Ο Βλαντ Τενέβ γεννιέται το 1987 στη Βουλγαρία. Οι γονείς του, οικονομολόγοι στην Παγκόσμια Τράπεζα, μεταναστεύουν στις ΗΠΑ όταν εκείνος είναι πέντε.
Το παιδί των Βαλκανίων μεγαλώνει στη σκιά της Ουάσινγκτον και διαπρέπει. Σπουδάζει μαθηματικά στο Στάνφορντ, ξεκινά διδακτορικό στo UCLA, αλλά το εγκαταλείπει. Δεν τον χωράει η θεωρία. Θέλει να «χτίσει».
Το 2013, μαζί με τον συμφοιτητή του Μπαϊτζού Μπατ, ιδρύει τη Robinhood. Ένα mobile app που υπόσχεται στους μικροεπενδυτές πως μπορούν να κάνουν ό,τι και οι μεγάλοι: να μπουν στο χρηματιστήριο, να παίξουν με μετοχές και options – και όλα αυτά, χωρίς καμία προμήθεια.
Ο επαναστάτης της μηδενικής προμήθειας
Εκεί που όλες οι χρηματιστηριακές εταιρείες χρεώνουν 5, 10, 15 δολάρια ανά trade, ο Τενέβ λέει: τίποτα. Μηδέν. Η Robinhood δεν θα πληρώνεται από τον πελάτη, αλλά από τον εκτελεστή της εντολής. Το λεγόμενο payment for order flow.
Το μοντέλο δεν είναι δική του εφεύρεση – έχει ρίζες ακόμα και στον Μάντοφ. Αλλά ο Τενέβ το απογειώνει.
Το 2015, η Robinhood βγαίνει live. Μέσα σε λίγους μήνες, η αναμονή εγγραφής ξεπερνά το ένα εκατομμύριο άτομα. Μέχρι το 2018, η πλατφόρμα ξεπερνά σε αριθμό λογαριασμών την E-Trade. Και οι υπόλοιποι γίγαντες; Τρέχουν να την αντιγράψουν. Η Schwab, η TD Ameritrade, η Fidelity – όλοι ρίχνουν τις προμήθειες στο μηδέν.
Gamification: Το «καζίνο» στο κινητό σου;
Η Robinhood δεν είναι απλώς φθηνότερη. Είναι και… διασκεδαστική. Push notifications. Ψηφιακά κομφετί όταν κλείνεις την πρώτη σου συναλλαγή. Διαρκή updates που σε καλούν να ξαναδοκιμάσεις. Η επένδυση μετατρέπεται σε… παιχνίδι. Αυτό όμως ενέχει κινδύνους.
Οι ρυθμιστικές αρχές δεν βλέπουν με καλό μάτι αυτό που φαίνεται να έχει χαρακτηριστικά «τζόγου». Ο γραμματέας της Πολιτείας της Μασαχουσέτης κατηγορεί τη Robinhood για “gamification of investing” – προώθηση ριψοκίνδυνων πρακτικών σε άπειρους χρήστες. Έρχονται πρόστιμο 7,5 εκατ. δολαρίων και αλλαγές στη λειτουργία.
Ο Τενέβ δεν κρύβεται. Δηλώνει πως η εφαρμογή οφείλει να είναι εύχρηστη. «Αν το app της τράπεζας είναι δύσκολο, ο κόσμος δεν θα επενδύσει ποτέ», απαντά. Η τεχνολογία πρέπει να λειτουργεί υπέρ της συμμετοχής – αυτό είναι το σύνθημά του.
Το GameStop και η στιγμή της κρίσης
Ιανουάριος 2021. Το Reddit ανατινάζει τη Wall Street. GameStop, AMC, meme stocks. Η Robinhood γίνεται όπλο των μικροεπενδυτών, της λεγόμενης «μαρίδας», που κέρδισε τις «φάλαινες». Είναι όμως και το πρώτο θύμα τους.
Όταν η εταιρεία μπλοκάρει τις αγορές των πιο δημοφιλών μετοχών επικαλούμενη υποχρεώσεις ρευστότητας προς τις αρχές εκκαθάρισης, οι χρήστες εξοργίζονται. Ο Ντέιβιντ Πόρτνοϊ ζητά φυλάκιση των ιδρυτών.
Η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ ζητά κατάργηση του payment for order flow. Ο Τενέβ απολογείται ενώπιον του Κογκρέσου, ζαλισμένος και αμυντικός. Το FBI προχωρά σε κατάσχεση του κινητού του. Το brand χάνει λάμψη. Η μετοχή, που είχε απογειωθεί στα 70 δολάρια λίγες μέρες μετά το IPO της Robinhood, κατρακυλά στα 7.
Η επιστροφή
Όμως η Robinhood δεν πεθαίνει. Ανασυντάσσεται. Από το 2022 στρέφεται περισσότερο στην εκπαίδευση των χρηστών, μειώνει τους κινδύνους, εμπλουτίζει τις συνδρομητικές υπηρεσίες. Το 2023 λανσάρει desktop trading για προχωρημένους, χρυσή κάρτα Robinhood Gold, 24ωρο trading, δυνατότητα για stock lending, ακόμη και prediction markets.
Το 2024 η εταιρεία καταγράφει την πρώτη της κερδοφορία, με έσοδα 3 δισ. δολάρια και εκτόξευση των crypto συναλλαγών.
Ο Τενέβ, που κρατά το 8% της εταιρείας, επιστρέφει στα media. Ξανασυστήνεται ως ο ηγέτης του επενδυτικού κινήματος της νέας γενιάς.
Ο νέος πόλεμος – και η επόμενη γενιά
Ο Βλαντ Τενέβ σήμερα συνομιλεί με τον Λευκό Οίκο του Τραμπ για το σχέδιο “Invest America” – ένα πακέτο με $1.000 σε χρηματιστηριακό λογαριασμό για κάθε παιδί που γεννιέται στις ΗΠΑ. Ο ίδιος δηλώνει: «Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη καταργεί δουλειές, το επενδύειν θα γίνει μέσο επιβίωσης. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους πολίτες από νωρίς».
Ταυτόχρονα, τρέχει νέα startup τεχνητής νοημοσύνης, την Harmonic, που επιχειρεί να εξαλείψει τα hallucinations των ΑΙ μοντέλων μέσω Lean code. Είναι πλέον κάτι παραπάνω από ένας fintech CEO: είναι σύμβολο ενός κόσμου όπου τα όρια ανάμεσα σε επενδυτή, χρήστη και πολίτη καταρρίπτονται.
Το φινάλε (ή η αρχή)
Ο Βλαντ Τενέβ δεν είναι ο παραδοσιακός ήρωας. Δεν είναι ούτε άγιος, ούτε εγκληματίας. Είναι ένα παιδί που είδε το μέλλον και τόλμησε να το φέρει στο παρόν – με έναν αλγόριθμο, μια εφαρμογή και μια ιδέα: ότι το χρηματιστήριο δεν ανήκει μόνο στους λίγους.
Τον κατηγόρησαν ότι γύρισε το trading σε παιχνίδι. Ότι έριξε τον κόσμο στα options χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Ότι υπέκυψε στους ισχυρούς όταν ξέσπασε η καταιγίδα. Ίσως όλα να είναι αλήθεια.
Αλλά άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι έγραψε ιστορία.
Τον Μάρτιο του 2025, η Robinhood αξίζει 73 δισ. δολάρια. Οι χρήστες της ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια. Και ο Τενέβ, στα 38 του, κρατά ακόμα το τιμόνι.
Με το ένα μάτι στραμμένο στις αγορές και το άλλο στις επόμενες γενιές, χτίζει την οικονομία του αύριο.
