Από την έντυπη έκδοση
Συνέντευξη στον Στέλιο Παπαπέτρου
[email protected]
Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος επισημαίνει στη «Ν» ότι η κυβέρνηση με την πρότασή της διασφαλίζει ότι όλοι οι αγρότες θα λαμβάνουν την εθνική σύνταξη των 384 ευρώ χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, όταν η σημερινή βασική σύνταξη ανέρχεται μόλις στα 158 ευρώ.
Οπως εξηγεί, είναι έτοιμος να συζητήσει με τους εκπροσώπους των αγροτών βελτιώσεις στο ασφαλιστικό τους, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και την ύπαρξη μεταβατικού σταδίου για την προτεινόμενη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, δηλαδή κάτι αντίστοιχο με την πρόταση που έκανε η κυβέρνηση προς τους εκπροσώπους των επιστημόνων και των ελεύθερων επαγγελματιών.
Σχολιάζει επίσης τα αποτελέσματα της χθεσινής έρευνας του ΙΝΕ ΓΣΕΕ για τα όρια φτώχειας στον αγροτικό κόσμο της χώρας.
Η τελευταία έρευνα του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ (29-1-16) καταγράφει σημαντικά ποσοστά φτώχειας στον αγροτικό πληθυσμό της χώρας. Ουσιαστικά ο ένας στους τρεις αγρότες είναι στα όρια της φτώχειας και οι τέσσερις στους 10 συνταξιούχους του ΟΓΑ. Η προτεινόμενη αύξηση των εισφορών δεν θα επιδεινώσει αυτή την εικόνα της φτώχειας;
«Είναι ένα πολύ υπαρκτό πρόβλημα αυτό που περιγράφετε. Η λύση θα δοθεί μόνο από την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και μάλιστα σε συνέργεια με τον δευτερογενή, αυτό που ονομάζουμε αγροτοβιομηχανικό σύμπλεγμα.
Γιατί να στέλνουμε το λάδι μας χύμα στην Ιταλία και οι αγρότες μας να κερδίζουν κλάσμα αυτών που θα μπορούσαν να έχουν ως εισόδημα; Για τον σκοπό αυτό σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τα σχεδόν 20 δισεκατομμύρια των κοινοτικών πόρων της επόμενης περιόδου.
Οι αγρότες, όμως, έχουν δικαίωμα και σε ένα καλύτερο ασφαλιστικό. Αυτός είναι ένας από τους σκοπούς της μεταρρύθμισης.
Το παλαιό πολιτικό σύστημα δεν αντιμετώπιζε τους αγρότες όπως όλους τους άλλους Ελληνες πολίτες. Για πολύ καιρό δεν είχαν δικαίωμα σε σύνταξη, αλλά μόνον σε μια προνοιακή παροχή.
Ακόμη και σήμερα, η σύνταξη του αγρότη και της αγρότισσας είναι πολύ μικρή.
Αρκετοί αγρότες στα μπλόκα ζητούν να μείνουν τα πράγματα όπως έχουν, να μην ενταχθούν στον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα και να μείνουν οι εισφορές τους στα σημερινά επίπεδα. Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;
Μια απλή ματιά στους αριθμούς δείχνει ότι το σημερινό σύστημα δεν είναι οικονομικά βιώσιμο και, κυρίως, δεν λειτουργεί προς το συμφέρον των αγροτών.
Στον πίνακα 1 προκύπτει ότι τα έσοδα του ΟΓΑ προέρχονται πάνω από τα εννέα δέκατα από τον κρατικό προϋπολογισμό και λιγότερο από το ένα δέκατο από τις εισφορές των αγροτών».
Η έρευνα δείχνει ότι πάνω από το 60% του αγροτικού πληθυσμού πριν από τις καταβολές των κοινωνικών παροχών είναι σε οριακά επίπεδα και μάλιστα για την περίοδο 2009-2011, πόσο μάλλον σήμερα, εν έτει 2016. Η πρότασή σας για εθνική σύνταξη 384 ευρώ θα αφορά όλους τους συνταξιούχους του ΟΓΑ, ανεξαρτήτως εισοδήματος;
«Σωστά το λέτε: το σημερινό σύστημα δεν καλύπτει με επάρκεια τις ανάγκες των αγροτών. Η βασική σύνταξη του αγρότη το 2015 ήταν 172,8 ευρώ.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (ν. 4169/1961) συνεχώς μειώνεται, το 2016 θα είναι 158 ευρώ και θα καταργηθεί εντελώς το 2027.
Η μεταρρύθμιση εφαρμόζει τις δύο βασικές της αρχές, της ισονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης και στον αγροτικό κόσμο.
Η ισονομία επιβάλλει, από τη στιγμή που οι αγρότες θα συμμετέχουν στον ενιαίο φορέα, να πληρώνουν εισφορές στη βάση του πραγματικού τους εισοδήματος και με τον ίδιο συντελεστή με τους υπόλοιπους Ελληνες.
Ισονομία όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι ιδιαιτερότητες κάθε κοινωνικής κατηγορίας: το εισόδημα του 88% των αγροτών, όπως προκύπτει από τα φορολογικά στοιχεία, είναι κάτω από 5.000 ευρώ τον χρόνο και το μέσο εισόδημά τους είναι 2.500 ευρώ. (Στο εισόδημα αυτό δεν υπολογίζονται οι κοινοτικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις, μέχρι του ποσού των 12.000 ευρώ, μετά από νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησής μας.)
Για τον λόγο αυτό, ενώ για όλους τους υπόλοιπους Ελληνες η κατώτερη ασφαλιστική κλάση είναι ίση με τον μισθό του ανειδίκευτου εργάτη, για τους αγρότες ορίζεται στο 80% του ποσού αυτού, δηλαδή στα 468 ευρώ.
Και, επειδή οι αγρότες μέχρι σήμερα πλήρωναν πολύ χαμηλές εισφορές, προβλέπεται η περιοδική αύξησή τους: θα διαμορφωθούν στο 14% το 2017, στο 17% το 2018 και στο 20%, τον κοινό συντελεστή, το 2020».
Τελικά, ποια θα είναι η ετήσια επιβάρυνση των αγροτών με την αύξηση των εισφορών τους και ποια τα προσδοκώμενα οφέλη κατά την εκτίμησή σας;
«Κοινωνική δικαιοσύνη σημαίνει κανείς να εισφέρει ανάλογα με τις δυνάμεις του, περισσότερο οι πλούσιοι, λιγότερο οι φτωχότεροι.
Δεδομένου ότι, όπως αναφέρθηκε, το 88% των αγροτών, λόγω του χαμηλού εισοδήματός τους, θα ενταχθεί στην κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία, η επιβάρυνσή τους δεν θα είναι τόσο μεγάλη.
Ο πίνακας 2 δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στα όσα πλήρωναν το 2015 και όσα θα πληρώσουν το 2017 όσοι ανήκουν στην 3η ασφαλιστική κλάση, εκεί που βρίσκονται σήμερα οι πιο πολλοί αγρότες.
Είναι φανερό ότι η διαφορά δεν είναι από αυτές που καταστρέφουν ένα νοικοκυριό. Και σε αντάλλαγμα οι αγρότες θα πάρουν όπως και οι άλλοι Ελληνες την εθνική σύνταξη, 384 ευρώ σήμερα, σύνταξη με ρήτρα ανάπτυξης, που θα ανεβαίνει όσο ανεβαίνει ξανά και η οικονομία μας.
Και, να μην ξεχνάμε, ο ΟΓΑ δεν καταργείται. Θα παραμείνει δίπλα στους αγρότες με όλες τις μη συνταξιοδοτικές αρμοδιότητες που έχει και σήμερα».
Η κυβέρνηση προχώρησε σε βελτίωση της πρότασής της για τις εισφορές των νέων επιστημόνων και των ελεύθερων επαγγελματιών με σταδιακή περίοδο προσαρμογής 5 ετών. Εξετάζεται κάτι αντίστοιχο και για τις εισφορές των νέων αγροτών;
«Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με τους αγρότες βελτιώσεις σε όσα ανέφερα παραπάνω, για παράδειγμα μια επέκταση της μεταβατικότητας (κάτι, βεβαίως, που πρέπει να δεχθούν και οι θεσμοί, δεδομένου ότι οι χρόνοι προσαρμογής είναι μνημονιακή υποχρέωση). Και άλλα θέματα.
Ηδη, στο πλαίσιο των καλόπιστων συζητήσεων που είχα με εκπροσώπους αγροτών, προέκυψαν πιθανές βελτιώσεις ως προς το πώς θα ασφαλίζεται η αγρότισσα στο πλαίσιο της οικογενειακής αγροτικής επιχείρησης, θέματα σχετικά με το εργόσημο και άλλα.
Ολα είμαστε έτοιμοι να τα συζητήσουμε.
Ο πρωθυπουργός από την πρώτη στιγμή πρόσφερε στους αγρότες που κινητοποιούνται αυτό που ήταν το πάγιο αίτημα όλων των περασμένων χρόνων: Να συναντηθεί μαζί τους και να συζητήσει τα αιτήματά τους.
Πώς θα ικανοποιηθούν αυτά αν δεν έρθουν οι αγρότες να συζητήσουν πρόσωπο με πρόσωπο με τον πρωθυπουργό; Ολα τα συζητάμε λοιπόν.
Ενα πράγμα δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ως βάση της συζήτησης. Οτι οι αγρότες είναι κατώτεροι Ελληνες, δεύτερης κατηγορίας πολίτες.
Θέλουμε να έχουν τη σύνταξη που θα έχουνε όλοι οι άλλοι συμπολίτες τους, με τους ίδιους όρους ισονομίας και κοινωνικής δικαιοσύνης».
