Skip to main content

Οι προϋποθέσεις ανάπτυξης των οικογενειακών επιχειρήσεων

Από την έντυπη έκδοση

Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]

Υποστηρικτικό περιβάλλον, με ανταγωνιστικούς φορολογικούς συντελεστές και κίνητρα θέλουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις προκειμένου να συνεχίσουν να υποστηρίζουν θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, παράλληλα με σχέδια ανάπτυξης και εξωστρέφειας.

Αυτά είναι μερικά συμπεράσματα του 5ου Φόρουμ Οικογενειακών Επιχειρήσεων της KPMG, που είχε στόχο να αναδείξει εργαλεία και καλές διεθνείς πρακτικές, το οποίο πραγματοποιήθηκε χθες 11 Απριλίου, στο Grant Hyatt Athens, με την υποστήριξη της «Ναυτεμπορικής» και του naftemporiki.gr ως χορηγών επικοινωνίας.

«Ό,τι κάνουμε για την οικονομία, εμείς ως εξαγωγείς, φρενάρεται από τις εισαγωγές σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχει καλό επενδυτικό κλίμα, ούτε κίνητρα για επενδύσεις…» είπε ο Γιώργος Κωνσταντόπουλος, πρόεδρος του ΣΕΒΕ, εκπρόσωπος ενός συνδέσμου του οποίου σχεδόν 90% των μελών είναι οικογενειακές εξαγωγικές επιχειρήσεις.

Σημείωσε ότι το 2018 ήταν μια χρονιά ρεκόρ για τις εξαγωγές παρά τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας, συγκριτικά με τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα γειτονικών χωρών, που προσελκύουν επενδύσεις. Όπως είπε, «ενδεικτική είναι γειτονική χώρα με 10% φορολογία, 0% στα επανεπενδυόμενα κέρδη, 0% στα διανεμόμενα κέρδη, ειδικές βιομηχανικές ζώνες. Θέλουμε τα αναγκαία κίνητρα για να παραμείνουμε εδώ και να κρατήσουμε και τα στελέχη μας εδώ. Θέλουμε πρώτη ύλη, αλλά δυστυχώς η παραγωγή μας είναι μικρή, το παραγωγικό μοντέλο έχει σβήσει καθώς η χώρα χρειάζεται να εισάγει ακόμη και αγρότες (π.χ., για το μάζεμα της ελιάς)». Πρόσθεσε ότι «ζητάμε από τους ξένους να έρθουν να ζήσουν τον ελληνικό μύθο και να απολαύσουν την ελληνική παράδοση και κουζίνα, αλλά προϊόντα δεν υπάρχουν».

Αποφυγή διενέξεων και πλάνο διαδοχής
 

Ο ίδιος προέτρεψε τις οικογενειακές επιχειρήσεις να εστιάσουν σε τομείς όπως η επικοινωνία, ο σαφής προσδιορισμός ρόλων και ευθυνών του κάθε μέλους της οικογένειας, η διατήρηση της τυπικότητας, η κατανόηση των πλεονεκτημάτων της οικογενειακής επιχείρησης, η αποφυγή διενέξεων στην οικογένεια και το πλάνο διαδοχής.  Στο περιβάλλον των οικογενειακών επιχειρήσεων οι σχέσεις χρειάζονται χρόνο για να εξελιχθούν, όπως ανέφερε ο Βαγγέλης Αποστολάκης, Deputy Senior Partner, KPMG, σχολιάζοντας την ανταπόκριση του κοινού των οικογενειακών επιχειρήσεων στο forum της KPMG, που εστίασε τόσο στις επιδόσεις και τις προκλήσεις για το επόμενο βήμα ανάπτυξης των επιχειρήσεων αυτού του τύπου όσο και σε θέματα ηγεσίας, ταλέντου, καινοτομίας και αλλαγής.

Καθυστερήσεις όταν απαιτούνται αποφάσεις

Ο καθηγητής του MIT John Davis, ο ακαδημαϊκός που δημιούργησε το περίφημο «μοντέλο των 3 κύκλων» για την κατανόηση της πολυπλοκότητας των οικογενειακών επιχειρήσεων, σχολίασε ως ανησυχητικό το γεγονός ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις χάνουν χρόνο όταν πρέπει να αξιοποιήσουν το «παράθυρο ευκαιρίας». «Συνηθίζουν να σκέφτονται για χρόνια μια αλλαγή αλλά το νέο περιβάλλον απαιτεί να σκεφτούν μόνο για ένα χρόνο» ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Ο κ. Davis έδωσε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της αναζήτησης του κατάλληλου ταλέντου, προειδοποιώντας ότι η καθυστέρηση εγκυμονεί μεγάλο κίνδυνο. 

Για τον νεποτισμό και συγκεκριμένα για τα θετικά του στοιχεία (κυρίως σε όρους «άρρητης γνώσης» -tacit knowledge- στο περιβάλλον της οικογενειακής επιχείρησης), μίλησε ο Andrea Calabro, Professor at IPAG Business School, Co-Founder of Family Business Research Strategic Interest Group (FBR SIG) and International Family Business Research Forum (IFBRF), ενώ τα θέματα συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων στις οικογενειακές επιχειρήσεις ανέλυσαν οι Βασίλης Αντωνάς, Managing Director, Impact PCS & συγγραφέας του best-seller «Coaching for Impact», και Τερέζα Βενετσάνου, Master NLP Practitioner.

Ο Matt Painter, Managing Director, Ipsos Mori Reputation Center, ανέλυσε τους παράγοντες που επηρεάζουν την εταιρική φήμη, τονίζοντας ότι σε ενδεχόμενη κρίση απαιτείται: γρήγορη αντίδραση, ειλικρίνεια και διαφάνεια. «Σταθερότητα επιχειρηματικού μοντέλου, κερδοφορία και ανάπτυξη» είναι ένα άλλο τρίπτυχο που εγγυάται τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με τον Hermut Kormann, Honorary Professor at Zeppelin University and University of Leipzig, που παρουσίασε τις αρχές που διέπουν τη διακυβέρνηση των οικογενειακών επιχειρήσεων σήμερα, δίνοντας έμφαση στον ρόλο των συμβουλευτικών επιτροπών. 

Το forum ολοκληρώθηκε με συζήτηση για τις γυναίκες στην ηγεσία των οικογενειακών επιχειρήσεων που συντόνισε η Κατερίνα Πολυζώη, Senior Manager, KPMG. Συμμετείχαν οι κ.κ. Δέσποινα Παναγιώτου Θεοδοσίου, Chief Executive Officer, Tototheo Maritime, Eλένη Παπανδρέου, Chief Executive Officer, Intersys, Ελένη Πολυχρονοπούλου, αντιπρόεδρος της εταιρείας Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε., και Αλεξάνδρα Πίττα-Χαζάπη, διευθύνουσα σύμβουλος, Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία, Αλέξανδρος Πίττας.