Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Αλεξάκη
[email protected]
Σε συμφωνία κατέληξαν οι θεσμοί και η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος υπό τον Κώστα Σκρέκα κατά την πρώτη τηλεδιάσκεψη που είχαν χτες στο θέμα της πρόσβασης τρίτων στην παραγόμενη ενέργεια από τους λιγνίτες της ΔΕΗ, προκειμένου να περιοριστεί η δεσπόζουσα θέση της επιχείρησης στην αγορά λιανικής και να ενισχυθεί, όπως αναφέρεται, ο ανταγωνισμός. Με βάση την ενημέρωση του ΥΠΕΝ μετά τη χτεσινή συζήτηση ξεκινά η διαδικασία του Market Test (Δοκιμή Αγοράς) ώστε να καταφανεί ενδιαφέρον και να υπάρχει μια πρόγευση για τις τιμές, που -όπως τονίζεται- «δεν θα παραβλάπτουν ουσιωδώς την οικονομική της κατάσταση καθώς θα συνδέονται με την προημερήσια αγορά».
Μονοπωλιακή πρόσβαση
Να σημειωθεί ότι θέμα αυτό αποτελεί συνέχεια της υπόθεσης καταδίκης της χώρας λόγω της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στον λιγνίτη (Anti-Trust Case), η οποία εκκρεμεί από το 2007. Έτσι με βάση τη χτεσινή συμφωνία η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε τμηματική πώληση ενέργειας μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων με ιδιώτες προμηθευτές, δηλαδή και ανταγωνιστές της ΔΕΗ και όχι μόνο ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ζήτημα είχε τεθεί και στην προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΕΝ από τους θεσμούς αλλά και εγχώριους παράγοντες. Μάλιστα ο κ. Κ. Χατζηδάκης είχε προτείνει, σύμφωνα με πληροφορίες, να δημιουργηθεί ένα κοινοπρακτικό σχήμα (SPV) από τις ενεργοβόρους βιομηχανίες της χώρας, στις οποίες η ΔΕΗ θα παρείχε μια ικανή ποσότητα ρεύματος παραγόμενου από τις λιγνιτικές μονάδες (θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι το 40% της παραγωγής όπως επέβαλλε η απόφαση του ευρωδικαστηρίου), χωρίς διαδικασία δημοπράτησης.
Μηχανισμός διάθεσης
Αναλυτικά χτες, όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ, «ως επανορθωτικό μέτρο για τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και μετά από διαπραγματεύσεις περίπου 18 μηνών, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν να υιοθετήσουν έναν ρυθμιστικά καθοριζόμενο μηχανισμό διάθεσης προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του οποίου τα επόμενα τρία έτη η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε τμηματική πώληση ενέργειας μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων με ιδιώτες προμηθευτές».
Όπως τονίζεται, «η υιοθέτηση του μηχανισμού επανόρθωσης δεν παραβλάπτει τα συμφέροντα της ΔΕΗ, δεδομένου ότι:
- Η σύνδεσή της με τον λιγνίτη περιορίζεται όλο και περισσότερο τόσο λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής όσο και λόγω της επικείμενης απόσυρσης των περισσότερων λιγνιτικών μονάδων στην επόμενη τριετία.
- Οι ποσότητες θα προσφέρονται σε τιμές που δεν θα παραβλάπτουν ουσιωδώς την οικονομική της κατάσταση καθώς θα συνδέονται με την προημερήσια αγορά. Να σημειωθεί ότι ήδη εκκρεμούν συζητήσεις της ΔΕΗ με μεγάλους καταναλωτές για το εύρος τιμών των διμερών συμβολαίων με τις δυο πλευρές να έχουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους.
- Παράλληλα, με δεδομένη τη μικρή συμμετοχή του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μίγμα της χώρας την τελευταία περίοδο, οι προς διάθεση ποσότητες θα είναι συγκεκριμένες και όχι ιδιαίτερα μεγάλες».
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ
- Οι ποσότητες ενέργειας, οι οποίες θα διατίθενται σε τριμηνιαία ή ετήσια πακέτα, θα ανέλθουν το 2021 στο 50% της λιγνιτικής παραγωγής του προηγούμενου έτους. Αντίστοιχα, το 2022 και το 2023 θα διαμορφωθούν σε ποσοστό 40% με βάση το προηγούμενο έτος.
- Δικαίωμα αγοράς των προϊόντων αυτών θα έχουν όλοι οι κάτοχοι άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργεια. Η διάθεση θα γίνεται μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη ΡΑΕ σε προκαθορισμένη τιμή και όχι μέσα από διαδικασίες δημοπράτησης.
Διευθέτηση
«Με την έναρξη της διαδικασίας του Market Test δρομολογείται η διευθέτηση ενός φακέλου καταδίκης της χώρας, ο οποίος παραμένει ανοιχτός εδώ και σχεδόν 14 έτη. Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων στο Market Test θα χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς, αλλά και κάποιες επιμέρους σχεδιαστικές παράμετροι αυτού (όπως η τρίμηνη ή ετήσια διάρκεια των παραγώγων» τονίζεται από το ΥΠΕΝ, που σημειώνει ότι «η εφαρμογή του μηχανισμού επανόρθωσης θα συμβάλει στη βελτίωση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών. Και αυτό διότι η δυνατότητα των προμηθευτών να αποκτήσουν σταθερές ποσότητες σε σταθερές τιμές σε βάθος ετών θα τους επιτρέψει να μειώσουν την έκθεσή τους στις διακυμάνσεις της νέας αγοράς, να διαχειριστούν καλύτερα τον κίνδυνο και να χαράξουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις εμπορικές πολιτικές τους». Να σημειωθεί ότι το όλο θέμα έχει τεθεί στη Βουλή με ερωτήσεις από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ήδη από τον περασμένο Μάιο, καθώς η κατάργηση των ΝΟΜΕ είχε φέρει το όλο ζήτημα πιο επιτακτικά στο προσκήνιο.
Βιωσιμότητα ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ
Στην τηλεδιάσκεψη συζητήθηκε επίσης η βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, τόνισε ότι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του λογαριασμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2030 όπως καθορίζονται από το ΕΣΕΚ και το Ευρωπαϊκό Green Deal.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών, όπως ειπώθηκε στην τηλεδιάσκεψη, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρακολουθεί σε μόνιμη βάση το ισοζύγιο του λογαριασμού.
Επίσης κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεσήμανε τη σημασία του Target Model, ως προς την απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς με τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μαζί με τη ΡΑΕ παρακολουθούν από την πρώτη στιγμή τη λειτουργία του Μοντέλου Στόχου. Ήδη η ΡΑΕ αποφάσισε να προχωρήσει στη λήψη μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης.
