Έκκληση για «κατάπαυση πυρός» στη Λιβύη, προκειμένου να αποφευχθεί «μια αιματηρή μάχη» στην πρωτεύουσα, απηύθυνε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χθες, έπειτα από έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Υπάρχει ακόμη χρόνος να σταματήσουν» οι εχθροπραξίες, «(υπάρχει) ακόμη χρόνος για κατάπαυση του πυρός, για να αποφευχθούν τα χειρότερα», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Γκουτέρες έπειτα από συνεδρίαση δυόμιση ωρών.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας, που συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών έπειτα από αίτημα της Βρετανίας και της Γερμανίας για να συζητήσει το προσχέδιο απόφασης το οποίο ζητεί να κηρυχθεί εκεχειρία στη Λιβύη, αναμένεται να υιοθετήσει σύντομα ένα κείμενο που θα ζητεί τον τερματισμό των συγκρούσεων, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Οι εχθροπραξίες έχουν ενταθεί νότια της πρωτεύουσας, στόχος από την προηγούμενη Πέμπτη μιας επίθεσης του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης.
«Χρειάζεται να ξεκινήσει και πάλι ένας σοβαρός πολιτικός διάλογος», τόνισε ο Γκουτέρες, αναγνωρίζοντας ότι «δεν εισακούστηκε» η έκκλησή που απηύθυνε στον Χάφταρ όταν επισκέφθηκε τη Λιβύη να μην επιτεθεί στην Τρίπολη.
Ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (ΛΕΣ) του Χάφταρ ανακοίνωσε ότι έθεσε υπό τον έλεγχο του έναν στρατώνα των δυνάμεων που είναι πιστές στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εθνικής ενότητας, περίπου 50 χιλιόμετρα νότια της Τρίπολης.
Οι δυνάμεις του στρατάρχη φαίνεται να προελαύνουν σε δύο άξονες: από τα νότια και από τα νοτιοανατολικά, όπου μαίνονται σφοδρές μάχες μεταξύ του ΛΕΣ και του κυβερνητικού στρατού.
Περίπου 30 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας το διεθνές αεροδρόμιο της Τρίπολης, το οποίο δεν χρησιμοποιείται μετά τις μάχες του 2014, είναι επίσης θέατρο συγκρούσεων, σύμφωνα με ανταποκριτές του AFP.
Σφοδρές συγκρούσεις
«Προς το παρόν παίζεται το παιχνίδι της γάτας με τον ποντικό», δήλωσε ένας διοικητής ένοπλης ομάδας που είναι πιστή στον ΛΕΣ που βρισκόταν στον δρόμο προς το αεροδρόμιο.
Μάχες μαίνονται επίσης στην Άιν Ζάρα, πιο ανατολικά, ένα προάστιο της Τρίπολης. Ο ΛΕΣ κατάφερε να διεισδύσει σε αυτή την περιοχή, που βρίσκεται περίπου δέκα χιλιόμετρα νότια της Τρίπολης, οι δυνάμεις που είναι πιστές στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας κατάφεραν να τον απωθήσουν.
Η λιβυκή Ερυθρά Ημισέληνος ανακοίνωσε ότι ομάδες της κατάφεραν «να επέμβουν την Τετάρτη το πρωί για να απομακρύνουν αμάχους από τις περιοχές των συγκρούσεων». Η οργάνωση έχει μέχρι στιγμής καταφέρει να αποκτήσει περιορισμένη πρόσβαση στις περιοχές που ελέγχονται από τα κυβερνητικά στρατεύματα.
Ανθρωπιστική καταστροφή
Σε μια χώρα που είναι βυθισμένη στο χάος μετά την πτώση του Μουάμαρ Καντάφι το 2011, οι διεθνείς οργανώσεις φοβούνται ότι οι άμαχοι θα είναι για μια ακόμη φορά τα θύματα των εχθροπραξιών.
Στο μεταξύ τοπικός αξιωματούχος προειδοποίησε χθες Τετάρτη ότι η Τρίπολη ενδέχεται να αντιμετωπίσει ανθρωπιστική καταστροφή.
«Μια ανθρωπιστική καταστροφή ενδέχεται να πλήξει την πόλη, αν συνεχιστούν οι συγκρούσεις και επεκταθούν μέσα στην Τρίπολη, την πιο πολυπληθή περιοχή της Λιβύης με περισσότερους από 2 εκατομμύρια κατοίκους», προειδοποίησε ο Νάσερ αλ Κάριο, μέλος της επιτροπής αντιμετώπισης κρίσεων στο δημοτικό συμβούλιο της πρωτεύουσας της Λιβύης.
«Αν δεν σταματήσει ο πόλεμος, αναμένουμε και άλλες δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εκτοπιστούν», πρόσθεσε.
Ο αλ Κάριο επεσήμανε ότι η επιτροπή της οποίας είναι μέλος δεν έχει επαρκείς πόρους για να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη αύξηση των εκτοπισμένων.
Ήδη περίπου 5.800 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους στην Τρίπολη για να γλιτώσουν από τις συγκρούσεις, ανακοίνωσε χθες ο ΟΗΕ. Ωστόσο ο αλ Κάριο διευκρίνισε ότι δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία καθώς πολλοί εκτοπισμένοι καταφεύγουν στα σπίτια συγγενών τους.
Σύμφωνα με τελευταίο απολογισμό του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, τουλάχιστον 35 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την Πέμπτη.
Το ινστιτούτο International Crisis Group (ICG) εκτίμησε ότι «μια πιο μεγάλη ανάπτυξη των μαχητών» ή «μια εξωτερική στρατιωτική επέμβαση» στη Λιβύη ενδέχεται να επισπεύσουν «την ανθρωπιστική καταστροφή».
Σύμφωνα με το ICG, «ο ΛΕΣ θα μπορέσει να καταλάβει την Τρίπολη μόνο αν οι αντίπαλοί του αλλάξουν στρατόπεδο ή τραπούν σε φυγή όπως συνέβη στην κεντρική και νότια Λιβύη». Ωστόσο εκτίμησε ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι αβέβαιο «διότι οι δύο πλευρές φαίνεται να έχουν αντίστοιχη ισχύ στο στρατιωτικό επίπεδο».
Το ΝΑΤΟ «ανησυχεί»
Ο εκπρόσωπος του ΛΕΣ Άχμαντ αλ Μεσμάρι κατηγόρησε τον κυβερνητικό στρατό ότι «συμμάχησε με ισλαμιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις».
«Η μάχη δεν είναι πλέον στα χέρια του (πρωθυπουργού της Λιβύης Φάγεζ) αλ Σαράτζ. Είναι στα χέρια των τρομοκρατών», κατήγγειλε αναφερόμενος κυρίως στις παραστρατιωτικές οργανώσεις που έφτασαν στην Τρίπολη από τη Μιζουράτα.
Το ΝΑΤΟ από την πλευρά εξέφρασε τη «βαθιά του ανησυχία» για τις μάχες στη Λιβύη, όπως δήλωσε ο γενικός του γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ.
Η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ υπενθύμισε «σε όλες τις πλευρές» «την υποχρέωσή τους, βάσει του διεθνούς δικαίου, να εγγυηθούν την προστασία των αμάχων και των πολιτικών υποδομών».
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) Φίλιπο Γκράντι ζήτησε από τις αντιμαχόμενες πλευρές να «λυπηθούν τους αμάχους και κυρίως τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που είναι εγκλωβισμένοι» στη Λιβύη.
Η Unicef προειδοποίησε ότι «σχεδόν μισό εκατομμύριο παιδιά στην Τρίπολη και δεκάδες χιλιάδες άλλα στις δυτικές περιοχές» «απειλούνται άμεσα».
Από την πλευρά της η Κλαούντια Γκατσίνι, ειδική σε θέματα Λιβύης του ICG, προειδοποίησε ότι η χώρα οδεύει προς εμφύλιο.
Υπάρχει μεγάλη στρατιωτική κινητοποίηση, «η μεγαλύτερη από το 2014» και ο πολιτικός λόγος είναι «ο πιο εμπρηστικός» που έχει καταγραφεί από το 2011, επεσήμανε η Γκατσίνι.
Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν τρία πιθανά σενάρια: μια σχετικά γρήγορη νίκη του Χάφταρ, μια παρατεταμένη σύγκρουση, αλλά μόνο στην Τρίπολη με μεγάλες καταστροφές στις υποδομές της πόλης και μεγάλο αριθμό νεκρών μεταξύ των αμάχων και ένας παρατεταμένος πόλεμος που θα επεκταθεί σε όλη τη Λιβύη.
Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP, DPA
