Την κοιτάς στο ημερολόγιο και κάτι σφίγγεται μέσα σου. Δεν ξέρεις ακριβώς γιατί — αλλά η μέρα αυτή δεν μοιάζει με τις άλλες. Στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στη Λατινική Αμερική, η Τρίτη και 13 κουβαλά πάνω της τη φήμη της πιο γρουσούζικης ημέρας του χρόνου.
Μια μέρα όπου όλα μπορούν να πάνε στραβά. Αλλά γιατί; Τι είναι αυτό που την έχει στιγματίσει τόσο βαθιά στη συλλογική μας μνήμη;
Η Μέρα πολέμου και καταστροφής
Η ρίζα της κακοδαιμονίας ξεκινά από το όνομα της ίδιας της ημέρας. Στα ισπανικά, η Τρίτη λέγεται Martes, από τον θεό του πολέμου Άρη, που στα λατινικά είναι Mars. Σύμβολο σύγκρουσης, αιματοχυσίας, απώλειας. Στις παραδόσεις των λαών, αυτό δεν είναι τυχαίο.
Ο πόλεμος αφήνει τραύματα και η Τρίτη θεωρείται ημέρα όπου το σύμπαν δεν συγχωρεί εύκολα.
Η Τρίτη της Άλωσης: Το τραύμα που δεν ξεχνιέται
Για τον ελληνικό λαό η Τρίτη και 13 ταυτίζεται με την 29η Μαΐου 1453, τη μέρα που έπεσε η Κωνσταντινούπολη. Εκείνη την Τρίτη, το πιο λαμπρό στολίδι της Ορθοδοξίας και του Βυζαντίου περνά στα χέρια των Οθωμανών. Η Πόλη, σύμβολο πίστης, πολιτισμού και ελληνισμού επί χίλια χρόνια, καταρρέει κάτω από τα τείχη της, και μαζί της καταρρέει και μια ολόκληρη κοσμοθεωρία.
Η μέρα εκείνη γίνεται το απόλυτο σύμβολο καταστροφής. Δεν είναι απλώς στρατιωτική ήττα – είναι απώλεια ταυτότητας. Ο θρύλος του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, η εικόνα των τελευταίων υπερασπιστών να πέφτουν στη μάχη, οι καμπάνες που σίγησαν – όλα αυτά ριζώνουν στη λαϊκή συνείδηση σαν προαιώνια κατάρα.
Και καθώς αυτή η συντριβή συνέβη Τρίτη, η μέρα φορτώνεται με το βάρος της Ιστορίας, μετατρέπεται σε κακό οιωνό, σε ημέρα που τίποτα δεν πρέπει να ξεκινά. Από τότε, κάθε Τρίτη κρύβει μέσα της κάτι από εκείνη την Άλωση – και όταν συμπίπτει και με το 13, η προαίσθηση γίνεται σχεδόν μεταφυσική.
Το 13: Ο αριθμός της αστάθειας και της προδοσίας
Αν η Τρίτη είναι η μέρα του αίματος, το 13 είναι ο αριθμός του ανολοκλήρωτου. Στους περισσότερους πολιτισμούς, το 12 είναι σύμβολο πληρότητας: 12 μήνες, 12 απόστολοι, 12 ζώδια. Το 13 είναι η υπέρβαση αυτής της ισορροπίας. Κάτι που «ξεφεύγει», που δεν κουμπώνει καλά στον κόσμο μας.
Στον Χριστιανισμό, το 13 αποκτά ακόμα πιο σκοτεινή χροιά. Στον Μυστικό Δείπνο, ο Ιούδας —ο προδότης— είναι ο 13ος στο τραπέζι. Και ο Ιησούς σταυρώνεται Παρασκευή. Αυτές οι συνδέσεις ενισχύουν το κακό όνομα του 13, σε κάθε έκφανσή του.
Όταν οι δύο κακοί οιωνοί ενώνονται
Στον ελληνικό και ισπανικό πολιτισμό, η ένωση της Τρίτης με τον αριθμό 13 φτιάχνει έναν συνδυασμό σχεδόν αποκαλυπτικό. Ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει στραβά — αν όχι για όλους, σίγουρα για κάποιον. Έτσι γεννιέται ο φόβος της Τρίτης και 13.
Παρότι ο κινηματογράφος και η αμερικανική ποπ κουλτούρα προώθησαν τη Παρασκευή και 13 ως γρουσούζικη μέρα (με ταινίες, μυθιστορήματα και ψευδοϊστορικές αναφορές στους Ναΐτες Ιππότες και τον βασιλιά Φίλιππο της Γαλλίας), στις μεσογειακές κουλτούρες ο τρόμος κατοικεί αλλού: στην Τρίτη και 13.
Οι στατιστικές της κακοτυχίας
Το παράδοξο είναι ότι η Τρίτη και 13 εμφανίζεται τουλάχιστον μία φορά κάθε χρόνο και μπορεί να εμφανιστεί έως και τρεις φορές μέσα σε μία χρονιά. Αυτό συμβαίνει όταν ο μήνας ξεκινά Πέμπτη — κάτι που δεν είναι σπάνιο. Για το 2025, η Τρίτη και 13 πέφτει μία φορά, μέσα στον Μάιο, δηλαδή σήμερα.
Από το 1990 μέχρι και το 2029, ο αριθμός των «Τρίτη και 13» ανά δεκαετία κυμαίνεται από 17 έως 18. Το φαινόμενο δεν είναι τόσο σπάνιο όσο νομίζουμε — απλώς η φήμη του υπερκαλύπτει τη συχνότητά του.
Μύθοι, θεοί, αριθμοί και φόβοι
Από τον Άρη της ελληνικής μυθολογίας, μέχρι τον Ιούδα και την προδοσία του, από την Άλωση της Πόλης μέχρι τους Βίκινγκς που φέρνουν τις ιστορίες τους μέχρι την Ιβηρική, οι πολιτισμοί έχουν υφάνει μια περίτεχνη κουβέρτα φόβου πάνω από τη μέρα αυτή.
Είναι πραγματικός ο κίνδυνος; Όχι. Είναι αληθινός ο φόβος; Απόλυτα. Γιατί ανήκει στο συλλογικό μας ασυνείδητο.
