Του Κώστα Δεληγιάννη
Ελληνική “υπογραφή” θα έχει το πληροφοριακό σύστημα για την επεξεργασία, την αρχειοθέτηση και την ανάρτηση στο διαδίκτυο των δεδομένων του διαστημικού τηλεσκοπίου Planck. Το σύστημα θα υλοποιηθεί από την εταιρεία Planetek Hellas για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Σιαστήματος (ESA), με σκοπό η επιστημονική κοινότητα να αποκτήσει πρόσβαση στις μετρήσεις του τηλεσκοπίου, οι οποίες αφορούν την “ηχώ” της Μεγάλης Έκρηξης.
Πιο συγκεκριμένα, το τηλεσκόπιο μελέτησε την κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία είναι το υπόλειμμα της ακτινοβολίας που εξέπεμπε το σύμπαν περίπου 300.000 χρόνια μετά τη “γέννησή” του, όταν είχε θερμοκρασία περίπου 3.000 βαθμών Κελσίου. Σήμερα, η θερμοκρασία της είναι περίπου 2,7 βαθμούς Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν και, παρόλο που έχει μεγάλη ομοιογένεια, σε μικροκλίμακα παρουσιάζει ελαφρές θερμοκρασιακές διαφοροποιήσεις, ή ανισοτροπίες όπως λέγονται αλλιώς.
Με δεδομένο πως αυτές οι ανισοτροπίες αντιστοιχούν σε ανισοκατανομές της ύλης στο “νεαρό” σύμπαν, από τις οποίες προέκυψαν οι σημερινές κοσμικές δομές, στόχος της αποστολής Planck ήταν να καταγράψει αυτές τις θερμοκρασιακές διαφοροποιήσεις. Μία αποστολή που έφερε σε πέρας από το 2009 έως το 2013, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο έναν τεράστιο όγκο δεδομένων.
Το πληροφοριακό σύστημα θα λειτουργήσει σαν ένα “διαδικτυακό τεχνολογικό εργαλείο”, που θα βοηθήσει τους ερευνητές ανά τον κόσμο να κατανοήσουν καλύτερα τα μυστικά του σύμπαντος. “Στο έργο αυτό καλούμαστε ουσιαστικά να συνθέσουμε όλη την συσσωρευμένη γνώση των τελευταίων ετών στην Planetek Hellas, στον τομέα της διαχείρισης δορυφορικών δεδομένων”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Στράτος Γερακάκης, Υπεύθυνος Έργου για την Planetek Hellas, στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η ελληνική εταιρεία.
Για την ανάπτυξη του συστήματος, η ομάδα της Planetek Hellas συνεργάζεται στο πλαίσιο του έργου με επιστήμονες της αποστολής Planck από το Ινστιτούτο Θεωρητικής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Όσλο (Νορβηγία), οι οποίοι συμμετέχουν ως υπεργολάβοι μέσω της εταιρίας XAL, τεχνοβλαστό (spin-off) του ερευνητικού κέντρου SIMULA.
Το έργο ανατέθηκε στην Planetek Hellas μετά την επιτυχή συμμετοχή της σε ανοικτό διεθνή διαγωνισμό της ESA, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια αποτελεί πλέον την μοναδική ευρωπαϊκή ιδιωτική εταιρία που δραστηριοποιείται στην διαχείριση των αποτελεσμάτων της αποστολής Planck.
Από την πλευρά του, ο Συνιδρυτής και Διευθυντής της Planetek Hellas, Στέλιος Μπολλάνος, δήλωσε: “Το συμβόλαιο αυτό αποτελεί το δεύτερο στη σειρά μεγάλο συμβόλαιο που υπογράφουμε με τον Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικής Αστρονομίας, στη Μαδρίτη. Η εμπιστοσύνη της ESA αποτελεί σημαντική επιβράβευση των προσπαθειών μας και μας δίνει δύναμη για τη συνέχεια”.
