Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Περικοπές φοροαπαλλαγών, κοινωνικών επιδομάτων και δαπανών υπουργείων δρομολογεί η κυβέρνηση προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το κόστος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης στον προϋπολογισμό του 2017.
Υπό την πίεση των θεσμών για την εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων, πυρετώδεις είναι οι διεργασίες στο κυβερνητικό επιτελείο που έχει την ευθύνη αναμόρφωσης του προνοιακού χάρτη της χώρας, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη τρεις παράλληλες και αλληλένδετες διαδικασίες που αφορούν τον εξορθολογισμό των πάσης φύσεως κοινωνικών και προνοιακών παροχών. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε χθες σύσκεψη των συναρμόδιων υπουργών Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου, καθώς και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη και της αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας, αρμόδιας για θέματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώς Φωτίου.
Από το αποτέλεσμα της συνάντησης προέκυψε ότι οι τρεις άξονες πάνω στους οποίους κινείται η πολιτική της κυβέρνησης είναι οι εξής:
α) Η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων εξοικονόμησης κονδυλίων για τα προνοιακά επιδόματα μέσα από την επισκόπηση των δαπανών των υπ. Οικονομικών, Οικονομίας και Παιδείας.
β) Η αναμόρφωση των υφιστάμενων προνοιακών παροχών, ο εξορθολογισμός τους και η αλλαγή των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στη βάση των συμπερασμάτων της έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας, που αποκάλυψε η «Ν», η οποία προτείνει την επανεξέταση 15 προνοιακών επιδομάτων. Για παράδειγμα, εξετάζεται η αναμόρφωση του φοιτητικού εισοδήματος στέγης των 1.000 ευρώ και η χορήγηση μικρότερου ποσού σε περισσότερους δικαιούχους.
γ) Η κατάργηση ή η περικοπή ορισμένων φοροαπαλλαγών, έτσι ώστε να εξοικονομηθούν πρόσθετοι πόροι για την στοχευμένη διοχέτευσή τους σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε αυτό τον τομέα, τα περιθώρια παρεμβάσεων είναι μικρά, δεδομένου ότι έχουν καταργηθεί οι περισσότερες, τα προηγούμενα χρόνια.
Σε δηλώσεις του ο υπουργός Εργασίας επεσήμανε ότι όπου υπάρχουν επικαλύψεις επιδομάτων με το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, δεν υπάρχει λόγος να παραμείνουν αυτά τα επιδόματα, αναφέροντας ωστόσο ότι δεν τίθεται ζήτημα περικοπής επιδομάτων ειδικών κατηγοριών, όπως για παράδειγμα είναι τα αναπηρικά επιδόματα ή τα οικογενειακά επιδόματα, για τα οποία, όπως είπε χαρακτηριστικά, «εάν τα πειράξουμε, θα είναι για να τα αυξήσουμε».
Επίσης, ο αναπλ. ΥΠΟΙΚ Γ. Χουλιαράκης διευκρίνισε ότι δεν περικόπτονται τα κονδύλια (105 εκατ. ευρώ) για το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης.
Ερωτήματα
Και ενώ η κυβέρνηση αναζητά τους όρους και τις προϋποθέσεις διαμόρφωσης του νέου οδικού χάρτη για τα προνοιακά επιδόματα, αίσθηση συνεχίζει να προκαλεί η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για το σύστημα παροχών στην Ελλάδα. Οι εμπειρογνώμονές της πέρασαν από «κόσκινο» τα πάσης φύσεως κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα που χορηγούνται στη χώρα μας, αναζητώντας συγκεκριμένες απαντήσεις από τα αρμόδια υπουργεία, σύμφωνα με την έκθεση που κατ’ αποκλειστικότητα δημοσίευσε η «Ναυτεμπορική» στις 25 Οκτωβρίου.
Στη συνέχεια υπέβαλαν ερωτήματα προς την ελληνική κυβέρνηση τα οποία έχουν σχέση με τις εξής παραμέτρους:
α) με την κοινωνική στόχευση αυτών των παροχών,
β) τις προϋποθέσεις χορήγησής τους,
γ) το δημοσιονομικό κόστος που συνεπάγονται αυτές οι παροχές,
δ) τους φορείς που χορηγούν τα επιδόματα και
ε) το θεσμικό πλαίσιο που διέπει όλο το σύστημα προνοιακών παροχών, αλλά και την κάθε μία παροχή ξεχωριστά.
Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν είναι ο μόνος δημόσιος φορέας που εμπλέκεται στο σύστημα προνοιακών παροχών, αλλά υπάρχουν άλλα τρία υπουργεία: τα υπουργεία Οικονομικών, Υγείας και Εσωτερικών και Διοικητικής Αποκέντρωσης.
Συνάντηση για τα εργασιακά
Τη διαμόρφωση της στρατηγικής εν όψει του δεύτερου γύρου των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των θεσμών για το εργασιακό συζήτησαν αργά χθες το βράδυ οι κ.κ. Τσακαλώτος και Κατρούγκαλος. Υπενθυμίζεται ότι στο δεύτερο γύρο της διαπραγμάτευσης όλα τα κρίσιμα θέματα των εργασιακών σχέσεων, παραμένουν ανοιχτά. Εξαίρεση αποτελεί το θέμα των ομαδικών απολύσεων για το οποίο αναμένεται η οριστική απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο υπουργών συζητήθηκαν διεξοδικά οι βασικές διαπραγματευτικές θέσεις και η τακτική της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς και οι εναλλακτικές λύσεις-προτάσεις στα μείζονα θέματα των εργασιακών σχέσεων. Στις επόμενες μέρες θα πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς.
Τι ζήτησε να μάθει η Παγκόσμια Τράπεζα
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει πως υπάρχουν αρκετές ομάδες κοινωνικών – προνοιακών παροχών οι οποίες κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορούσαν να εξαλειφθούν ή να ενσωματωθούν με άλλα εισοδηματικά κριτήρια στο «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» και μεταξύ άλλων αναφέρει τις εξής:
1. Έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες
2. Ειδικός φορολογικός συντελεστής για τους ναυτικούς
3. Το επίδομα στο πετρέλαιο θέρμανσης
4. Την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο γεωργικό ντίζελ.
Σύμφωνα με την έκθεση των εμπειρογνωμόνων, η Παγκόσμια Τράπεζα ζήτησε να έχει αναλυτική ενημέρωση από την ελληνική διοίκηση στα εξής ερωτήματα: «Αναφέρετε τον κατάλογο των προνοιακών παροχών καθώς και τον αντίστοιχο φορέα χορήγησής τους, όπως για παράδειγμα τις περιφέρειες ή τους δήμους, καθώς και τη συγκεκριμένη νομοθετική διάταξη που προβλέπει τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης».
Η Παγκόσμια Τράπεζα ζήτησε να μάθει εάν «υπάρχουν ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα: νόμοι, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις, ή εγκύκλιοι που υπάγουν ή εξαιρούν τους νόμιμα διαμένοντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς που δεν προέρχονται από χώρες μέλη της Ε.E., από τις εξής άδειες διαμονής: * για πολίτες τρίτων χωρών που μετακινούνται από επιχείρηση εγκαταστημένη σε τρίτη χώρα με σκοπό την παροχή υπηρεσίας, * για ανθρωπιστικούς λόγους, * για θύματα εμπορίας ανθρώπων, * επί μακρόν διαμένοντος, * εξαρτημένης εργασίας-παροχής υπηρεσιών ή έργου, * ειδικού σκοπού, * απασχόλησης υψηλής ειδίκευσης «Μπλε Κάρτα», * εποχικής εργασίας, * για πολίτες τρίτων χωρών που μετακινούνται από επιχείρηση εγκατεστημένη σε κράτος-μέλος της E.E ή του ΕΟΧ, με σκοπό την παροχή υπηρεσίας, * για διασυνοριακούς εργαζομένους.
Οι 15 φοροαπαλλαγές σε ισχύ
- ΜΕΙΩΜΕΝΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΠΑ: Στο ελληνικό φορολογικό σύστημα εξακολουθούν να ισχύουν μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για το ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο και την ύδρευση.
- ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΠΑ: Εκπαιδευτικές και ιατρικές υπηρεσίες απαλλάσσονται από την επιβολή ΦΠΑ.
- ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΦΠΑ: Αγρότες και αλιείς εξαιρούνται από το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
- ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ: Αφορολόγητα όρια ύψους 150.000-300.000 ευρώ ισχύουν στις περιπτώσεις γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών προς συγγενείς πρώτου βαθμού.
- ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ: Αφορολόγητα όρια των 200.000-250.000 ευρώ που ισχύουν για τις μεταβιβάσεις, τις κληρονομιές, τις δωρεές και τις γονικές παροχές πρώτης κατοικίας.
- ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΝΦΙΑ: Αγροτεμάχια, αγροί, βοσκότοποι και λοιπές εκτάσεις εκτός σχεδίου πόλεων ή οικισμών απαλλάσσονται από τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ.
- ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΕΝΦΙΑ: Μερικές και ολικές απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ ισχύουν για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, για ανάπηρους και πολύτεκνους.
- ΜΕΙΩΜΕΝΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ: Για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών εφαρμόζονται μειωμένα κατά 30%.
- ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ: Απαλλαγές από την υπερφορολόγηση με βάση τα τεκμήρια ισχύουν για υποαπασχολούμενους και περιστασιακά απασχολούμενους.
- ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ – ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ: Ισχύουν μερικές ή ολικές απαλλαγές από τη φορολογία εισοδήματος.
- ΦΟΡΟΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ: Αναστολή της επιβολής φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
- ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ: Εξαιρούνται από τη φορολογία εισοδήματος ορισμένες κατηγορίες.
- ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ: Απαλλαγές από τη φορολογία εισοδήματος ισχύουν για τις αγροτικές επιδοτήσεις – ενισχύσεις μέχρι τα 12.000 ευρώ.
- ΕΙΣΦΟΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ: Ορισμένα εισοδήματα εξαιρούνται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
- ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΟΣ: Απαλλαγές ισχύουν για τους αγρότες και για τις μικρές επιχειρήσεις που εδρεύουν σε χωριά με πληθυσμό μέχρι 500 κατοίκους.
