Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Στην κατάργηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, ώστε να καταστεί η διαδικασία ευκολότερη και ταχύτερη για τους πολίτες, αποσκοπούν οι πρόσθετες βελτιώσεις που θα φέρει το υπουργείο Οικονομικών στον νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυτές περιλαμβάνονται η μη προσκόμιση βεβαίωσης συμβολαιογράφου για την αντικειμενική αξία των αγροτεμαχίων, αλλά και του ασφαλιστηρίου αυτοκινήτου, από το οποίο σήμερα προκύπτει η αξία της κινητής περιουσίας του δανειολήπτη.
Οι αλλαγές αυτές κρίνονται επιβεβλημένες, καθώς ο χρόνος που απομένει για την ισχύ του υφιστάμενου πλαισίου είναι λιγότερος από δύο μήνες (λήγει στις 31/12/2019), ενώ οι αιτήσεις αλλά και οι προτάσεις ρυθμίσεων που έχουν γίνει κινούνται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.
Το πρώτο «κύμα»
Πέραν των παραπάνω, θα πρέπει να σημειωθεί ότι χθες άρχισε στη Βουλή η συζήτηση σχεδίου νόμου του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο περιλαμβάνει σειρά βελτιώσεων στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, έπειτα από ενδελεχή μελέτη στην πράξη των προβλημάτων που παρατηρήθηκαν στην εφαρμογή του, με σκοπό τη διευκόλυνση των οφειλετών, έτσι ώστε περισσότεροι δικαιούχοι να μπορούν να ενταχτούν στις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου. Οι αλλαγές αφορούν τόσο νέες αιτήσεις που θα υποβληθούν όσο και αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με τον Νόμο 4605/2019, αφότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ρύθμισης του στεγαστικού δανείου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο πολίτης μπορεί στη συνέχεια να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο, με σκοπό τη ρύθμιση και των υπολοίπων οφειλών του (π.χ. λοιπά δάνεια χωρίς υποθήκη στην πρώτη κατοικία, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, οφειλές προς ΔΕΚΟ κ.λπ.). Συνεπώς η συνεργασία με δικηγόρο καθίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων αναγκαστική.
Η πορεία της αίτησης
Υπενθυμίζουμε ότι αμέσως μετά την υποβολή της στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (www.keyd.gov.gr) η αίτηση διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στις εμπλεκόμενες τράπεζες, οι οποίες σε διάστημα έως 1 μήνα παρέχουν μια πρόταση ρύθμισης, με τους ακόλουθους όρους:
- Διαγραφή οφειλής, εφόσον το ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου ξεπερνά το 120% της εμπορικής αξίας της 1ης κατοικίας (π.χ. αν κάποιος χρωστάει 100.000 ευρώ, ενώ το σπίτι του αξίζει 50.000 ευρώ, τότε θα γίνει «κούρεμα» 40.000 ευρώ).
- Αποπληρωμή σε 25 έτη, έτσι ώστε να προκύπτουν χαμηλές μηνιαίες δόσεις. Εάν ο οφειλέτης υπερβαίνει το 80ό έτος της ηλικίας του, τότε είτε μειώνονται αντίστοιχα τα έτη ρύθμισης ή μπορεί να συμβληθεί κάποιος άλλος νεότερης ηλικίας ως εγγυητής του δανείου (π.χ. τέκνο που θα κληρονομήσει το ακίνητο).
- Τοκισμός με επιτόκιο 2%, προσαυξημένο με το Euribor τριμήνου.
- Κρατική επιδότηση
Επιπρόσθετα το κράτος επιδοτεί την πληρωμή των ανωτέρω μηνιαίων δόσεων του δανείου σε ποσοστό από 20% έως 50%. Η επιδότηση είναι ανάλογη με την εισοδηματική κατάσταση του νοικοκυριού, όπως προβλέπεται στην ΚΥΑ 39100/2019 (π.χ. για πολυπρόσωπο νοικοκυριό με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα μέλη και με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα από 27.000 έως 36.000 ευρώ, η κρατική επιδότηση ισούται με το 30% της μηνιαίας δόσης για επιχειρηματικά δάνεια και στο 20% για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια).
Σημειώνεται ότι αμέσως μετά την υποβολή της αίτησης και τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων (επιλεξιμότητας κ.λπ.), παρέχεται προστασία της 1ης κατοικίας από πλειστηριασμό, έναντι όλων των πιστωτών (ιδιωτών και Δημοσίου). Επιπρόσθετα, αν ο πλειστηριασμός είχε ήδη ξεκινήσει πριν από την αίτηση, τότε αναστέλλεται, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες.
Με την επίτευξη συμφωνίας αίρονται οι κατασχέσεις λογαριασμών (εφόσον είχαν γίνει πριν από την αίτηση) και ακυρώνεται ο πλειστηριασμός που είχε ήδη ξεκινήσει, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύεται η διενέργεια πλειστηριασμού στην πρώτη κατοικία από κάθε πιστωτή, τόσο ιδιώτη όσο και του Δημοσίου (ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ), εφόσον ο πολίτης τηρεί τη ρύθμισή του.
Λιγοστές οι εντάξεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), από την έναρξη υποβολής αιτήσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (1/7/2017) έως και τις 3 Νοεμβρίου, έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα προστασίας της α’ κατοικίας και συναίνεσαν στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου 44.446 χρήστες και ξεκίνησαν τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 29.895 χρήστες. Παρότι οι ενδιαφερόμενοι είναι δεκάδες χιλιάδες, στο ίδιο χρονικό διάστημα υποβλήθηκαν και διαβιβάστηκαν στις τράπεζες 267 αιτήσεις, «προσφέρθηκαν» 56 προτάσεις ρυθμίσεων από τις τράπεζες, εκ των οποίων έως τώρα μόνο οι 10 έχουν γίνει αποδεκτές από τους δανειολήπτες.
Ομολογουμένως, η αποδοτικότητα του πλαισίου καταγράφει «χαμηλές πτήσεις», ωστόσο, όπως αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες, με το πέρασμα του χρόνου οι αιτήσεις και οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αυξάνονται. Πάντως, σημειώνουν, η υποβολή αιτήσεων ουσιαστικά άρχισε από τις αρχές Σεπτεμβρίου, όταν με Κοινή Υπουργική Απόφαση καταργήθηκε η υποχρέωση υποβολής του πιστοποιητικού βαρών, το οποίο οι δανειολήπτες έπρεπε να αναζητήσουν από τα υποθηκοφυλακεία. Διαδικασία που αποτελούσε σημαντικό εμπόδιο στην υποβολή αιτήσεων.
