Έφτασε η ώρα των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, οι οποίες θεωρούνται μια μεγάλη πρόκληση για τον πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 15 χρόνια. Δικαίωμα ψήφου στην ψηφοφορία έχουν σχεδόν 60 εκατ. ψηφοφόροι, ενώ οι κάλπες αναμένεται να κλείσουν στις 5 το απόγευμα.
Οι υποψήφιοι
- Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Κοινός υποψήφιος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKΡ) και Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP).
- Μουχαρέμ Ιντζέ: Υποψήφιος Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP).
- Μεράλ Άκσενερ: Πρόεδρος του Καλού Κόμματος (İyi Parti).
- Σελαχατίν Ντεμίρτας: Υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP).
- Τεμέλ Καραμολάογλου: Πρόεδρος του Κόμματος Ευδαιμονίας (SP).
- Ντογού Περίντσεκ: Πρόεδρος του Κόμματος Πατρίδας (Vatan).
Τα πιθανά σενάρια της εκλογικής αναμέτρησης
Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι κυρίως αν ο Ερντογάν θα εκλεγεί στην προεδρία από τον πρώτο γύρο και αν το AKP θα διατηρήσει την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο.
Στην περίπτωση που κανένας υποψήφιος για την προεδρία δεν λάβει ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο των εκλογών, ένας δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 8 Ιουλίου.
Νίκη του Ερντογάν
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κερδίζει τις εκλογές από τον α’ γύρο και το AKP διατηρεί την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο.
Με βάση αυτό το σενάριο ο νυν πρόεδρος στα μέσα Απριλίου ανακοίνωσε τις εκλογές ενάμιση χρόνο νωρίτερα από την προβλεπόμενη ημερομηνία.
Ωστόσο παρότι ο Ερντογάν έδειχνε τότε πεπεισμένος, οι πιθανότητες που υπάρχουν τώρα να δει το σενάριο αυτό να υλοποιείται έχουν μειωθεί σημαντικά, λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης στην Τουρκία και μιας νέας ορμής που έλαβε η αντιπολίτευση..
Ένας β’ γύρος προεδρικών εκλογών
Στις προεδρικές εκλογές η αντιπολίτευση αναγκάζει τον Ερντογάν να περάσει σε έναν β’ γύρο, καθώς την ώρα που δείχνει βέβαιο ότι ο νυν πρόεδρος θα εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους την Κυριακή, υπάρχει η πιθανότητα να μην εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.
Ο πιο πιθανός αντίπαλός του, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διεξήγαγε μια εξαιρετικά δυνατή προεκλογική εκστρατεία. Μαζί με τους άλλους υποψήφιους, η αντιπολίτευση μπορεί να υπολογίζει σε έναν δεύτερο γύρο.
Ωστόσο, αν το AKP χάσει την πλειοψηφία του στις βουλευτικές που θα γίνουν σε έναν μόνο γύρο την Κυριακή, «ο Ερντογάν θα μπει σε έναν δεύτερο γύρο με την παραδοσιακή του εικόνα του κυρίαρχου και αήττητου να έχει πληγεί σοβαρά», σύμφωνα με τον Κεμάλ Κιριστζί του Brookings Institution.
Νίκη Ερντογάν στις προεδρικές – ήττα στις βουλευτικές
Ο Ερντογάν κερδίζει τις προεδρικές, το AKP χάνει τον έλεγχο του κοινοβουλίου. Το σενάριο αυτό θα βύθιζε την Τουρκία σε μια περίοδο βαθιάς αβεβαιότητας, θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία και θα προκαλούσε ενδεχομένως νέες εκλογές.
Η ειρωνεία είναι ότι η αντιπολίτευση βοηθήθηκε από τις τροποποιήσεις που έφερε το AKP, οι οποίες επέτρεψαν στο CHP να συνασπιστεί με τρία άλλα κόμματα για τις βουλευτικές, κάτι το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει την παρουσία της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο.
Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), το οποίο αντιτίθεται σφόδρα στον Ερντογάν και κατεβαίνει μόνο του στις εκλογές, θα εξασφαλίσει το 10% των ψήφων που είναι απαραίτητο για να εισέλθει στο κοινοβούλιο.
Το AKP έχει χάσει ήδη μια φορά την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο, στις βουλευτικές του Ιουνίου του 2015. Ο Ερντογάν είχε τότε γρήγορα προκηρύξει νέες εκλογές για να την ανακτήσει, δίνοντας σαφώς το μήνυμα ότι δεν θα αποδεχόταν συνασπισμούς.
Ωστόσο, βάσει της συνταγματικής μεταρρύθμισης που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2017, ο Ερντογάν θα αναγκαστεί θεωρητικά να διακινδυνεύσει και τις προεδρικές εκλογές προκηρύσσοντας βουλευτικές, καθώς οι δύο εκλογικές διαδικασίες θεωρείται ότι γίνονται ταυτοχρόνως.
Τέλος εποχής Ερντογάν
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ κερδίζει τις προεδρικές στον β’ γύρο, η αντιπολίτευση ελέγχει το κοινοβούλιο.
Ο Ιντζέ είναι σαφώς το φαβορί για τη δεύτερη θέση μετά τον απερχόμενο πρόεδρο και θα επωφεληθεί σε έναν δεύτερο γύρο από την υποστήριξη των συμμάχων του CHP στις βουλευτικές και ενδεχομένως και του HDP.
Αν η αντιπολίτευση πάρει τον έλεγχο του κοινοβουλίου την Κυριακή, η νίκη αυτή θα βοηθήσει πολύ τον Ιντζέ στις 8 Ιουλίου.
Η αντιπολίτευση κερδίζει τις προεδρικές, το AKP διατηρεί το κοινοβούλιο.
Πρόκειται ίσως για το πιο θολό σενάριο, λόγω του γεγονότος ότι το AKP δεν έχει καμία εμπειρία συγκατοίκησης και ο νέος πρόεδρος θα διάκειται ίσως πολύ εχθρικά απέναντι στο κόμμα που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή από το 2002.
Παρόλο που πριν μερικές ακόμη βδομάδες οι περισσότεροι προέβλεπαν ότι τελικά ό,τι και να γίνει θα κερδίσει ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, τώρα το κλίμα άρχισε να αλλάζει και σχολιάζεται πλέον ότι «η νίκη Ερντογάν στον πρώτο γύρο δεν είναι διασφαλισμένη». Και ο λόγος είναι η εντυπωσιακή προεκλογική εκστρατεία του Μουχαρέμ Ιντζέ, η οποία εξέπληξε, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις
Σύμφωνα με την εταιρεία Sonar, ο Ταγίπ Ερντογάν παίρνει 47% στον πρώτο γύρο και ο Μουχαρέμ Ιντζέ 33%. Η εταιρεία βλέπει πιθανότητα ο Μουχαρρέμ Ιντζέ να κερδίσει τον δεύτερο γύρο.
Από την άλλη η εταιρεία KONDA προβλέπει ότι εκλέγεται από τον πρώτο γύρο ο Ταγίπ Ερντογάν με 51,9% και ο Μουχαμμέρ Ιντζέ λαμβάνει 28%, η Μεράλ Ακσενέρ 10,2%.
Για τη Βουλή προβλέπει ότι το ΑΚΡ λαμβάνει 45,5%, το CHP 26,1%, HDP 11,6%, Καλό Κόμμα 8,5%, ΜΗΡ 7,3%.
