Skip to main content

Πώς φτάσαμε στο νέο Ψυχρό Πόλεμο: Το ιστορικό των κυρώσεων και αντιποίνων

της Νατάσας Στασινού
nstas
@naftemporiki.gr

Έντονο ψυχροπολεμικό άρωμα έχουν οι σχέσεις της Μόσχας με την Ουάσινγκτον και ευρύτερα τη Δύση το τελευταίο διάστημα. Αφορμή η υπόθεση Σκρίπαλ. Αιτία, ο ρόλος της Ρωσίας στη Συρία, η προσπάθειά της για μία «ανίερη» συμμαχία με Ιράν και Τουρκία και οι απόπειρες για πολιτική επιρροή και υπονόμευση των δημοκρατικών διαδικασιών για τις οποίες κατηγορείται έντονα το Κρεμλίνο τον τελευταίο χρόνο.

Μετά τις μαζικές απελάσεις διπλωματών, σήμερα ήρθε η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλλει τις πλέον σκληρές οικονομικές κυρώσεις σε Ρώσους ολιγάρχες και κυβερνητικούς αξιωματούχους, που θεωρούνται στενοί σύμμαχοι του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η απόφαση ήρθε ύστερα από ισχυρή πίεση του Κογκρέσου στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δεν έχει κρύψει ότι επιδιώκει να διατηρεί καλές σχέσεις με τον Ρώσο ομόλογό του.  Δεν είναι όμως νέο φαινόμενο οι κυρώσεις. Την τελευταία τετραετία έχουν γίνει «συνήθεια» μεταξύ των δύο πλευρών. Αξίζει να θυμηθούμε το ιστορικό τους, ξεκινώντας από τις πιο πρόσφατες.

Αύγουστος 2017

Το περασμένο καλοκαίρι ο Ντόναλντ Τραμπ ενέκρινε την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας, για τις οποίες υπήρξε ευρύτατη και δη διακομματική στήριξη στο Κογκρέσο. Ο σχετικός νόμος προέβλεπε 12 είδη κυρώσεων, μεταξύ των οποίων πάγωμα περιουσιακών στοιχείων, ανάκληση βίζας και απαγόρευση εξαγωγών, με τους Αμερικανούς να επικαλούνται ως αιτία την προσάρτηση της Κριμαίας, την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία και το ρωσικό δάχτυλο στις εκλογές του 2016. Η Μόσχα απάντησε με κυρώσεις σε διπλωματικό επίπεδο. Διέταξε 755 μέλη της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής να εγκαταλείψουν τη Ρωσία.

Ιούνιος 2017

Έναν μήνα πριν από την εκπνοή τους, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την παράταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας έως τον Ιούνιο του 2018. Τον ίδιο μήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, αναζητούσε διαύλους επικοινωνίας με το Κρεμλίνο, την ώρα που βρίσκονταν σε εξέλιξη πολυάριθμες έρευνες στις ΗΠΑ για τις σχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ με τη Μόσχα.  

Δεκέμβριος 2016

Ο Λευκός Οίκος ανακοινώνει κυρώσεις κατά της Ρωσίας ως απάντηση στην προσπάθεια εμπλοκής της στις αμερικανικές εκλογές και σε κυβερνοεπιθέσεις κατά του Δημοκρατικού Κόμματος. Σημειώνεται ότι ο Τραμπ είχε εκλεγεί, αλλά δεν είχε ακόμη αναλάβει επισήμως καθήκοντα. Η ορκωμοσία του έγινε ένα μήνα αργότερα. Περίπου 35 Ρώσοι «κατάσκοποι, που δρούσαν υπό το μανδύα διπλωματών» απελάθηκαν, ενώ δύο ρωσικές εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ έκλεισαν.

Δεκέμβριος 2014

Το 2015 ήταν μία σχετικά ήσυχη χρονιά. Βρίσκονταν βεβαίως σε ισχύ κυρώσεις, που είχαν επιβληθεί από το 2014. Τον Δεκέμβριο εκείνου του έτους η Ουάσιγκτον επιχειρούσε να εντείνει την πίεση στη Μόσχα, η οποία δεν έδειχνε διάθεση να εγκαταλείψει την παρουσία της στην Ουκρανία. Πέραν των αυστηρών οικονομικών κυρώσεων, το σχετικό νομοσχέδιο, που ψήφισε το Κογκρέσο, έδινε τη δυνατότητα για οικονομική στήριξη σε αντάρτες στην Ουκρανία.

Ιούλιος 2014

ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλουν σειρά οικονομικών κυρώσεων, βάζοντας στο στόχο τις εξαγωγές ρωσικών προϊόντων. Παράλληλα αποκόβονται από διεθνή χρηματοδότηση οι κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες της Ρωσίας.

Μάρτιος 2014

Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, οι ολιγάρχες μπαίνουν στο στόχαστρο με τις ΗΠΑ να παγώνουν λογαριασμούς και περιουσιακά στοιχεία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επιχειρηματίες, που βρίσκονται στο στενό κύκλο του Πούτιν.