του Στέλιου Παπαπέτρου
Τις τάσεις κατανάλωσης των μισθωτών στην Ελλάδα, καταγράφει μεταξύ άλλων η έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) και η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ) σε συνεργασία με την εταιρεία Αlco, το χρονικό διάστημα 18-25 Φεβρουαρίου.
Στην έρευνα γίνεται και καταγραφή της διαχρονικής εξέλιξης των μισθών, των γενικότερων κριτηρίων που ορίζουν την καταναλωτική συμπεριφορά των μισθωτών, ενώ διαπιστώσεις καταγράφονται και για την κατανάλωση στην πιο σημαντική εποχικά κατηγορία, αυτή των καλοκαιρινών διακοπών.
Ο περιορισμός των εισοδημάτων τους για πολλά χρόνια, μετέβαλλε τους μισθωτούς από καταναλωτές επιλογής σε καταναλωτές ανάγκης, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται τόσο σε ψυχολογικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Η κάλυψη των καταναλωτικών αναγκών των μισθωτών στηρίχτηκε για τους μισούς (47%) σε ανάληψη καταθέσεων, ενώ το 16% αναγκάστηκε να δανειστεί.
Όσο αφορά στα εισοδήματα, το 53% των ερωτηθέντων δηλώνει μείωση των εισοδημάτων τους φέτος τον Φεβρουάριο, έναντι του 44% που δηλώνει σταθερότητα, ενώ μόνο το 3% είχε αύξηση εισοδήματος. Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι φέτος η εικόνα είναι καλύτερη από τα στοιχεία της αντίστοιχης έρευνας που είχε διεξαχθεί πέρσι τον Σεπτέμβριο. Συγκεκριμένα το 2014 το 70% των ερωτηθέντων είχε μείωση μισθών και μόνο το 26% δήλωνε σταθερότητα στα εισοδήματα του. Για το 2015 οι επτά στους δέκα μισθωτούς (73%), δήλωσαν ότι η μείωση στο εισόδημα τους οφείλεται στη μείωση του μισθού τους.
Σε ό,τι αφορά στην εκτίμηση για την εξέλιξη των εισοδημάτων τους στο επόμενο τρίμηνο ( από αυτό της έρευνας), το 16% των μισθωτών αναμένει μείωση των εισοδημάτων του, το 75% σταθεροποίηση και το 9% αύξηση.
Επιλέγουν αυτό που μπορούν και όχι αυτό που θα ήθελαν
Όσον αφορά τώρα στα επίπεδα κατανάλωσης των μισθωτών, από τις 17 βασικές κατηγορίες καταναλωτικών αγαθών, στις 11 είχαμε σταθερή δαπάνη από την πλειοψηφία των εργαζόμενων, ενώ στις υπόλοιπες 6 κατηγορίες η δαπάνη μειώθηκε. Σταθερές, σχεδόν για όλους, έμειναν οι δαπάνες για καθαριστικά σπιτιού και είδη προσωπικής υγιεινής (89%), τηλεφωνία/ίντερνετ (86%), προϊόντα καπνού (80%), εκπαίδευση (74% ) και τρόφιμα (73%), ενώ για περίπου 6 στους 10 για βενζίνη/πετρέλαιο, καλλυντικά, σοκολάτες/snacks και κρασί μπύρα. Να σημειωθεί ότι τα ποσοστά είναι με βάση όσους μισθωτούς χρησιμοποιούν κάθε κατηγορία προϊόντων. Για πρώτη φορά η συνολική δαπάνη κατανάλωσης αποτυπώθηκε σταθερή (49%) με το 19% των ερωτηθέντων να μιλά για αύξηση και το 31% για μείωση. Μειωμένη δαπάνη έχουμε περισσότερο από μισθωτούς κατώτερης μόρφωσης 45 – 54 ετών, άνδρες με εισόδημα 1001 έως 1200 ευρώ, που κατοικούν στην Αττική.
Μείωση στις δαπάνες ψυχαγωγίας
Αντιθέτως, μείωση αποτυπώνεται για μια ακόμη φορά στις δαπάνες ψυχαγωγίας, παρά το 35% που εμφανίζει να κινείται σε σταθερά επίπεδα. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι η σταθεροποίηση στις καταναλωτικές δαπάνες περνά μέσα και από το ότι το σύνολο σχεδόν των μισθωτών (95%) επιλέγει προϊόντα σε προσφορά, ενώ ένας στους δύο (46%) προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα της έρευνας σε σχέση με τη δυνατότητα των μισθωτών να ανταποκριθούν σε δόσεις δανείων και καρτών. Μόνο το 22% δηλώνει ότι μπορεί πάντα να ανταποκρίνεται, με το 30% να ανταποκρίνεται συνήθως, το 9% λίγες φορές και το 6% να μην μπορεί να ανταποκριθεί καθόλου.
Η έρευνα έγινε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων, σε τυχαίο δείγμα 1200 μισθωτών σε ολόκληρη τη χώρα.
