Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Πρωταγωνίστρια σε ένα έργο που σκιαγραφεί μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, αναπτύσσοντας ανθρώπινους και σαρκαστικούς διαλόγους περί αλήθειας και ψεύδους, πραγματικού και φανταστικού, ζωής και θανάτου, η ηθοποιός Αγλαΐα Παππά μάς μιλά για την παράσταση «Στροχάιμ».
Εξερευνώντας μια αρχέγονη πηγή, αυτή της απαρχής του κινηματογράφου και μιας από τις εμβληματικές του μορφές, του κινηματογραφιστή και ηθοποιού Έριχ Φον Στροχάιμ, το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη παρουσιάζεται από την εταιρία θεάτρου «Συν – επί (+ – Χ)», σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή, στο Από Μηχανής Θέατρο, έως την Κυριακή 31 Μαΐου.
Η Αγλαΐα Παππά ενσαρκώνει τη γυναίκα, που τον συντρόφευσε τα 18 τελευταία χρόνια της ζωής του με ολοκληρωτική αφοσίωση, και μιλά για τον Έριχ Φον Στροχάιμ, για την παράσταση και για τις ανησυχίες που της προκαλεί η σύγχρονη πραγματικότητά μας.
Συστήστε μας τον Έριχ Φον Στροχάιμ.
Ο Στροχάιμ υπήρξε σκηνοθέτης και ηθοποιός του κινηματογράφου των αρχών του 20ου αιώνα. Αυστριακής και εβραϊκής καταγωγής, εγκαταλείπει την Ευρώπη και μεταναστεύει στην Αμερική, προσθέτοντας στο όνομά του ένα “Φον”, προκειμένου να του προσδώσει μια αίγλη και να υπονοήσει μια ανύπαρκτη αριστοκρατική καταγωγή. Έτσι, αρχίζει ο ίδιος να κατασκευάζει έναν μύθο, μια ψευδαίσθηση γύρω από την προσωπικότητά του, που θα τον ακολουθήσει μέχρι το τέλος της ζωής του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η καλλιτεχνική αξία των ταινιών του δεν είναι ανάλογη της αξίας, που θέλησε ο ίδιος να προσδώσει στην προσωπικότητά του.
Το Χόλιγουντ τον υποδέχτηκε στην αρχή. Όμως, λόγω της ιδιαίτερης και ιδιότροπης προσωπικότητας του και, κυρίως, λόγω της ενασχόλησης του με μια θεματολογία ακραία για την πουριτανική εποχή, όπως το σεξ, το χρήμα, η διαφθορά, σε συνδυασμό με την τελειομανία του που τίναζε στον αέρα κάθε προϋπολογισμό, τον έκαναν να βρεθεί στο περιθώριο της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Η τελευταία ταινία του στο Χόλιγουντ ήταν “Η βασίλισσα Κέλλυ”, με πρωταγωνίστρια και παραγωγό την Γκλόρια Σουάσον, ντίβα του βωβού κινηματογράφου. Η ταινία κατέληξε σε οικονομική καταστροφή πριν καν ολοκληρωθεί, και τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Αμερική. Επέστρεψε στην Ευρώπη, συγκεκριμένα στη Γαλλία, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του, με μια μικρή παρένθεση. Το 1950, ο Μπίλλυ Γουάιλντερ τον φώναξε να παίξει πλάι στην Γκλόρια Σουάσον, στην ταινία “Λεωφόρος της Δύσης”, όπου έκανε μια μοναδική ερμηνεία στον ρόλο του Μαξ φον Μάγερλιγκ.
Σε ποια στοιχεία του επικεντρώνεται το έργο;
Η συγκεκριμένη ταινία είναι το σημείο εκκίνησης για το έργο του Δ. Δημητριάδη. Βρισκόμαστε στην τελευταία μέρα της ζωής του Στροχάιμ, σε μια μικρή πόλη κοντά στο Παρίσι, το Μωρεπά, όπου ζει με τη Γαλλίδα ηθοποιό Ντενίζ Βερνάκ. Ο Δημητριάδης εμφανίζει το πρόσωπο, που σημάδεψε την τελευταία καλλιτεχνική του δημιουργία: όχι τη Γκλόρια Σουάσον, αλλά τον ρόλο της, τη Νόρμα Ντέσμοντ. Έρχεται, για να του δώσει αυτό, που εκείνος της πρόσφερε, ως ρόλος πάντα, στην ταινία “Λεωφόρος της Δύσης”, κάνοντας για μια ακόμη φορά πραγματικότητα και μυθοπλασία να μπλέκονται αξεδιάλυτα.
Ποια πρόσωπα τον πλαισιώνουν στην παράσταση και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους;
Τον Στροχάιμ πλαισιώνουν η Νόρμα Ντέσμοντ, δηλαδή μια ηρωίδα της οθόνης, ένας ρόλος, και η Ντενίζ Βερνάκ, η τελευταία του σύντροφος. Έχουμε, δηλαδή, τις τρεις εκδοχές της ύπαρξης. Καταρχήν, την απόλυτη πραγματικότητα στο πρόσωπο της Βερνάκ, το γήινο ρεαλιστικό στοιχείο, τον Στροχάιμ, που βρίσκεται μεταξύ ζωής και θανάτου, σε αυτό το ενδιάμεσο, όπου τα πάντα μπορεί να συμβούν, όπου η ύπαρξη ετοιμάζεται για την μετάβασή της στο άυλο και άχρονο, και, τέλος, το απολύτως ψευδές, αλλά, μονίμως και αιωνίως, υπαρκτό πρόσωπο μιας μυθοπλασίας, μιας ταινίας. Ένα κατασκευασμένο πρόσωπο που βρίσκεται πέρα από τη ζωή. Ούτε πεθαίνει, ούτε αλλοιώνεται, ούτε υφίσταται τη φθορά μιας ζωντανής ύπαρξης.
Πώς συνδέεται μαζί του η ηρωίδα που ενσαρκώνετε;
Η Ντενίζ Βερνάκ έζησε με τον Στροχάιμ τα τελευταία 18 χρόνια της ζωής του. Υπήρξε ηθοποιός, έπαιξε σε αρκετές γαλλικές ταινίες και, σε κάποιες, μαζί με τον Στροχάιμ. Αναγνώρισε πολύ νωρίς την ιδιαίτερη προσωπικότητα του και του αφοσιώθηκε πλήρως. Δεν υπήρξε σπουδαία ηθοποιός, ήταν, όμως, μορφωμένη και μιλούσε πολύ καλά αγγλικά, γι’ αυτό και υπήρξε κάτι σαν γραμματέας του, μεταφράζοντας τα σενάρια του και βοηθώντας τον στις επαγγελματικές του υποχρεώσεις στη Γαλλία.
Ποια θέματα αγγίζουν οι διάλογοι του κειμένου;
Τα θέματα, που θίγονται, είναι τα αναπάντητα ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πότε είμαστε ζωντανοί, πότε είμαστε νεκροί, πότε είμαστε πραγματικά ζωντανοί και πότε πραγματικά νεκροί, τι είναι πραγματικό και τι ψευδές, για ποιον είναι κάτι πραγματικό και για ποιον ψευδές, τι σημαίνει μύθος και τι ρεαλισμός… αυτά τα απλά. Τι είναι θέατρο, τι είναι ζωή και, όπως θα έλεγε κι ο ποιητής: “και τι τʼ ανάμεσό τους”.
Στο σύγχρονο ελληνικό τοπίο, τι σας προβληματίζει – ανησυχεί περισσότερο;
Αυτό, που με ανησυχεί κυρίως, είναι το γεγονός ότι, πάρα πολύ γρήγορα, συμφιλιωνόμαστε με αυτό, που συμβαίνει γύρω μας. Κάτι, που χθες μας σόκαρε, σήμερα μάς φαίνεται φυσιολογικό και δεδομένο. Εννοώ ότι αρνούμαστε να δούμε κατάματα και να αντιδράσουμε στον πόνο, στην απαξίωση, στην έκπτωση. Καταλαβαίνω την αμηχανία μας. Δυστυχώς, δεν μάθαμε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι εκπαιδευτήκαμε, για να γίνουμε μια κοινωνία εφήβων. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε και την ηθική και την κοινωνική μας ταυτότητα. Κατ’ επέκταση, και την πολιτική μας. Και, επιτέλους, να σιωπήσουμε. Έχουμε μιλήσει πολύ, όλοι για όλα.
Τι ελπίζετε για το μέλλον;
Να μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής, σκηνικά: Νίκος Αναγνωστόπουλος, κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, μουσική επιμέλεια: Παύλος Η. Αγιαννίδης, βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Καπράλου. Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Άκις Βλουτής, Αγλαϊα Παππά.
Πληροφορίες
Από Μηχανής Θέατρο: Ακαδήμου 13 – Μεταξουργείο, τηλ.: 210 5231131, εκτός ωρών ταμείου: 6957 045138. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως Κυριακή: 21:00. Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 14 ευρώ, μειωμένο: 10 ευρώ, ατέλεια: 5 ευρώ.
