Η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία, λάμπει στο σκοτάδι, όπως έδειξαν νέα πειράματα για την αναδημιουργία του περιβάλλοντός της- και το φαινόμενο αυτό ίσως να έχει νόημα που ξεφεύγει πέρα από το οπτικό κομμάτι.
Καθώς η Ευρώπη περιστρέφεται γύρω από τον Δία, δέχεται «βομβαρδισμό» ακτινοβολίας. Ο Δίας σφυροκοπά την επιφάνειά της με ηλεκτρόνια και άλλα σωματίδια, «λούζοντάς» την με ακτινοβολία υψηλής ενέργειας. Ωστόσο, καθώς αυτά τα σωματίδια χτυπούν την επιφάνειά της, μπορεί να κάνουν επίσης κάτι άλλο, «εξώκοσμο»: Κάνουν την Ευρώπη να λάμπει στο σκοτάδι.
Νέα έρευνα από επιστήμονες στο JPL στη Νότια Καρολίνα παρουσιάζει λεπτομερώς για πρώτη φορά πώς μπορεί να μοιάζει η λάμψη, και τι θα μπορούσε να αποκαλύψει για τη σύνθεση του πάγου στην επιφάνεια της Ευρώπης. Διαφορετικές συνθέσεις αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο στην ακτινοβολία και εκπέμπουν τη δική τους, μοναδική λάμψη. Στο γυμνό μάτι η λάμψη αυτή θα μπορούσε να φαίνεται κάποιες φορές πρασινωπή, άλλες φορές γαλαζωπή ή λευκή και με διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας, ανάλογα με το υλικό.
Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ένα φασματόμετρο για να χωρίζουν το φως σε μήκη κύματος και να συνδέουν τις ξεχωριστές «υπογραφές» με διαφορετικές συνθέσεις πάγου. Οι περισσότερες παρατηρήσεις με φασματόμετρο σε ένα φεγγάρι σαν την Ευρώπη γίνονται χρησιμοποιώντας ηλιακό φως που αντανακλάται στην «πλευρά της ημέρας», αλλά αυτά τα νέα αποτελέσματα δείχνουν πώς θα έμοιαζε η Ευρώπη στο σκοτάδι.
«Ήμασταν σε θέση να προβλέψουμε πως αυτή η λάμψη του πάγου στην πλευρά της νύχτας θα μπορούσε να παρέχει επιπλέον πληροφορίες για τη σύνθεση της επιφάνειας της Ευρώπης. Το πώς ποικίλλει αυτή η σύνθεση θα μπορούσε να μας δώσει στοιχεία για το αν η Ευρώπη έχει συνθήκες κατάλληλες για ζωή» είπε ο Μούρθι Γκουντιπάτι, επικεφαλής συντάκτης της έρευνας που δημοσιεύτηκε στις 9 Νοεμβρίου στο Nature Astronomy.
Η Ευρώπη έχει έναν γιγαντιαίο ωκεανό στο εσωτερικό της, ο οποίος θα μπορούσε να «διαρρέει» στην επιφάνεια μέσα από το πυκνό παγωμένο της κέλυφος. Αναλύοντας την επιφάνεια, οι επιστήμονες μπορούν να μάθουν περισσότερα για όσα κρύβονται από κάτω.
Από προηγούμενες παρατηρήσεις έχει διαπιστωθεί πως η επιφάνεια της Ευρώπης μπορεί να αποτελείται από ένα μείγμα πάγου και γνωστά άλατα της Γης. Η νέα αυτή έρευνα δείχνει πως η ενσωμάτωση αυτών των αλάτων στον πάγο υπό τις συνθήκες της Ευρώπης και ο «βομβαρδισμός» του με ακτινοβολία παράγει λάμψη. Αυτό δεν ήταν ιδιαίτερη έκπληξη- ωστόσο όπως είπε η Μπριάνα Χέντερσον του JPL, «όταν δοκιμάσαμε νέες συνθέσεις πάγου, η λάμψη έμοιαζε διαφορετική…οπότε χρησιμοποιήσαμε φασματόμετρο και κάθε είδος πάγου είχε διαφορετικό φάσμα».
‘Ενα φεγγάρι που είναι ορατό στον νυχτερινό ουρανό μπορεί να μην φαντάζει ως κάτι ασυνήθιστο εκ πρώτης όψεως: Τη Σελήνη την βλέπουμε επειδή αντανακλά το φως του ήλιου. Ωστόσο η λάμψη της Ευρώπης προέρχεται από έναν διαφορετικό μηχανισμό- ένα φεγγάρι που λάμπει συνέχεια, ακόμα και στη νυχτερινή του πλευρά (αυτήν που δεν «βλέπει» στον ήλιο).
«Αν η Ευρώπη δεν δεχόταν αυτή την ακτινοβολία, θα φαινόταν όπως το φεγγάρι μας- σκοτεινή στη σκιώδη πλευρά» είπε ο Γκουντιπάτι. «Αλλά επειδή βομβαρδίζεται από την ακτινοβολία από τον Δία, λάμπει στο σκοτάδι».
Σημειώνεται πως στα μέσα της δεκαετίας αναμένεται η εκτόξευση της αποστολής Europa Clipper, που θα πραγματοποιήσει παρατηρήσεις στην επιφάνεια του φεγγαριού. Επιστήμονες εξετάζουν τα νέα ευρήματα για να διαπιστώσουν κατά πόσο μια λάμψη θα ήταν ανιχνεύσιμη από τα όργανά του. Οι πληροφορίες που θα συγκεντρώσει το σκάφος θα μπορούσαν να συνδυαστούν με τις μετρήσεις της νέας έρευνας, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για την επιφάνεια της Ευρώπης.
