Skip to main content

Νερό εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πιθανώς κατοικήσιμο εξωπλανήτη

Το μέγεθος και η βαρύτητά του είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα της Γης, και το περιβάλλον του είναι μάλλον αφιλόξενο από άποψης ακτινοβολίας, ωστόσο ο μακρινός εξωπλανήτης Κ2-18b έχει στρέψει πάνω του το ενδιαφέρον επιστημόνων από όλο τον κόσμο, καθώς το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε ίχνη υδρατμών στην ατμόσφαιρά του: Πρόκειται για την πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό με έναν πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος ο οποίος βρίσκεται στην αποκαλούμενη «κατοικήσιμη ζώνη»- την ζώνη γύρω από ένα άστρο όπου νερό σε υγρή μορφή μπορεί να συσσωρεύεται στην επιφάνεια ενός βραχώδους πλανήτη.

Αστρονόμοι στο Center for Space Exochemistry Data στο University College London χρησιμοποίησαν δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να εντοπίσουν υδρατμούς στην ατμόσφαιρα του Κ2-18b, ενός εξωπλανήτη γύρω από έναν μικρό άστρο- «κόκκινο νάνο», σε απόσταση περίπου 110 ετών φωτός, στον αστερισμό του Λέοντα. Εάν επιβεβαιωθεί από περαιτέρω μελέτες, θα είναι ο πρώτος εξωπλανήτης που έχει τόσο νερό στην ατμόσφαιρά του, όσο και θερμοκρασίες που μπορούν να υποστηρίξουν την παρουσία υγρού νερού σε βραχώδη επιφάνεια. Η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή θα είναι δυνατή μόνο εάν ο πλανήτης αποδειχτεί πως είναι «γήινου» τύπου αντί για μια μικρότερη έκδοση του Ποσειδώνα.

Δεδομένων των υψηλών επιπέδων δραστηριότητας στο άστρο, ο Κ2-18b ίσως να είναι πιο εχθρικός στη ζωή όπως τη γνωρίζουμε σε σχέση με τη Γη, καθώς θεωρείται πως μάλλον εκτίθεται σε περισσότερη ακτινοβολία υψηλής ενέργειας. Ο πλανήτης, που είχε εντοπιστεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler το 2015, έχει επίσης μάζα οκτώ φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Γης. Αυτό σημαίνει ότι η βαρύτητα στην επιφάνειά του μάλλον είναι σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα που είχε συλλέξει το Hubble το 2016-2017 και ανέπτυξαν open source αλγορίθμους για να αναλύσουν το φως του άστρου όπως το «φίλτραρε» η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτής αποκάλυψαν το μοριακό ίχνος υδρατμών, και επίσης υποδεικνύουν την παρουσία υδρογόνου και ηλίου στην ατμόσφαιρα.

Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν την έρευνα αυτή, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy, πιστεύουν πως άλλα μόρια, περιλαμβανομένου αζώτου και μεθανίου, ίσως να είναι παρόντα αλλά παραμένουν μη ανιχνεύσιμα. Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται για να εκτιμηθεί η παρουσία νεφών και το ποσοστό νερού στην ατμόσφαιρα.

Ο Κ2-18b είναι μία από εκατοντάδες περιπτώσεις «σούπερ-Γης»- εξωπλανήτες με μάζες μεταξύ αυτών της Γης και του Ποσειδώνα- που έχει εντοπίσει το Kepler. Η αποστολή TESS της NASA αναμένεται να βρει εκατοντάδες ακόμα, ενώ η επόμενη γενιά διαστημικών τηλεσκοπίων, περιλαμβανομένου του James Webb, θα είναι σε θέση να αναλύει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις ατμόσφαιρές τους.