Αποτελεί βασικό συστατικό διατροφής για δισεκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά. Η παρουσία της πατάτας στην Ελλάδα πιστώνεται στον Καποδίστρια αν και υπάρχουν αναφορές ότι καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Κέρκυρα στις αρχές του 19ου αιώνα περίπου 20 χρόνια πριν την έλευση του Καποδίστρια.
Όμως οι επιστήμονες παρά τις πολυετείς προσπάθειες δεν είχαν καταφέρει να ανακαλύψουν σε ποιόν πιστώνεται η παρουσία της πατάτας στον πλανήτη. Μια νέα γονιδιακή μελέτη αποκαλύπτει την καταγωγή της πατάτας που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού όπως φαίνεται είναι πανάρχαιο φυτό και έχει «γονείς» τις άγριες ντομάτες και φυτά που είχαν χαρακτηριστικά πατάτας.
«Επιτέλους λύσαμε το μυστήριο της προέλευσης της πατάτας» δήλωσε ο Σάνγουεν Χουάνγκ επιστήμονας της Κινεζικής Ακαδημίας Γεωργικών Επιστημών. Όπως αποδεικνύεται οι περισσότερες από 4,000 σύγχρονες ποικιλίες πατάτας είναι αποτέλεσμα διασταύρωσης άγριων φυτών ντομάτας και κάποιων ειδών που έμοιαζαν με πατάτα πριν από περίπου εννέα εκατομμύρια χρόνια.
Αυτό το εξελικτικό γεγονός που συνέβη στη Νότιο Αμερική οδήγησε στον σχηματισμό του κονδύλου δηλαδή του διογκωμένου και βρώσιμου υπόγειου μέρους φυτών όπως οι πατάτες και τα γιαμ.
Για να φτάσουν σε αυτά τα συμπεράσματα, Κινέζοι ερευνητές ανέλυσαν 450 γονιδιώματα (το πλήρες σύνολο DNA ενός οργανισμού) από καλλιεργημένες πατάτες και 56 άγρια είδη πατάτας. Διαπίστωσαν ότι κάθε είδος πατάτας περιέχει γενετικό υλικό από φυτά ντομάτας και από τρία συγγενικά είδη από τη Χιλή που ονομάζονται Etuberosum. Αν και τα φυτά αυτά μοιάζουν πολύ με τη σημερινή πατάτα, δεν παράγουν κονδύλους. Αυτό υποδεικνύει ότι η πατάτα προήλθε από μια αρχαία υβριδική διασταύρωση μεταξύ των δύο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ντομάτα και το Etuberosum είχαν κοινό πρόγονο πριν από περίπου 14 εκατομμύρια χρόνια. Διαχωρίστηκαν εξελικτικά για περίπου 5 εκατομμύρια χρόνια προτού διασταυρωθούν ξανά. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης την προέλευση των γονιδίων που επιτρέπουν στην πατάτα να σχηματίζει κονδύλους. Εξέτασαν το γονίδιο SP6A, το οποίο λειτουργεί ως ένας «διακόπτης» που λέει στο φυτό πότε να ξεκινήσει να παράγει κονδύλους. Το γονίδιο αυτό προήλθε από τις ντομάτες.
Ωστόσο, ένα άλλο κρίσιμο γονίδιο, το IT1, που ελέγχει την ανάπτυξη των βλαστών που γίνονται κόνδυλοι στο υπέδαφος, προήλθε από το Etuberosum. Χωρίς αυτά τα δύο γονίδια, οι απόγονοι της διασταύρωσης δεν θα μπορούσαν να παράγουν πατάτες. Οι ερευνητές χρονολόγησαν το γεγονός αυτό σε μια περίοδο όπου οι Άνδεις ανυψώνονταν, προκαλώντας μεγάλες οικολογικές αλλαγές. Η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα των πρώτων πατατών τους επέτρεψε να επιβιώσουν και να εξαπλωθούν.
«Η εξέλιξη του κονδύλου έδωσε τεράστιο πλεονέκτημα στην πατάτα σε σκληρά περιβάλλοντα, οδηγώντας σε έκρηξη νέων ειδών και συμβάλλοντας στη μεγάλη ποικιλία που βλέπουμε και εξαρτόμαστε σήμερα» αναφέρει ο Χουάνγκ.
Naftemporiki.gr
