Ο Φίλιπ Ροθ, ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Αμερικανούς λογοτέχνες, πέθανε σε ηλικία 85 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια.
Τον θάνατό του ανακοίνωσε μέσω twitter ο βιογράφος του Μπλέικ Μπέιλι ο οποίος δήλωσε: «Ο Φίλιπ Ροθ πέθανε απόψε, περιτριγυρισμένος από φίλους που τον αγαπούσαν πολύ. Ένας υπέροχος αξιαγάπητος άνθρωπος, ο σημαντικότερος συγγραφέας της εποχής μας».
Διεισδυτικός και διαυγής παρατηρητής της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και των νευρώσεων και των εμμονών της κοινότητας των Αμερικανών Εβραίων, ο Ροθ, γεννημένος στο Νούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, ήταν ένας από τους συγγραφείς το όνομα του οποίου ακουγόταν πολύ συχνά στις συζητήσεις για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν του απονεμήθηκε ποτέ.
Πολυγραφότατος, με πάνω από τριάντα βιβλία να φέρουν την υπογραφή του, ο Ροθ έλαβε πάντως κατά τη διάρκεια της ζωής του ένα Βραβείο Πούλιτζερ, για το βιβλίο του «American Pastoral»(1998· στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τίτλο Αμερικανικό ειδύλλιο από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση Τρισεύγενης Παπαϊωάννου, το 2010). Μεταξύ των πιο γνωστών του έργων ήταν και η «Πατρική κληρονομιά» που ανακηρύχθηκε από το περιοδικό «Time» Καλύτερο Βιβλίο του 1993 στην κατηγορία της μη μυθοπλαστικής πεζογραφίας.
Τα τελευταία χρόνια ο Ροθ πραγματευόταν τις υπαρξιακές και σεξουαλικές κρίσεις της μέσης ηλικίας, χωρίς να εγκαταλείπει ποτέ τη δέσμευσή του στην εξερεύνηση της ντροπής, της αμηχανίας και άλλα ένοχα μυστικά του ίδιου μας του εαυτού αν και συνήθως με μία γερή δόση χιούμορ.
Έπειτα από 50 χρόνια συγγραφής ο Φίλιπ Ροθ αποφάσισε ότι το βιβλίο του με τίτλο «Νέμεσις» του 2010 και με θέμα μια τρομακτική επιδημία πολιομυελίτιδας που ξέσπασε στο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσεϊ, όπου και μεγάλωσε, θα ήταν και το τελευταίο του.
Έκτοτε, όπως είχε δηλώσει το 2014 σε συνέντευξή του στο Book Review των New York Times, επιδόθηκε σε μια αναδρομή διαβάζοντας ξανά όλα τα έργα του για να δει, όπως είπε, αν επρόκειτο για χάσιμο χρόνου. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ήταν ότι «έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα με ό,τι είχα», επικαλούμενος ουσιαστικά τη φράση που είχε πει ο πρωταθλητής βαρέων βαρών της δεκαετίας ’30 και ’40, Τζο Λιούις.
Ο Ροθ βραβεύτηκε το 2011 με το Διεθνές βραβείο Μπούκερ για την συνολική προσφορά του στη λογοτεχνία.
Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι το «Αντίο Κολόμπους», το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ» του 1969 και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego του Νέιθαν Ζούκερμαν. Το 2012 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίγκιπας της Αστούριας.
Του άρεσε να «ακροβατεί» ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία γράφοντας συχνά για νευρωτικούς συγγραφείς χωρίς να διστάσει να «βαφτίσει» τους χαρακτήρες που επέλεγε με το δικό του όνομα Φίλιπ.
Αν και τα μυθιστορήματά του εξερευνούσαν συχνά την εμπειρία των εβραίων στην Αμερική, ο Ροθ που δήλωνε άθεος, ενοχλείτο με τον χαρακτηρισμό «Αμερικανοεβραίος συγγραφέας».
«Δεν πρόκειται για ένα θέμα που με ενδιαφέρει. Ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να είναι κανείς Εβραίος και πραγματικά δεν το βρίσκω καθόλου ενδιαφέρον» δήλωνε το 2005 στην εφημερίδα «Guardian», σημειώνοντας «Είμαι Αμερικανός».
Παρουσιαζόταν συστηματικά ως φαβορί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο ο γίγαντας της αμερικανικής λογοτεχνίας σνόμπαρε σε όλη του την ζωή, «είχε γίνει γι’ αυτόν πλάκα», δήλωσε λίγες ώρες μετά τον θάνατό του η συγγραφέας και φίλη του Φίλιπ Ροθ, Ζοζιάν Σαβινιό.
«Είχε γίνει πλάκα γι’ αυτόν. Κάθε χρόνο γινόταν συζήτηση γι’ αυτό, είχε γίνει αστείο», δήλωσε στην «France Inter» η συγγραφέας και δημοσιογράφος που τον συναντούσε συχνά και είχε κάνει μαζί του μία μεγάλη συνέντευξη για την «Liberation» τον Σεπτέμβριο 2017. «Το Νόμπελ έχασε πολλούς μεγάλους συγγραφείς, έτσι δεν είναι; Τον Προυστ, τον Τζόις…δεν θα πω όλη την λίστα… Και όταν έγραψε «Το Ζώο που ξεψυχά», που είναι ένα αρκετά σεξουαλικό βιβλίο, ο ατζέντης του τού τηλεφώνησε: “Λοιπόν, έχασες πάλι το Νόμπελ!”».
«Δεν υπάρχει πια τίποτε για να γράψω…»
Ο Φίλιπ Ροθ παρουσιαζόταν συστηματικά ως φαβορί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Όμως πολλοί πίστευαν ότι δεν θα το πάρει ποτέ, αντίθετα με πολλούς λιγότερο γνωστούς λογοτέχνες ανά τον κόσμο. Ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις και βραβεία με τα οποία τιμήθηκε κατά την διάρκεια της ζωής του ήταν η είσοδός του εν ζωή στην γαλλική συλλογή «Pléiade», τον περασμένο χρόνο στα 84 του χρόνια. «Ήταν πολύ ικανοποιημένος», είπε η Ζοζιάν Σαβινιό. Και για την αναπάντεχη απόφασή του, το 2012, να σταματήσει το γράψιμο τής απαντούσε: «Έφθασα στο τέρμα. Δεν υπάρχει πια τίποτε για να γράψω… έφθασα πιο μακριά από όσο μπορούσα. Φτάνει».
naftemporiki.gr
