Σε πεδίο σημαντικών εξελίξεων και αντιπαραθέσεων εξελίσσεται ο χώρος των ΜΗΣΥΦΑ μετά και την απελευθέρωση των τιμών των φαρμάκων από την αρχή του έτους. Μάλιστα ήδη τα 554 εν λόγω σκευάσματα έχουν λάβει νέες τιμές, με τα 202 από αυτά να διατηρούν τις ίδιες τιμές, ενώ στα υπόλοιπα η τιμολόγηση γίνεται βάσει κοστολογίου ή με τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών στην Ευρώπη.
Μέσω των νέων τιμών εκτιμάται ότι θα αυξηθεί και ο τζίρος της αγοράς, παρά την όποια προσπάθεια καταβάλλει κυρίως το δίκτυο των φαρμακείων να διατηρήσει χαμηλότερα τη λιανική τιμή, αφού η τιμή παραγωγού έχει αλλάξει. Η εν λόγω αγορά βρίσκεται εδώ και χρόνια σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με την κατανάλωση ΜΗΣΥΦΑ στην Ελλάδα να είναι από τις χαμηλότερες της Ευρώπης.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, η Ελλάδα εμφανιζόταν ως η χώρα με την υψηλότερη κατανάλωση φαρμάκων.
Πλέον η κατάσταση αυτή έχει διαφοροποιηθεί δραματικά, καθώς όχι μόνο η Ελλάδα δεν βρίσκεται στις πρώτες θέσεις διεθνώς αλλά αντίθετα φλερτάρει και με τις τελευταίες, ειδικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μάλιστα η …«αποστροφή» των Ελλήνων για τα φάρμακα έχει επιδράσει έντονα και στην ευρύτερη αγορά παραφαρμακευτικών ειδών και προϊόντων αυτοθεραπείας, η οποία συνολικά πέρυσι διαμορφώθηκε στα 339 εκατ. ευρώ από 334,6 εκατ. ευρώ το 2015.
Πρωταθλήτρια η Ελβετία
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επεξεργασμένα στοιχεία από την Ένωση της Ευρωπαϊκής Φαρμακευτικής Βιομηχανίας Αυτοθεραπείας AESGP αλλά και τον ιταλικό εθνικό οργανισμό σκευασμάτων αυτοθεραπείας, Assosalute Italia, η συνολική αγορά φαρμάκου στη χώρα μας έκλεισε πέρυσι στα 4,04 δισ. ευρώ κινούμενη ανοδικά κατά 2,3% σε σχέση με το 2015. Η δε κατά κεφαλήν κατανάλωση στη χώρα φτάνει τα 374,6 ευρώ και έτσι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των τελευταίων χωρών όταν ο μέσος όρος των 17 χωρών που αναλύει το Assosalute είναι 422,6 ευρώ, με την Ελβετία να βρίσκεται στην πρώτη θέση με 812 ευρώ, ακολουθούμενη από τη Γερμανία με 628,6 ευρώ.
Την ίδια στιγμή η αξία των συνταγογραφούμενων φαρμάκων διαμορφώνεται στα 3,8 δισ. ευρώ με την κατά κεφαλή δαπάνη στη χώρα να είναι στα 353,1 ευρώ, ελάχιστα κάτω από τον μέσο όρο των 17 χωρών που είναι στα 357 ευρώ, την πρωταθλήτρια Ελβετία στα 666,7 ευρώ και τη δεύτερη Γερμανία με 548,5 ευρώ.
Οι υπόλοιπες 14 χώρες κινούνται ως εξής: Νορβηγία με 524,2 ευρώ κατανάλωση ανά κάτοικο, Αυστρία με 506,7 ευρώ, Ιρλανδία με 431,2 ευρώ, Ισπανία με 404,1 ευρώ, Δανία με 392 ευρώ, Φινλανδία με 391,9 ευρώ, Γαλλία με 332,5 ευρώ, Βέλγιο με 324,6 ευρώ, Ηνωμένο Βασίλειο με 311 ευρώ, Σουηδία με 310,3 ευρώ, Ολλανδία με 261,8 ευρώ, Ιταλία με 248,7 ευρώ, Πορτογαλία με 221 ευρώ και Πολωνία με 144 ευρώ.
Όσον αφορά τώρα στα ΜΗΣΥΦΑ και συνολικά σκευάσματα αυτοθεραπείας, η Ελλάδα πέρυσι μόλις που σημείωσε αύξηση… 20 λεπτών του ευρώ, φτάνοντας στα μόλις 21,5 ευρώ στην κατανάλωση ανά κάτοικο και συνολικά η αγορά υπολογίζεται στα 65,7 εκατ. ευρώ. Στην πρώτη θέση κατατάσσεται και πάλι η Ελβετία με 145,4 εκατ. ευρώ και ακολουθούν Πολωνία με 107 εκατ. ευρώ, Αυστρία με 94,5 εκατ. ευρώ, Γαλλία με 83,1 εκατ. ευρώ, Γερμανία με 80,1 εκατ. ευρώ, Σουηδία με 72,9, εκατ. ευρώ, Βέλγιο με 72,5 εκατ. ευρώ, Φινλανδία με 70,7 εκατ. ευρώ, Ηνωμένο Βασίλειο με 69,6 εκατ. ευρώ, Κάτω Χώρες με 46,5 εκατ. ευρώ, Ιταλία με 40,2 εκατ. ευρώ, Ιρλανδία με 37,2 εκατ. ευρώ, Δανία με 32,8 εκατ. ευρώ, Νορβηγία με 26,8 εκατ. ευρώ, Ισπανία με 24 εκατ. ευρώ και Πορτογαλία με 23,4 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα, τα ΜΗΣΥΦΑ με τζίρο της τάξης των 231 εκατ. ευρώ κατέχουν ένα πολύ μικρό ποσοστό από τη συνολική φαρμακευτική αγορά, το χαμηλότερο επίσης σε όλη την Ευρώπη. Ειδικότερα στην ελληνική αγορά τα ΜΗΣΥΦΑ έχουν μερίδιο της τάξης του 5,7%, όταν στην Πορτογαλία με ελαφρώς αυξημένο τζίρο στα 243 εκατ. ευρώ, το μερίδιό τους είναι στο 9,6%. Μόνο η Νορβηγία εμφανίζει χαμηλότερο μερίδιο το οποίο διαμορφώνεται στο 4,9% και η Ισπανία με 5,3%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο των 17 χωρών της Ευρώπης, το 2016 η αγορά των ΜΗΣΥΦΑ έφτασε τα 21,9 δισ. ευρώ και αποτελεί το 11,3% της συνολικής φαρμακευτικής αγοράς. Οι 5 πιο σημαντικές αγορές είναι αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιταλίας και της Πολωνίας, οι οποίες και αποτελούν το 72% της ευρωπαϊκής αγοράς των Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων.
Η ελληνική αγορά
Σύμφωνα τώρα με τα στοιχεία της AESGP, τα μη αποζημιούμενα σκευάσματα που διακινούνται από τα ελληνικά φαρμακεία έχουν αξία όπως αναφέραμε στα 339 εκατ. ευρώ, από 334,6 εκατ. ευρώ το 2015. Η μεγαλύτερη κατηγορία είναι τα αναλγητικά με τζίρο στην Ελλάδα 65,4 εκατ. ευρώ, καθώς και τα σκευάσματα για βήχα και κρύωμα με ίδιο τζίρο. Ακολουθούν τα δερματολογικά με 31,56 εκατ. ευρώ και τα σκευάσματα για το γαστρεντερικό στη συνέχεια με πωλήσεις 28,43 εκατ. ευρώ. Σημαντική κατηγορία με τζίρο 66,83 εκατ. ευρώ είναι οι βιταμίνες και τα μέταλλα.
Όπως σημειώνουν οι εκπρόσωποι, η μεγάλη απόσταση της χώρας μας με την Ευρώπη φαίνεται να ανοίγει και την όρεξη σε διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά την ίδια στιγμή η επέκταση των ΜΗΣΥΦΑ και δη της αυτοθεραπείας με την κατάλληλη βέβαια ενημέρωση εξοικονομεί πόρους και για το σύστημα υγείας αλλά και για τα νοικοκυριά, καθώς οι ασθενείς δεν θα επιβαρύνονται με περιττά κόστη για ιατρικές υπηρεσίες.
Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ισπανίας, η οποία είναι στα ίδια χαμηλά με εμάς επίπεδα κατανάλωσης ΜΗΣΥΦΑ, ότι η επέκταση του 5% των αποζημιούμενων φαρμάκων στην κατηγορία των ΜΗΣΥΦΑ θα επέφερε μείωση δαπανών στην υγεία 3,1 δισ. ευρώ.
