Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Αρχικός στόχος αυτής της Συνόδου της Ε.Ε., στο Σίμπιου της Ρουμανίας, ήταν να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα για την ενότητα της Ένωσης. Λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες ευρωεκλογές και περίπου ενάμιση μήνα μετά το Brexit, όπως τουλάχιστον ήταν προγραμματισμένο για τις 29 Μαρτίου – αλλά εν τέλει δεν προχώρησε – οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήθελαν και θέλουν να δείξουν στον κόσμο ότι αφήνουν πίσω τους το βρετανικό διαζύγιο και συνεχίζουν μπροστά, στο νέο μέλλον που ανοίγεται για τα 27 κράτη-μέλη.
Η Βρετανία βέβαια παραμένει μέλος της Ένωσης – τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας. Και δίχως συγκλονιστικού απρόοπτου, εάν δηλαδή το βρετανικό κοινοβούλιο δεν επικυρώσει τη συμφωνία αποχώρησης που διαπραγματεύτηκε η Τερέζα Μέι με τις Βρυξέλλες, η χώρα θα συμμετάσχει κανονικά και στις ευρωεκλογές.
Το ζήτημα όμως της ενότητας παραμένει πάντα επίκαιρο, την περίοδο μάλιστα που λαϊκιστικές – εθνικιστικές φωνές αυξάνονται στην Ε.Ε. και αναμένεται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να εξασφαλίσουν μεγάλα ποσοστά σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση.
Έπειτα από 10 χρόνια κρίσης, άλλοτε του ευρώ και άλλοτε μεταναστευτική, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες – η Μέι δεν θα παραστεί – θα επιχειρήσουν να υψώσουν το ανάστημά τους ως οδηγοί του ευρωπαϊκού εγχειρήματος ορίζοντας τους στόχους της επόμενης πενταετίας.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετώπισε – και αντιμετωπίζει – η Ευρώπη, οι ηγέτες της δεν κατάφεραν να μείνουν ενωμένοι. Μόνο μπροστά στο δράμα του Brexit, οι 27 κατάφεραν όντως να συσπειρωθούν. Εν όψει του βρετανικού διαζυγίου λοιπόν – όταν και εφόσον πραγματωθεί – οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσδοκούν να ανανεώσουν τους όρκους τους, συνοψίζοντας τους σε «10 δεσμεύσεις».
Στις δεσμεύσεις αυτές, ή «10 εντολές» όπως τις ονόμασε με μία δόση ειρωνείας Ευρωπαίος διπλωμάτης, περιλαμβάνεται η υπόσχεση της υπεράσπισης της ενωμένης Ευρώπης «από την Ανατολή ώς τη Δύση, από τον Βορρά ώς τον Νότο» καθώς και την υπόσχεση ότι τα κράτη-μέλη θα είναι πάντα «αλληλέγγυα μεταξύ τους σε περίπτωση ανάγκης».
Αν και πολύ φιλόδοξες, οι «10 δεσμεύσεις» έχουν αδυναμίες, κυρίως όσον αφορά τους συγκεκριμένους στόχους, γεγονός το οποίο κάνει τους επικριτές να μιλούν για μία απόπειρα συγκάλυψης, ένα «φύλλο συκής» πάνω από τον διχασμό που σιγοβράζει για τη μετανάστευση, τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., την κοινή εξωτερική πολιτική.
Θα τεθούν επίσης διάφορα άλλα ζητήματα. Από τον ρόλο της Ε.Ε. στη διεθνή σκηνή, μετά τη νέα σκλήρυνση των αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν και τη νέα υπαναχώρηση της Τεχεράνης έως την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Ουσιαστικές αποφάσεις ωστόσο δεν αναμένεται να ληφθούν.
Η άτυπη Σύνοδος Κορυφής στο Σιμπίου αναμένεται να σημάνει την έναρξη της κούρσας για τις προεδρίες, με πρώτη την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά τις ευρωεκλογές. Αυτή ωστόσο που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η διαδοχή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η θητεία του οποίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκληρώνεται στα τέλη Οκτωβρίου.
