Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Ένα «υπερόπλο» κατά της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης, το οποίο συμβάλλει στην αποκάλυψη του «μαύρου» χρήματος που κρύβουν Έλληνες φορολογούμενοι στο εξωτερικό, έχει στα χέρια της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Πρόκειται για το σύστημα Αυτόματης Ανταλλαγής Πληροφοριών Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών, μια παγκόσμια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία ανταλλάσσονται κάθε χρόνο πληροφορίες μεταξύ χωρών για τις καταθέσεις και τα πάσης φύσεως λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα των φορολογικών κατοίκων τους. Το σύστημα Αυτόματης Ανταλλαγής Πληροφοριών, το οποίο έχει ήδη ενεργοποιηθεί στη χώρα μας από το 2017, επιτρέπει στην Ελληνική Φορολογική Διοίκηση – στην ΑΑΔΕ- να λαμβάνει πληροφορίες από 100 χώρες για τις κινήσεις των χρηματοοικονομικών λογαριασμών Ελλήνων φορολογουμένων στις τράπεζες των χωρών αυτών, καταρρίπτοντας ακόμα και το άβατο των ελβετικών τραπεζών.
Παράλληλα, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να στέλνει στις φορολογικές αρχές των 100 αυτών χωρών στοιχεία και πληροφορίες για τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς που έχουν στη χώρα μας οι δικοί τους φορολογούμενοι. Ο ελεγκτικός κλοιός έχει σφίξει πλέον για τους Έλληνες που κατέχουν «μαύρα» κεφάλαια και τα έχουν μεταφέρει σε χώρες-φορολογικούς ή τραπεζικούς παραδείσους όπως η Ανδόρα, οι Νήσοι Καϊμάν, το Λιχτενστάιν, το Λουξεμβούργο και η Ελβετία, θεωρώντας ότι οι χώρες αυτές είναι ασφαλή καταφύγια και ότι δεν θα εντοπιστούν από τις ελληνικές φοροελεγκτικές αρχές.
Έχει ήδη ξεκινήσει η συλλογή στοιχείων για τα περιουσιακά στοιχεία Ελλήνων τα οποία βρίσκονταν το 2016 σε 54 χώρες του κόσμου.
Η πρώτη αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2017 και αφορούσε στοιχεία χρηματοοικονομικών λογαριασμών (ποσά σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή σε ομόλογα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ.) για το έτος 2016. Η δεύτερη ανταλλαγή ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2018 και αφορούσε στοιχεία για το έτος 2017.
Τα στοιχεία που ελήφθησαν από τις φορολογικές αρχές των 100 συνεργάσιμων χωρών στο πλαίσιο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, βρίσκονται στη διάθεση της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΛΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Η ίδια υπηρεσία απέστειλε στοιχεία που συνέλεξε από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας για φορολογικούς κατοίκους των 100 συνεργάσιμων χωρών στον αντίστοιχο «σύνδεσμο» κάθε μίας από αυτές. Στις συνεργάσιμες χώρες περιλαμβάνονται σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης.
Πληροφορίες που ανταλλάσσονται
Η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών αφορά:
α) Λογαριασμούς θεματοφυλακής (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια).
β) Καταθετικούς λογαριασμούς.
γ) Ασφαλιστήρια συμβόλαια με αξία εξαγοράς ή ασφαλιστήρια συμβόλαια προσόδων.
δ) Ακαθάριστα ποσά τόκων, μερισμάτων και λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στον Δηλωτέο Λογαριασμό.
ε) Ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον Δηλωτέο Λογαριασμό κατά το έτος αναφοράς.
Όλες οι πληροφορίες συνοδεύονται από αναλυτικά στοιχεία ταυτοποίησης του Δηλωτέου προσώπου (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ΑΦΜ, ημερομηνία και τόπος γέννησης), τον αριθμό του Δηλωτέου Λογαριασμού, στοιχεία ταυτοποίησης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, την αξία και το υπόλοιπο του λογαριασμού.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία οι ελεγκτές μπορούν να επεκτείνουν τον έλεγχο και να επικεντρωθούν σε:
- Συγγενικά πρόσωπα στο όνομα των οποίων έχουν ανοίξει τραπεζικοί λογαριασμοί.
- Μεγάλες μετακινήσεις κεφαλαίων από λογαριασμό σε λογαριασμό.
- Μετακινήσεις κεφαλαίων από εταιρεία σε φυσικό πρόσωπο και από φυσικό πρόσωπο σε εταιρεία.
- Αγορές ακινήτων.
Βέβαια, τα στοιχεία που φθάνουν στις ελληνικές αρχές δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι κάθε φορολογούμενος με χρηματικά κεφάλαια και περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό είναι και φοροφυγάς. Οι διασταυρώσεις στοιχείων οι οποίες ακολουθούν αποκαλύπτουν τυχόν αδήλωτα κεφάλαια που βρίσκονται σε τράπεζες του εξωτερικού.
Οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις «τρέχουν» με βάση ειδικό λογισμικό που ήδη έχει τεθεί σε λειτουργία από την ΑΑΔΕ και το οποίο εντοπίζει τις πρωτογενείς καταθέσεις των φορολογουμένων στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς και τις διασταυρώνει με τα εισοδήματα που ανέγραψαν οι ίδιοι στις φορολογικές τους δηλώσεις. Το λογισμικό αυτό μπορεί να ξεχωρίζει αυτόματα ποιες καταθέσεις είναι «πρωτογενείς», δηλαδή δεν αποτελούν απλή μεταφορά ποσών από έναν λογαριασμό σε άλλον του ίδιου φορολογούμενου.
