Η πρωτοβουλία Support Art Workers αναλύει ένα προς ένα τα μέτρα που ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού και καταγγέλλει πως τα 100 εκατομμύρια που παρουσιάστηκαν ως αποκλειστικό πακέτο για τον Πολιτισμό, ούτε είναι τελικά 100, ούτε είναι στοχευμένα σε σωστή κατεύθυνση.
Η ανακοίνωση του κινήματος
H εξαγγελία των μέτρων του ΥΠΠΟ για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό την 7η Μαΐου 2020, κατέστη πλήρως αποκαρδιωτική και εντελώς αναντίστοιχη με την τρέχουσα συγκυρία. Μετά τα αναλυτικά αιτήματα που κατέθεσε η πρωτοβουλία #SupportArtWorkers, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ετερογένεια των εργασιακών σχέσεων στον Πολιτισμό και τα αιτήματα των σωματείων όλων των κλάδων, τη γενικότερη κατακραυγή και τις δυναμικές κινητοποιήσεις της περασμένης εβδομάδας, το ΥΠΠΟ για ακόμα μια φορά στάθηκε πολύ κατώτερο των περιστάσεων.
Το κείμενο που ακολουθεί θα είναι εκτενές. Είναι αναγκαίο γιατί θελήσαμε να παρουσιάσουμε μία λεπτομερή και εμπεριστατωμένη απάντηση στο θολό και εσκεμμένα γενικόλογο powerpoint που παρουσιάστηκε από την ηγεσία του Υπουργείου και ανακοινώθηκε στα Μέσα.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Το ΥΠΠΟ αναγνωρίζει ως δομικά προβλήματα στον Πολιτισμό την αδήλωτη εργασία, την πολυπλοκότητα των εργασιακών σχέσεων και το «αχαρτογράφητο» του χώρου (σημειωτέον η τελευταία σχετική έρευνα που παρήγγειλε το Υπουργείο έγινε το 2016), χωρίς καμία εξαγγελία να είναι προσαρμοσμένη σε αυτές τις ιδιαιτερότητες. Το κύριο πρόβλημα των εργαζόμενων στις Τέχνες είναι όχι μόνο η αδήλωτη εργασία, αλλά κυρίως η πολυπλοκότητά της: εκ περιτροπής, εποχικοί εργαζόμενοι, πολλαπλότητα στις ειδικότητες και στα ένσημα (ωρομίσθιοι, συμβάσεις έργου, ημερομίσθιοι, συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ένσημα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος κ.ά.). Το πρόβλημα των μέτρων που ανακοινώθηκαν έγκειται στον οριζόντιο χαρακτήρα τους, ο οποίος προϋποθέτει καθεστώς σύμβασης διαρκείας, συνθήκη–εξαίρεση για τους καλλιτεχνικούς κλάδους.
Η γενικότερη φιλοσοφία των μέτρων αναλίσκεται στην εφάπαξ αποζημίωση των εργαζομένων στις Τέχνες για το διάστημα Μαρτίου – Μαΐου 2020, χωρίς καμία απολύτως στόχευση στο μέλλον και στη δομική κρίση που θα βιώσει ο χώρος όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά κυρίως τον χειμώνα, με την επιστροφή στους κλειστούς πολιτιστικούς χώρους, που ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο εξωτερικό δεν θα ανοίξουν πριν τα Χριστούγεννα. Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο παρουσιάζει το νέο πλαίσιο των υγειονομικών κανόνων ως πολύ αυστηρό και συναρτά (όπως πρέπει άλλωστε) την όλη πορεία επιστροφής με την εξέλιξη της υγειονομικής καμπύλης. Παραδόξως, σύμφωνα με την Υπουργό, ενώ θα καταβληθεί μια προσπάθεια από τους κρατικούς φορείς να τηρήσουν τα πρωτόκολλα υγείας, θα «είναι απόφαση του κάθε ιδιώτη» αν θα μπορεί να πράξει αναλόγως. Αυτολεξεί, «η αγορά θα αυτορρυθμιστεί». Κατ’ επέκταση και η Δημόσια Υγεία θα «αυτορρυθμιστεί». Καμία ρύθμιση, καμία έγνοια για το πώς θα επιβιώσει η πλειοψηφία των 100 – 140 χιλιάδων εργαζόμενων που, ακριβώς λόγω των νέων περιορισμών και της «αυτορρύθμισης», θα στερηθούν το αντικείμενο εργασίας τους.
Επιπλέον, το πιο αιφνιδιαστικό και άξιο απορίας είναι ΓΙΑΤΙ οι εργαζόμενοι στις Τέχνες δεν δικαιούμαστε προγραμματισμό για την επιστροφή στην εργασία μας, όπως οι υπόλοιποι κλάδοι εργασίας. Εδώ και έναν μήνα περίπου, ανακοινώνονται αναλυτικές οδηγίες και συγκεκριμένο πλάνο για την επιστροφή στην «κανονικότητα» για κάθε κλάδο μεμονωμένα και με σημαντικό χρονικό διάστημα προετοιμασίας. Αντιθέτως, οι καλλιτεχνικές σχολές κλήθηκαν αρχικά να λειτουργήσουν σε τέσσερις ημέρες από τη συνέντευξη Τύπου (μέτρο που μετά από εύλογες αντιδράσεις «πάγωσε» προσωρινά και αναμένεται νέα οδηγία του Υπουργείου) και οι πρόβες να ξεκινήσουν σε μία εβδομάδα. Δεν γνωρίζουμε με ποια κριτήρια κανονίστηκε αυτή η επιστροφή και γιατί επισπεύδεται σε σχέση με ό,τι ισχύει για τον γενικό πληθυσμό. Είναι απολύτως ανεύθυνο να καλούνται οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους μέσα σε τέσσερις μόνο μέρες, χωρίς καμία περαιτέρω διευκρίνιση από την ηγεσία του ΥΠΠΟ και χωρίς να έχει πιστωθεί το αναγκαίο χρονικό διάστημα για την επαναφορά.
Επίσης, είναι εξοργιστικό το ότι οι πρόσφατες εξαγγελίες παρουσιάζονται ως ξεχωριστό, δυσθεώρητο κονδύλι 100 εκατομμυρίων ευρώ, δημιουργώντας εντυπώσεις στην κοινή γνώμη, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για τα αυτονόητα μέτρα που ισχύουν για όλους τους εργαζόμενους σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να μην περιλαμβάνουν την πλειοψηφία των εργαζομένων, όπως θα αναλυθεί ενδελεχώς παρακάτω.
Θέλουμε να επισημάνουμε την απαράδεκτη αδιαφορία του Υπουργείου για το σύνολο των Τεχνών. Σε μια χώρα που καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατακλύζεται από συναυλίες και μουσικά γεγονότα, είναι αδιανόητο να μην υπάρχει ειδική μέριμνα για τον τομέα της Μουσικής, που συγκεντρώνει την πλειονότητα των εργαζομένων και δημιουργών στις Τέχνες. Μια μέριμνα, έστω για εναλλακτικούς τρόπους στήριξής της, τη στιγμή που η Μουσική χάνει το κυριότερο έσοδό της, τις συναυλίες. Ειδικά για τους μουσικούς, η απουσία συμπερίληψης των εργαζομένων που α) έχουν εργαστεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, β) βεβαιωμένα εργάστηκαν κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο ή μπορούν να πιστοποιήσουν την επαγγελματική τους ιδιότητα με βεβαίωση των οικείων σωματείων, γ) έχουν εργαστεί με εργόσημο, δ) είναι αποδεδειγμένα πλανόδιοι μουσικοί ή μουσικοί του δρόμου, οδηγεί σε πλήρη οικονομική καταστροφή μεγάλο αριθμό αυτών.
Είναι επίσης απαράδεκτη η απουσία περαιτέρω εξειδίκευσης μέτρων για τα Εικαστικά, το Βιβλίο, τον Κινηματογράφο και τη Φωτογραφία.
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ για τα μέτρα που ανακοινώθηκαν:
ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ – 35,5 εκατομμύρια ευρώ
1) Δικαιούχοι 45.000 εργαζόμενοι που είχαν ενεργή σύμβαση την περίοδο επιβολής lockdown
2) Δικαιούχοι όλοι όσοι των οποίων η σύμβαση έληξε πρόωρα μεταξύ 1-20/3/2020
Τα μέτρα αυτά ίσχυαν ήδη για το σύνολο του εργαζόμενου πληθυσμού χωρίς καμία εξειδίκευση για τους εργαζόμενους στις Τέχνες και εντάσσονται στο γενικότερο σχέδιο της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Ως τέτοια, δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν μέρος ξεχωριστής συνέντευξης Τύπου και να συνυπολογίζονται στο οικονομικό πακέτο για τον Πολιτισμό.
3) Δικαιούχοι όλοι όσοι πήραν εποχικό επίδομα το 2019.
Είχε ήδη ανακοινωθεί πριν τη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης (σημειωτέον έως και σήμερα Σάββατο 9/5/2020, η συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν έχει ανοίξει στην ΕΡΓΑΝΗ και η προθεσμία λήγει σε πέντε μέρες) και είναι ιδιαιτέρως προβληματικό, καθώς εξαιρεί όλους όσοι λάμβαναν την ίδια περίοδο –έστω και μία μέρα– επίδομα ανεργίας, καταλήγοντας τελικά να αφορά έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό εργαζομένων στις Τέχνες.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ – ΣΥΝΟΛΟ 24 εκατομμύρια
4) Δικαιούχοι όλοι όσοι των οποίων η σύμβαση ανεστάλη πρόωρα από 15.02.2020 έως και 29.02.2020
ΘΕΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, αφού αναγνωρίζει πως ο Πολιτισμός είναι ο χώρος που πλήττεται πρώτος από όλους τους κλάδους και ακαριαία, σε έκτακτες περιστάσεις. Όπως η ίδια η Υπουργός αναγνώρισε την Πέμπτη, ακριβώς λόγω της επερχόμενης τότε πανδημίας και της άμεσης κατακόρυφης μείωσης προσέλευσης κοινού, πολλές παραγωγές άρχισαν ήδη να ματαιώνονται από τα μέσα Φεβρουαρίου. Αυτό επιβεβαιώνει την πεποίθησή μας ότι η κρίση στον Πολιτισμό θα είναι διαρκής και δυσανάλογα μεγαλύτερη σε σχέση με άλλους κλάδους.
Ωστόσο, το μέτρο αγνοεί πως η πρώτη σεζόν λήγει τον Ιανουάριο στην πλειοψηφία των παραστάσεων. Μένουν έκθετοι χιλιάδες εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση έληξε κανονικά και περίμεναν (ως εποχικοί εργαζόμενοι) να ξαναδουλέψουν τη δεύτερη ή την καλοκαιρινή σεζόν και δεν πρόλαβαν να υπογράψουν σύμβαση.
5) Δικαιούχοι όσοι απασχολήθηκαν σε περισσότερους του ενός εργοδότη από 15.03.2020 έως 20.04.2020.
Ακραία εξειδικευμένο μέτρο –ίσως και το μόνο μέσα στις 33 σελίδες του powerpoint της συνέντευξης– που προφανώς αναφέρεται σε έναν εξαιρετικά μικρό αριθμό εργαζομένων, καθώς το 99% των εργαζομένων δεν είχε αντικείμενο εργασίας κατά τη διάρκεια του lockdown. Εντύπωση βέβαια μας προκαλεί ο περιορισμός της προθεσμίας στις 20.04.2020, ενώ το lockdown διήρκεσε μέχρι τις 4.05.2020.
6) Δικαιούχοι όσοι είχαν 50 ένσημα μεταξύ 1.6.2019 και 1.3.2020
Προσπερνώντας την ατυχή μαθηματική διατύπωση (η δεύτερη προϋπόθεση «50 ένσημα» είναι ευνοϊκότερη των «6 ενσήμων τον μήνα για 9 μήνες=54 ένσημα»), αναρωτιόμαστε γιατί το Υπουργείο θεωρεί την ίδια στιγμή δικαιούχο κάποιον που το 2018 είχε 50 ένσημα στη διάρκεια 12 μηνών (ελάχιστη προϋπόθεση για λήψη εποχικού επιδόματος), ενώ για το 2019-2020 απαιτεί 50 ένσημα σε 9 μήνες.
Επίσης, η εξαίρεση της σαιζόν από 1.1.2019 έως και 30.05.2019, οδηγεί σε εξαίρεση από την έκτακτη στήριξη όλων όσοι θα δικαιούνταν το εποχικό επίδομα του 2020.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ, στα πλαίσια της πάγιας θέσης μας περί συνολικότερης αντιμετώπισης, με απώτερο στόχο την πλήρη ένταξη ΟΛΩΝ των εργαζομένων στην αποζημίωση ειδικού σκοπού, το Υπουργείο να εισηγηθεί επιτέλους ως προϋπόθεση ένσημα πολλαπλών εργοδοτών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και διαφορετικών κωδικών καλλιτεχνικής δραστηριότητας και όχι μόνο μίας, καθώς πολλοί απασχολούνται με πολλές ειδικότητες και σωρευτικά θα μπορούσαν να συμπληρώσουν αυτά τα ένσημα (ενδεικτικά χορευτές και τεχνικοί). Παράλληλα, το ΥΠΠΟ οφείλει να συμπεριλάβει στην έκτακτη στήριξη ΤΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ, χωρίς απανωτές υπεκφυγές και ημερομηνιακά τεχνάσματα.
7) Στήριξη εργαζομένων ΟΜΜΑ
Θετικό μέτρο, που καθυστερημένα αναγνωρίζει την αδικία εις βάρος των εργαζομένων του ΟΜΜΑ. Να σημειώσουμε ότι επιστολές για τη συγκεκριμένη αδικία είχαν κοινοποιηθεί ήδη από τον Μάρτιο, αλλά το ΥΠΠΟ κώφευσε.
ΤΡΙΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΜΚΕ – 2,5 εκ ευρώ
Θετικό μέτρο, που όμως κατά πάγια τακτική του ΥΠΠΟ συνεχίζει να εξαιρεί τις ΚοινΣΕπ. Οι ΚοινΣΕπ συλλογικού και παραγωγικού σκοπού με καλλιτεχνική δραστηριότητα διαχρονικά εξαιρούνται τόσο από την εγγραφή στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, όσο και από τη στήριξη. Αποτελεί την υγιέστερη νομική μορφή εταιρείας από το 2016, με πλήρη καταγραφή και δημοσιεύσεις και με σαφές κοινωνικό αποτύπωμα στον χώρο του πολιτισμού. Οι ΚοινΣΕπ υπό καλλιτεχνικό ΚΑΔ ασκούν δραστηριότητα σαν αυτή των ΑΜΚΕ με πολύ αυστηρότερα νομοθετικά κριτήρια.
Επιπρόσθετα, το Υπουργείο οφείλει να διευρύνει το μητρώο εποπτευόμενων φορέων, ώστε να εγγραφούν όσες ΑΜΚΕ και λοιπές εταιρείες δεν έχουν ακόμα εγγραφεί σε αυτό (π.χ. εταιρείες που συστάθηκαν φέτος.)
ΤΕΤΑΡΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΜΗΤΡΩΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ & ΝΟΜΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
Σημαντικό μέτρο, που όμως δεν συνοδεύεται από κάτι άλλο. Αναμένοντας βέβαια και την εξειδίκευση των κριτηρίων, δεν μπορεί να ληφθεί ως μέτρο στήριξης, αλλά ως μια αναγκαία απόφαση του Υπουργείου, που όμως τελικά απλώς καταγράφει το δυναμικό των εργαζομένων. Ειδικά η εισήγηση του νομοσχεδίου πνευματικής ιδιοκτησίας δεν ξέρουμε πώς απαντά στην επερχόμενη κρίση, δεδομένου ότι θα κατατεθεί κάποια στιγμή το φθινόπωρο, ενώ το Υπουργείο δεν προέβλεψε κάποια ρύθμιση για τους συντελεστές των κρατικών φορέων (Εθνικό Θέατρο, Ελληνικό Φεστιβάλ, Εθνική Λυρική Σκηνή), που διέθεσαν ΔΩΡΕΑΝ καλλιτεχνικό έργο στο διαδίκτυο για όλο το διάστημα των αναγκαστικών μέτρων.
Προτείνουμε ακόμη και την εκ των υστέρων αποζημίωσή τους, ως μέτρο στήριξης και απόδειξης ότι η ηγεσία του ΥΠΠΟ πράγματι σέβεται τα πνευματικά δικαιώματα.
ΠΕΜΠΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΜΕΤΡΑ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
1) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 15 εκ. ευρώ
Πλασματική η αύξηση του προϋπολογισμού του ΥΠΠΟ. Επί υπουργίας της κας Μενδώνη, κόπηκαν 14 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό 2020 και τελικά, εν μέσω κρίσης προστέθηκαν 5 εκατομμύρια, ενώ τα υπόλοιπα 10 προέρχονται από το Υπουργείο Οικονομικών. Ο προϋπολογισμός του ΥΠΠΟ υπολείπεται σε σχέση με πέρυσι όχι πια 14 εκατομμύρια, αλλά 9.
Επίσης, μέσα στο ποσό αυτό, συνυπολογίζονται οι πάγιες υποχρεώσεις του Υπουργείου, όπως η επιδότηση των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., η χρηματοδότηση του ΕΚΚ και η συνεργασία ΕΕΤΕ με το ΤΑΠ που τρέχει ήδη από το 2017. Επίσης, ως αναπτυξιακό μέτρο χαρακτηρίζεται η άμεση εκταμίευση των δόσεων προς τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., λαμβάνοντας προφανώς ως δεδομένη την έως τώρα πάγια καθυστέρηση καταβολής τους. Σημειώνουμε χαρακτηριστικά πως στις 2 Απριλίου, όταν η Υπουργός ανακοίνωσε ως ανάπτυξη την εκταμίευση της 2ης δόσης, δεν είχε καν εκταμιευθεί η πρώτη, προκαλώντας εύλογη αναστάτωση στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.
Σε κάθε περίπτωση, τα υπόλοιπα ποσά αφορούν αποκλειστικά και μόνο σε αναθέσεις και παραγωγή ΝΕΟΥ καλλιτεχνικού έργου είτε άμεσα διαθέσιμου ψηφιακά (κατά κύριο λόγο μέσω στούντιο ψηφιοποίησης, που δεν έχουν πληγεί εν μέσω πανδημίας, δείχνοντας πεντακάθαρα τη λάθος στόχευση του υπουργείου και την άγνοιά του για το χώρο), είτε ενταγμένου μέσα στην καλλιτεχνική περίοδο 2020 – 2021.
2) ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2019-2021
Άλλη μία πλασματική αύξηση: το Υπουργείο μιλάει για «διπλασιασμό των επιχορηγήσεων» στο θέατρο εγκρίνοντας ποσό 2.000.000 ευρώ, ενώ την περίοδο 2018-19 το ποσό ήταν 1.315.0000 ευρώ (πραγματική αύξηση 685.000 ευρώ).
Στις συνεντεύξεις της τελευταίας εβδομάδας επίσης, όπως και στην πιο πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, η Υπουργός αναγνώρισε ότι τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα θα είναι αυστηρά. Ως εκ τούτου, μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερες αίθουσες και άρα μεγαλύτερα ενοίκια, περισσότερο ταξιθετικό προσωπικό ή προσωπικό ασφαλείας, απολυμάνσεις, μειωμένη χωρητικότητα, μειωμένα καλλιτεχνικά σχήματα, διαφορετικά καμαρίνια, οργάνωση διαλειμμάτων, ειδικοί κανόνες για το βεστιάριο κ.ά., αυξάνοντας εκθετικά το κόστος παραγωγής. Παράλληλα όμως, μειώνονται και τα έσοδα για τις μικρομεσαίες ΑΜΚΕ που κατά κανόνα είναι αυτές που επιχορηγούνται, καθώς θα υπάρχει κατακόρυφη πτώση στην είσπραξη από τα εισιτήρια. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως η αύξηση των 685.000 ευρώ, θα καταναλωθεί στις νέες ανάγκες των παραγωγών σε σχέση με τα πρωτόκολλα υγείας και δεν θα ενισχύσει την εργασία.
Σε κάθε περίπτωση, μετά την παράταση προθεσμιών πραγματοποίησης των επιχορηγούμενων παραστάσεων (μέτρο που επίσης επιβεβαιώνει το αβέβαιο του μέλλοντος στις Τέχνες λόγω των νέων υγειονομικών συνθηκών), δεδομένου ότι η περίοδος 2020 – 2021 επεκτείνεται ως τις 31.12.2021 και άρα επικαλύπτει την περίοδο 2021 – 2022, μήπως γεννάται ζήτημα για τις επιχορηγήσεις εκείνης της περιόδου; Εγγυάται το Υπουργείο ότι το αντίστοιχο κονδύλι δεν θα μειωθεί του χρόνου, εξανεμίζοντας την όποια φετινή αύξηση;
3) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας και όχι του Υπουργείου Πολιτισμού, κατά το οποίο 10.000 εργαζόμενοι των Τεχνών θα εργαστούν με μια επιταγή 1000 ευρώ για 3 μήνες. Το πηλίκο της απλής διαίρεσης που καθορίζει τα 333 ευρώ για κάθε μήνα, προφανώς και δεν αντιστοιχεί στη διατύπωση του Υπουργείου ότι επιδοτεί την εργασία και όχι την ανεργία. (σ.σ. Το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 399,25 ευρώ). Διατυπώνουμε επίσης έντονη ανησυχία για το τι είδους εργασία θα είναι αυτή, διότι προγράμματα που να σχετίζονται με τις καλλιτεχνικές ειδικότητες δεν προβλέπονται προς το παρόν στα προγράμματα αυτά.
4) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΑΝΕΡΓΟΥΣ
Πρόκειται για προγράμματα που αφορούν στον γενικό εργασιακό πληθυσμό της χώρας, χωρίς καμία ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό. Κοινώς, πρόκειται για τα ήδη προϋπάρχοντα προγράμματα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Και πάλι συλλήβδην σωρεύονται με μια δεσμίδα μέτρων για τις Τέχνες, χωρίς εξειδίκευση για την εργασία που οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό μπορούν να προσφέρουν μέσω τέτοιων προγραμμάτων.
ΕΚΤΟ ΣΚΕΛΟΣ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
Επαναλαμβάνουμε ότι πρόκειται για το πιο αιφνιδιαστικό μέτρο. Η πρόκριση αυτού του χρονικού διαστήματος των 4-7 ημερών, δεν συντάσσεται με αντίστοιχο πρόγραμμα υγειονομικής πολιτικής και δεν υφίσταται καμία εξειδίκευση σχετική με τις ιδιαιτερότητες αυτών των χώρων εργασίας.
Είναι αναγκαία μια προσομοίωση της καλλιτεχνικής διαδικασίας ενώπιον της υγειονομικής επιτροπής με αντιπροσώπους όλων των ειδικοτήτων, προκειμένου να εκθέσουν τι πραγματικά απαιτείται για την παραγωγή ενός καλλιτεχνικού έργου. Αντί αυτών, μέσω του PowerPoint, μάθαμε ότι την ερχόμενη Δευτέρα ανοίγουν οι καλλιτεχνικές σχολές. Άραγε η επιτροπή γνωρίζει ότι οι σχολές που λειτουργούν υπό την εποπτεία του ΥΠΠΟ, διατηρούν πολυάριθμα τμήματα έως και 30 ατόμων και μικρής χωρητικότητας αίθουσες; Γνωρίζει ότι δεν είναι έτοιμοι τόσο χρονικά, όσο και από άποψη υλικών, να τηρήσουν τους υγειονομικούς κανόνες εξαερισμού; Έχουν ήδη από καιρό αποσταλεί σχετικές προτάσεις από Διευθυντές σχολών, τις οποίες το Υπουργείο αγνόησε. Ειδικότερα για τις ανώτερες επαγγελματικές σχολές χορού, πέραν των προβλημάτων χωρητικότητας και τήρησης υγειονομικών πρωτόκολλων, δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα σχετικά με την ιδιαίτερη φύση της σπουδής, η οποία είναι σχεδόν αδιανόητη χωρίς έστω ελάχιστη επαφή μεταξύ των σπουδαστών και ολότελα αδιανόητη χωρίς επαφή του σώματος με τον ίδιο τον χώρο (π.χ. ασκησεολόγιο στην εκπαιδευτική ύλη που εκτελείται εξ ολοκλήρου στο πάτωμα).
Εξαιρετικά προβληματική είναι η επαναφορά στην εργασία, που αφορά στις λοιπές εκπαιδευτικές δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και στις ερασιτεχνικές σχολές. Η μη λειτουργία των τμημάτων κάτω των 12 ετών δημιουργεί ζήτημα οικονομικής επιβίωσης στις σχολές που παρέχουν παιδικά και προσχολικά τμήματα και η απουσία οικονομικής στήριξης των εργαζομένων σε αυτές καθώς και των ίδιων των χώρων εργασίας οδηγεί σε αιφνίδιο κλείσιμο και σε εξώθηση σημαντικού αριθμού εργαζομένων και καθηγητών σε ανεργία. Επιπλέον, οι δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης με τμήματα άνω των 12 ετών και με ενήλικες οδηγούνται επίσης στην απόλυτη και ολοσχερή καταστροφή, αφού τα τμήματα είναι πολυάριθμα και δεν υπάρχει η υλικοτεχνική υποστήριξη που θα επέτρεπε τον πολλαπλασιασμό των τμημάτων προκειμένου να προκύψουν ολιγομελή τμήματα.
Παράλληλα, ανακοινώθηκε η έναρξη των προβών και των κινηματογραφικών γυρισμάτων την 18η Μαΐου χωρίς να εξειδικεύεται με ποιο πρωτόκολλο θα γίνει αυτό. Η άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών, ως προαναφέρθηκε και για τον κλάδο των εργαζομένων στον χορό, σε σχολές, πρόβες, γυρίσματα, έχει αναπόφευκτα σωματική εγγύτητα και επαφή, πολύωρο συγχρωτισμό πολυάριθμων ομάδων εργαζομένων, σωματική άσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την έκκριση ιδρώτα και δακρύων, την ύψωση τόνου φωνής, την έκκριση σάλιου (βλ. πνευστά όργανα που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης), συνεπώς πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα σε συνεργασία με τους λοιμωξιολόγους για την επαναφορά σε αυτήν τη μορφή εργασίας.
Το ΥΠΠΟ δεν έχει λάβει την παραμικρή μέριμνα και εύλογα αναρωτιόμαστε αν οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό αποτελούμε κάποιο υγειονομικό πείραμα. Χωρίς τον εξειδικευμένο για τον καλλιτεχνικό χώρο σχεδιασμό αυστηρού υγειονομικού πρωτόκολλου από τις αρμόδιες Αρχές, το Υπουργείο θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων και συνακόλουθα του κοινού. Τη στιγμή που π.χ. στα Δικαστήρια έχει προγραμματιστεί μέχρι και θερμομέτρηση όλων των εισερχόμενων και ειδικές διαδικασίες πριν καν επανέλθουν σε απόλυτη λειτουργία, το ΥΠΠΟ δεν εξειδικεύει ούτε στο ελάχιστο τους υγειονομικούς κανόνες, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα επαναφοράς στην εργασία.
Όσον αφορά στο άνοιγμα των ανοιχτών πολιτιστικών χώρων για παραστάσεις και δρώμενα, ενώ το Υπουργείο φαίνεται να εγγυάται την τήρηση των νέων υγειονομικών κανόνων μόνο για τους κρατικούς φορείς, αφήνει στη διακριτική ευχέρεια του κάθε ιδιώτη παραγωγού το αν θα μπορέσει να ανταποκριθεί ή όχι. Κατ’ επέκταση, μεταθέτει την ευθύνη στον εργαζόμενο, θέτοντάς του εκβιαστικά το εξής δίλημμα: δεδομένης της ανεργίας που θα επικρατήσει λόγω της συρρίκνωσης των καλλιτεχνικών σχημάτων και της αναμενόμενης περικοπής λειτουργικών εξόδων, ή θα δουλέψει αναλαμβάνοντας προσωπικά το ρίσκο της υγείας του (και με βάση την καλή πίστη ότι ο εργοδότης τηρεί τα πρωτόκολλα) ή θα μείνει εκτός, χωρίς όμως παράλληλα να λαμβάνει καμία στήριξη από το κράτος.
Τέλος, σχετικά με το πρόγραμμα των 200 παραστάσεων σε ανοικτούς αρχαιολογικούς χώρους, θα θέλαμε να ρωτήσουμε αν το Υπουργείο σκοπεύει να κάνει κάποια πρόσκληση υποβολής προτάσεων με κριτήριο τη στήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων και των εργαζόμενων ή αν θα προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις με αδιαφανή κριτήρια.
EN ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ:
Τα 100 εκατομμύρια που παρουσιάστηκαν ως αποκλειστικό πακέτο για τον Πολιτισμό, ούτε 100 είναι τελικά, ούτε στοχευμένα στη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, η σπουδή που επιδεικνύει το Υπουργείο για το βιαστικό άνοιγμα των ανοιχτών πολιτιστικών χώρων έχει ως σκοπό περισσότερο να διχάσει τους εργαζόμενους ανάμεσα σε αυτούς που θα εργαστούν και σε αυτούς που θα μείνουν άνεργοι, παρά να διασφαλίσει τις ασφαλείς συνθήκες διεξαγωγής των καλλιτεχνικών παραγωγών.
Απέναντι σε αυτά τα γενικόλογα και οριζόντια μέτρα, η Πρωτοβουλία #SupportArtWorkers συμπορεύεται με τα καλλιτεχνικά σωματεία, καταθέντοντας ένα ενδελεχές πλαίσιο που πραγματικά προτείνει λύσεις, αλλά το ΥΠΠΟ αρνείται να τις συμπεριλάβει και προχωρά σε άτοπες διακηρύξεις.
Απαιτούμε ανταπόκριση στα δίκαια και ρεαλιστικά αιτήματά μας. Ο χώρος μας, ως κατ’ εξοχήν συνυφασμένος με την κοινωνική δραστηριότητα, είναι ο πρώτος που πλήττεται και ο τελευταίος που θα επανέλθει. Χρειάζεται άμεση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση.
Δεν ζητάμε μόνο βραχυπρόθεσμη στήριξη ενός μήνα. Ζητάμε ένα μακρόπνοο και εμπνευσμένο πλάνο με διάρκεια, που να μεριμνά για ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ και ειδικά για όσους ακόμα δεν εντάσσονται στην αποζημίωση του ειδικού σκοπού, ανεξαρτήτως είδους σύμβασης και είδους καλλιτεχνικού ενσήμου, ως αναλυτικά εκτίθεται στα αιτήματά μας.
Δεν θα συναινέσουμε στη συνολική απαξίωση του Πολιτισμού, διότι ο Πολιτισμός είναι οι εργαζόμενοί του και η απασχόληση σε αυτόν δεν είναι ούτε πολυτέλεια ούτε χόμπι.
Είμαστε εργαζόμενοι που παράγουμε κι εμείς εργασία και απαιτούμε την αντιπαροχή της και τη στήριξή μας σε αυτήν την περίοδο αναγκαστικής ανεργίας που μας επιβλήθηκε. Είμαστε εργαζόμενοι που με αυταπάρνηση και αληθινή διάθεση αλληλεγγύης προσφέραμε ΔΩΡΕΑΝ το έργο μας και στηρίξαμε τον κόσμο κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στηρίζουμε τους συναδέλφους μας που λοιδορήθηκαν ή αντιμετωπίστηκαν επικριτικά από στελέχη της Κυβέρνησης.
Αξιώνουμε από το κράτος να μας αντιμετωπίσει με τον δέοντα σεβασμό, να μας ακούσει και να έρθει –έστω και τώρα– σε διάλογο με τους εργαζόμενους στις Τέχνες, καθώς και τα Σωματεία.
Ζητάμε στήριξη και όχι δηλώσεις παραπλάνησης της κοινής γνώμης.
