Του Κώστα Δεληγιάννη
Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε για τη βρετανική εταιρεία Tokamak Energy και τον «οδικό χάρτη» που έχει καταρτίσει, με τελικό σκοπό από το 2030 να αρχίσει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια από πυρηνική σύντηξη, η οποία θα διοχετεύεται στο δίκτυο. Ορόσημο σε αυτό τον «χάρτη» ήταν η ολοκλήρωση του ST40, ενός πρωτότυπου αντιδραστήρα που η Tokamak Energy έθεσε σε λειτουργία την περασμένη εβδομάδα.
Στόχος της εταιρείας είναι με τον ST40 να αποδείξει το 2018 πως λειτουργεί στην πράξη το σχέδιο αντιδραστήρα που έχει επινοήσει. Αν περάσει αυτό το στάδιο με επιτυχία, τότε το 2025 με τον αντιδραστήρα θα ξεκινήσει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια, ώστε μία 5ετία αργότερα να τον αξιοποιήσει σαν μία κανονική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, για την τροφοδοσία του δικτύου.
Το γεγονός ότι ο ST40 βασίζεται στην πυρηνική σύντηξη σημαίνει πως αντιγράφει τον τρόπο που παράγει ενέργεια ο Ήλιος, όπου δύο ελαφριά στοιχεία ενώνονται για να σχηματισθεί ένα βαρύτερο. Η σύντηξη θεωρείται πως μπορεί να λύσει το ενεργειακό πρόβλημα της ανθρωπότητας, κατά πρώτον επειδή τα απαραίτητα “καύσιμα” υπάρχουν σε υπερεπάρκεια στον πλανήτη.
Παράλληλα, ένας αντιδραστήρας όπως ο ST40 θα παράγει ελάχιστα απόβλητα και δεν θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με αέρια του θερμοκηπίου. Επομένως, θα είναι πολύ πιο ασφαλής για τον άνθρωπο και πιο «φιλικός» για τον πλανήτη, σε σχέση με τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια ή τις υπάρχουσες πυρηνικές μονάδες, που λειτουργούν με πυρηνικές αντιδράσεις σχάσης.
Η δυσκολία όμως για την αξιοποίηση της πυρηνικής σύντηξης είναι ότι θα πρέπει τα «καύσιμα» να θερμανθούν σε εξαιρετικά υψηλή θερμοκρασία, ώστε να μετατραπούν σε μία κατάσταση που ονομάζεται πλάσμα. Έτσι, το κρίσιμο ερώτημα στο οποίο θα πρέπει να απαντήσει ο ST40 είναι κατά πόσο το σχέδιο της Tokamak Energy για τον αντιδραστήρα εξασφαλίζει πως η ενέργεια που τελικά θα παράγεται θα είναι περισσότερη από την ενέργεια που πρέπει να καταναλωθεί για να θερμανθούν τα «καύσιμα».
Με την έναρξη της λειτουργίας του, ο αντιδραστήρας κατάφερε να αναπτύξει αρκετά υψηλά θερμοκρασία, ώστε τα αέρια στο εσωτερικό του να έρθουν σε κατάσταση πλάσματος. Το επόμενο βήμα θα γίνει το φθινόπωρο, με την αύξηση της θερμοκρασίας στους 15 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, ώστε έναν χρόνο αργότερα να γίνει η δοκιμή δημιουργίας πλάσματος στους 100 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου – που είναι απαραίτητοι για να ξεκινήσουν οι αντιδράσεις σύντηξης.
Ο Ντέιβιντ Κίνγχαμ, CEO της Tokamak Energy, χαρακτήρισε την “πρεμιέρα” του ST40 ως μία σημαντική ημέρα για την προοπτική παραγωγής ενέργειας από πυρηνική σύντηξη, τόσο για τη Βρετανία όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.
«Αποκαλύπτουμε την πρώτη διάταξη ελεγχόμενης σύντηξης που σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και λειτουργεί από μία ιδιωτική εταιρεία. Ο ST40 είναι ένα μηχάνημα που θα αποδείξει πως οι θερμοκρασίες για πυρηνική σύντηξη -της τάξης των 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου- μπορούν να επιτευχθούν σε μικρούς και οικονομικά βιώσιμους αντιδραστήρες. Με αυτό τον τρόπο, η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη θα επιτευχθεί σε μερικά χρόνια, και όχι σε δεκαετίες», συμπλήρωσε.
