Skip to main content

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος δίνει στη «Ν» το βιογραφικό της αφρικανικής σκόνης που σκέπασε την Ελλάδα

REUTERS/Louisa Gouliamaki

Ο διευθυντής ερευνών του  Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης μιλά για το έντονο φαινόμενο που χτύπησε τη χώρα μας

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Σε εξέλιξη βρίσκεται η εισβολή της αφρικανικής σκόνης στη χώρα μας. Ξεκινώντας από την Κρήτη το φαινόμενο χτύπησε με ένταση την Πελοπόννησο το πρωί και μεσημέρι της Τρίτης και συνέχισε στην Αττική μετατρέποντας το λεκανοπέδιο το απόγευμα της Τρίτης σε ένα απόκοσμο πορτοκαλί σκηνικό που σταδιακά έπαιρνε ερυθρή απόχρωση. Την Τετάρτη το φαινόμενο παρουσιάζει ύφεση στην ηπειρωτική χώρα και κατευθύνεται προς το Αιγαίο με πορεία προς τα Δωδεκάνησα.

Για το φαινόμενο που βιώνει η χώρα μας μίλησε στο Naftemporiki.gr o Δρ. Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και υπεύθυνος λειτουργίας της υπηρεσίας πρόγνωσης καιρού meteo.gr.

Αφρικανική σκόνη έρχεται συχνά στην χώρα μας όμως αυτή την φορά το φαινόμενο ήταν ίσως το πιο έντονο εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχει κάποια εξήγηση για αυτό;

Πράγματι ο Μάρτιος και ο Απρίλιος είναι ένα χρονικό σημείο στη διάρκεια του έτους που έχουμε συχνά το φαινόμενο της έλευσης της αφρικανικής σκόνης. Σίγουρα το φετινό φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα έντονο αλλά και το 2018 είχαμε ανάλογης ίσως και μεγαλύτερης έντασης έλευση αφρικανικής σκόνης αλλά έγινε αισθητό κυρίως στην περιοχή της Κρήτης. Στον σταθμό μετρήσεων στο Ρέθυμνο ξεκινήσαμε την Δευτέρα με 300 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στην ατμόσφαιρα και στη συνέχεια υποχώρησε για λίγο στα 50 μικρογραμμάρια που είναι το ανώτατο επιτρεπτό όριο για να φτάσουμε στην Τρίτη που καταγράφηκαν επίπεδα 700 μικρογραμμαρίων με την τάση να δείχνει αποκλιμάκωση μεν αλλά με χαμηλό ρυθμό. Με απλά λόγια το φαινόμενο είναι έντονο και με διάρκεια αυτή την φορά και επιπλέον υπήρξε βόρεια επέκταση του σε περιοχές όπως η Πελοπόννησος και η Αττική που δεν είχε κάνει την εμφάνιση του το φαινόμενο σε αυτή την ένταση. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του φαινομένου αυτή την φορά είναι ότι είχαμε κυρίως ξηρή εναπόθεση της σκόνης, δηλαδή έπεφτε προς την επιφάνεια λόγω της βαρύτητας και δεν είχαμε κάποιες βροχοπτώσεις που να δημιουργήσουν την αποκαλούμενη λασποβροχή. Έντονο φαινόμενο είχαμε και πριν ένα μήνα που δεν έγινε τόσο πολύ αισθητό στην Ελλάδα αλλά η σκόνη έφτασε στην κεντρική Ευρώπη όπου για παράδειγμα, μεγάλο πρόβλημα αντιμετώπισε η Ελβετία. Στα μέσα του χειμώνα υπάρχει συχνή εμφάνιση της αφρικανικής σκόνης εξαιτίας της συχνότερης παρουσίας νοτιάδων που συνδέονται για το φαινόμενο. Να πούμε επίσης ότι από σήμερα το απόγευμα θα υπάρξει σαφής βελτίωση και απομάκρυνση της σκόνης στο μεγαλύτερο τουλάχιστον μέρος της.

Ποιες συνθήκες ευνοούν την μεταφορά τόσο μεγάλων ποσοτήτων αφρικανικής σκόνης και διατήρησης τους στην ατμόσφαιρα για αρκετές μέρες;

Υπάρχουν μια σειρά από διαταραχές που προκαλούν την ανύψωση και μεταφορά της σκόνης από την Αφρική. Κάποιο βαρομετρικό χαμηλό, μικρές αλλαγές στην κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας, τοπικοί άνεμοι κ.α. σηκώνουν την σκόνη και την μεταφέρουν σε μεγάλες αποστάσεις.

Παίζει ρόλο η κλιματική αλλαγή σε αυτό το φαινόμενο; Αυξάνει την συχνότητα και την ένταση του για παράδειγμα;

Δεν μπορούμε να πούμε με κατηγορηματικό τρόπο ότι υπάρχει άμεση σύνδεση στην αύξηση της συχνότητας και της έντασης του με την κλιματική αλλαγή αλλά είναι σίγουρο ότι οι ηπιότεροι χειμώνες ευνοούν την μεταφορά της σκόνης από την Αφρική.

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι εξαιτίας διαφόρων παραγόντων που συμβαίνουν στην έρημο Σαχάρα τις τελευταίες δεκαετίες όπως η χρήση αυτοκινήτων, η καύση διαφόρων ειδών απορριμμάτων εκεί κ.α. η τοπική ατμόσφαιρα είναι μολυσμένη και η σκόνη που μεταφέρεται από εκεί είναι πιο επικίνδυνη από ότι στο παρελθόν και γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη όταν εισέρχεται σε τοπικές ατμόσφαιρες όπως για παράδειγμα αυτής της Αθήνας που είναι επίσης μολυσμένη. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Θεωρώ ότι πρόκειται για εκτιμήσεις που θα έλεγα ότι έχουν αρκετή υπερβολή μέσα τους. Οι περιοχές από τις οποίες προέρχεται η σκόνη είναι εντελώς ερημικές χωρίς ή με ελάχιστη ανθρώπινη δραστηριότητα ώστε να καθίσταται το τοπικό περιβάλλον μολυσμένο. Γίνονται αναλύσεις από δείγματα που λαμβάνονται σε διάφορες περιοχές αλλά δεν θεωρώ ότι μπορούμε να μιλάμε για τοξική σκόνη. Βεβαίως όσοι αντιμετωπίζουν γενικότερα αναπνευστικά προβλήματα ή έχουν ευαισθησία στην επαφή με την σκόνη θα πρέπει να προστατεύονται όσο είναι εφικτό από την έκθεση τους σε αυτή την εισερχόμενη σκόνη.

Naftemporiki.gr