Skip to main content

Εντυπωσιακός και παράξενος εξωπλανήτης στην… απόχη των αστρονόμων

Καλλιτεχνική απεικόνιση του νεαρού εξωπλανήτη (πηγή φωτό NASA/JPL/Caltech)

Ενας ακόμη εξωπλανήτης προστίθεται στη λίστα των περισσότερων από πέντε χιλιάδες εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Όπως και οι περισσότεροι έτσι και αυτός διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προκαλούν μεγάλο επιστημονικό και όχι μόνο ενδιαφέρον.

Ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων και η συνεχής βελτίωση των δυνατοτήτων των επίγειων τηλεσκοπίων επιτρέπουν στους αστρονόμους να εντοπίζουν συνεχώς νέους πλανήτες σε άλλα αστρικά συστήματα του γαλαξία μας μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Ο αριθμός των εξωπλανητών που έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα ξεπερνά τους πέντε χιλιάδιες και οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποδεικνύοντας ότι τα είδη πλανητών είναι πάρα πολλά ενώ οι επιστήμονες θεωρούσαν πως σε γενικές γραμμές όλοι πλανήτες στο Σύμπαν έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος.

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν σε απόσταση 310 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Κενταύρου, έναν γιγάντιο αέριο εξωπλανήτη γύρω από το άστρο HD 114082 που μοιάζει με τον Ήλιο. Έχοντας ηλικία μόνο 15 εκατομμυρίων ετών, ο εξωπλανήτης HD 114082 b είναι ο νεαρότερος του είδους του που οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να προσδιορίσουν τόσο το μέγεθος όσο και τη μάζα του. Μολονότι έχει περίπου τη διάμετρο του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, η μάζα του περιέργως είναι οκτώ φορές μεγαλύτερη εκείνης του Δία.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά προβληματίζουν τους επιστήμονες, καθώς δεν συνάδουν με τα έως τώρα ευρέως αποδεκτά μοντέλα σχηματισμού πλανητών στο σύμπαν. Μια πιθανή εξήγηση για την τόσο μεγάλη μάζα ενός τόσο νεαρού αέριου πλανήτη είναι ότι – αντίθετα με τον Δία – διαθέτει έναν ασυνήθιστα μεγάλο στερεό και άρα βαρύ πυρήνα. Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές, με επικεφαλής την Όλγα Ζακοζάι του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη και του Κεντρικού Αστρονομικού Παρατηρητηρίου της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας στο Κίεβο. «Συγκριτικά με τα τρέχοντα αποδεκτά μοντέλα, ο HD 114082 b είναι περίπου δύο έως τρεις φορές πιο πυκνός για νεαρό αέριο γίγαντα με μόνο 15 εκατ. χρόνια ζωής», ανέφερε η Ζακοζάι.

Η μέση πυκνότητα του εν λόγω αέριου εξωπλανήτη είναι περίπου διπλάσια εκείνης της Γης, κάτι που θεωρείται πραγματικά αξιοσημείωτο, δεδομένου ότι ο δικός μας πλανήτης είναι βραχώδης, διαθέτοντας έναν πυρήνα σιδήρου-νικελίου, και δεν αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα ελαφρύτερα στοιχεία στο σύμπαν, από τα οποία αποτελούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου ο Δίας και οι άλλοι αέριοι γιγάντιοι εξωπλανήτες. Από του περισσότερους από 5.000 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, περίπου το 15% είναι αέριοι γίγαντες με μάζες τουλάχιστον ανάλογες του Δία. Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί στο Διάστημα μόνο τρεις νεαροί αέριοι γιγάντιοι εξωπλανήτες με ηλικίες έως 30 εκατομμυρίων ετών.

Naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ