Skip to main content

Το Hubble είδε το πρώτο φως νεογέννητων άστρων (βίντεο)

πηγή φωτό. (NASA, ESA, and K. Stapelfeldt (NASA JPL); Image Processing: Gladys Kober (NASA/Catholic University of America))
Η εικόνα που κατέγραψε από τα νεογέννητα άστρα το Hubble

Μια ακόμη πολύ σημαντική παρατήρηση του αρχαιότερου διαστημικού τηλεσκοπίου

Μπορεί το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να κερδίζει εδώ και περίπου δύο χρόνια τα φώτα της δημοσιότητας με τις συνεχείς εντυπωσιακές εικόνες και ανακαλύψεις του από τα πέρατα του Σύμπαντος όμως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble συνεχίζει απρόσκοπτα μετά από σχεδόν 35 χρόνια λειτουργίας να ρίχνει φως σε ότι συμβαίνει στο Διάστημα παρέχοντας πολύτιμες υπηρεσίες στους επιστήμονες.

Η NASA δημοσίευσε μια νέα πολύ σημαντική παρατήρηση του Hubble το οποίο κατέγραψε εικόνες και δεδομένα από μια περιοχή που γεννιούνται νέα άστρα. Το τηλεσκόπιο κατέγραψε μάλιστα το φως που εκπέμπουν πρωτοαστέρες, άστρα που βρίσκονται εμβρυική κατάσταση. Το Hubble κατέγραψε πίδακες που αναδύονται από το κουκούλι ενός νεοσχηματιζόμενου άστρου για να εκτοξευθούν στο Διάστημα περνώντας μέσα από το αέριο και τη σκόνη ενός λαμπρού νεφελώματος.

Το κοσμικό προφίλ

Το FS Tau είναι ένα αστρικό σύστημα που αποτελείται από το FS Tau A, το φωτεινό αντικείμενο που μοιάζει με άστρο κοντά στο κέντρο της εικόνας, και το FS Tau B (Haro 6-5B), το φωτεινό αντικείμενο στα άκρα δεξιά που καλύπτεται από μια σκοτεινή κάθετη λωρίδα σκόνης. Τα νεαρά αντικείμενα περιβάλλονται από απαλά φωτιζόμενο αέριο και σκόνη αυτού του αστρικού μαιευτηρίου. Το σύστημα υπολογίζεται ότι έχει ηλικία 2,8 εκατομμυρίων ετών που είναι πολύ νέο για ένα αστρικό σύστημα. Συγκριτικά ο Ήλιος έχει ηλικία περίπου 4,6 δισεκατομμυρίων ετών και εκτιμάται ότι έχει άλλα περίπου πέντε δισ. έτη ζωής.

Το FS Tau B ανήκει στην κατηγορία των πρωτοαστέρων. Περιβάλλεται από έναν πρωτοπλανητικό δίσκο που περιέχει σκόνη και αέρια και αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν στο άστρο και το κοσμικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται ο δίσκος αυτός μπορεί να δημιουργήσει πλανήτες. Σύμφωνα με τους ειδικούς που μελετούν τα διαθέσιμα δεδομένα το FS Tau B είναι πιθανόν να γίνει αστέρας T Tauri, ένας τύπος νεαρού μεταβλητού αστρου που δεν έχει ξεκινήσει ακόμη την πυρηνική σύντηξη αλλά αρχίζει να εξελίσσεται σε ένα άστρο με καύσιμα υδρογόνου παρόμοιο με τον Ήλιο μας.

Οι πρωτοαστέρες λάμπουν με τη θερμική ενέργεια που απελευθερώνεται καθώς καταρρέουν τα νέφη αερίου από τα οποία σχηματίζονται και από τη συσσώρευση υλικού από το κοντινό αέριο και τη σκόνη. Τα μεταβλητά αστέρια είναι μια κατηγορία άστρων των οποίων η φωτεινότητα αλλάζει αισθητά με την πάροδο του χρόνου. Το FS Tau A είναι το ίδιο ένα δυαδικό σύστημα T Tauri, που αποτελείται από δύο άστρα που περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο.

Τα φαινόμενα

Είναι γνωστό ότι οι πρωτοαστέρες εκτοξεύουν ταχέως κινούμενα ρεύματα που μοιάζουν με στήλες ενεργοποιημένου υλικού που ονομάζονται πίδακες, και το FS Tau B παρέχει ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αυτού του φαινομένου. Ο συγκεκριμένος πρωτοαστέρας είναι  πηγή ενός ασυνήθιστου ασύμμετρου πίδακα διπλής όψης, ορατό στις εικόνες με μπλε χρώμα. Η ασύμμετρη δομή του μπορεί να προκύπτει από τη διαφορά στους ρυθμούς με τους οποίους η μάζα αποβάλλεται από το αντικείμενο.

Το FS Tau B ταξινομείται επίσης ως αντικείμενο Herbig-Haro. Τα αντικείμενα Herbig–Haro σχηματίζονται όταν πίδακες ιονισμένου αερίου που εκτινάσσονται από ένα νεαρό αστέρι συγκρούονται με κοντινά σύννεφα αερίου και σκόνης με υψηλές ταχύτητες, δημιουργώντας φωτεινές δομές που μοιάζουν με νεφελώματα.

Το FS Tau βρίσκεται στην περιοχή Taurus-Auriga, ένα σμήνος από σκοτεινά μοριακά σύννεφα που φιλοξενούν πολλά νεογέννητα και νεαρής ηλικίας άστρα περίπου 450 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Το Hubble έχει παρατηρήσει στο παρελθόν αυτήν την περιοχή, της οποίας η δραστηριότητα σχηματισμού άστρων την καθιστά μόνιμο στόχο για τους αστρονόμους. Το Hubble πήρε αυτές τις παρατηρήσεις ως μέρος μιας έρευνας για δίσκους σκόνης γύρω από νεαρά άστρα.

Naftemporiki.gr