά έναντι του CAD
Η αγορά έχει στ’ αλήθεια υπερεκτιμήσει την πραγματική πρόθεση ή ακόμα και τη δυνατότητα του Ντόναλντ Τραμπ να ανατρέψει την εμπορική συμφωνία με το Μεξικό, επιτρέποντας έτσι στο ταλαιπωρημένο πέσο να ανακάμψει. Παράλληλα, ο Καναδάς αντιμετωπίζει προβλήματα, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια πυροδοτούν μια πιστωτική κρίση στον κλάδο ακινήτων. Οι καναδικές τράπεζες καταρρέουν, αναγκάζοντας την Τράπεζα του Καναδά να υιοθετήσει πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης και να τροφοδοτήσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα με κεφάλαια. Επιπλέον, το CAD καταγράφει υποαποδόσεις καθώς ο Καναδάς επωφελείται πολύ λιγότερο από την αναβίωση της αμερικανικής ανάπτυξης σε σχέση με το παρελθόν, εξαιτίας της μακροχρόνιας υπονόμευσης του δευτερογενούς κλάδου της χώρας λόγω παγκοσμιοποίησης και του επί ετών εξαιρετικά ισχυρού νομίσματος. Το CADMXN προβαίνει σε διόρθωση των υψηλών του 2016 σε επίπεδο 30%.
9. Οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών καταγράφουν τις καλύτερες αποδόσεις
Οι γερμανικές τράπεζες εγκλωβίζονται σε μια σπείρα αρνητικών επιτοκίων και επίπεδων καμπυλών απόδοσης, και αδυνατούν να εξασφαλίσουν πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές. Στο πλαίσιο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διάσωση μιας γερμανική τράπεζας ισοδυναμεί αναπόφευκτα με διάσωση μιας ευρωπαϊκής τράπεζας, και αυτό συμβαίνει την πλέον κατάλληλη στιγμή για τις προβληματικές ιταλικές τράπεζες, οι οποίες γέρνουν κάτω από το βάρος τεράστιων μη εξυπηρετούμενων δανείων και μιας στάσιμης εγχώριας οικονομίας. Η νέα εγγύηση επιτρέπει την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ενώ παράλληλα, ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επισφαλών Δανείων, με στόχο την εξυγίανση των ισολογισμών της Ευρωζώνης και την επαναλειτουργία του τραπεζικού πιστωτικού μηχανισμού. Οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών καταγράφουν ράλι άνω του 100%.
10. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την ανάπτυξη μέσω κοινών ευρωομολόγων
Αντιμέτωπα με την επιτυχία των λαϊκιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, και μετά τη δραματική νίκη του ακροδεξιού κόμματος του Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα εγκαταλείπουν τις πολιτικές λιτότητας και αντ’ αυτού τάσσονται υπέρ κεϋνσιανού τύπου πολιτικών όπως αυτές που είχε εφαρμόσει ο πρόεδρος Ρούζβελτ μετά την κρίση του 1929. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαινιάζει ένα εξαετές πρόγραμμα τόνωσης αξίας 630 δισ. EUR, με τη στήριξη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Ωστόσο, προκειμένου να αποφευχθεί η αποδυνάμωση των μέτρων λόγω αύξησης των εισαγωγών, οι ηγέτες της Ένωσης ανακοινώνουν την έκδοση ευρωομολόγων, με πρώτο στόχο τη δαπάνη 1 τρισ. EUR σε έργα υποδομής, γεγονός που ενισχύει την ενοποίηση της ζώνης και προσελκύει εισροές κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
