Ένας χρόνος πέρασε από τότε που η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου κατέληξαν σε συμφωνία για το προσφυγικό ζήτημα. Έκτοτε όμως έχουν αλλάξει πολλά στις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας.
Η συμφωνία που επετεύχθη στις 18 Μαρτίου του 2016 στις Βρυξέλλες έμοιαζε σχεδόν ιδανική. Μετά από χρονοβόρες διαδικασίες και με πολύ κόπο η Γερμανίδα καγκελάριος έμοιαζε να είχε φτάσει στην κοινή ευρωπαϊκή λύση στο προσφυγικό ζήτημα που τόσο καιρό επεδίωκε. Η συμφωνία αυτή είχε μεγάλη σημασία και εσωπολιτικά για τη Γερμανία γιατί η χώρα έπρεπε να μειώσει επιτακτικά τον ρυθμό άφιξης των προσφύγων.
Μείωση του αριθμού προσφύγων
Πολλοί δήμοι, πολίτες και πολιτικοί αισθάνονταν ότι δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στον αριθμό των 800.000 προσφύγων που είχαν φτάσει στη χώρα μόνο το 2015. Ελπίδα της Άγκελα Μέρκελ ήταν να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο χάρη στην καλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.. Και εδώ έμπαινε στο παιχνίδι η Τουρκία. Το αντάλλαγμα για την Τουρκία ήταν πακέτα βοήθειας δισεκατομμυρίων, η επανέναρξη της διαδικασίας ένταξής της στην Ε.Ε. και η πολυπόθητη συμφωνία για την κατάργηση της βίζας.
Πράγματι το σχέδιο φαινόταν να αποδίδει: «Σε σχέση με τους 1.700 μετανάστες που έφθαναν κατά μέσο όρο στην Ελλάδα ημερησίως πριν από ένα χρόνο, σήμερα ο μέσος όρος κυμαίνεται στους 47» δηλώνει ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν αυτό οφείλεται στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας ή στο κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού.
Η αλλαγή μετά τον Νταβούτογλου
Συντελεστές της συγκεκριμένης συμφωνίας υπήρξαν η Γερμανίδα καγκελάριος και ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Δύο μήνες αργότερα ο Τούρκος πολιτικός αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Εικάζεται ότι είχε αναπτύξει πολύ μεγάλη ανεξαρτησία στις δράσεις του ως πρωθυπουργός, κάτι που δεν άρεσε στον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Λίγο μετά την παραίτηση Νταβούτογλου, ο πρόεδρος Ερντογάν άρχισε να αμφισβητεί τη συμφωνία. Το βασικό σημείο διαφωνίας είναι το θέμα της βίζας που συνοδεύεται από 72 δεσμεύσεις. Η Τουρκία έχει τηρήσει τις περισσότερες, ανθίσταται όμως σθεναρά σε μια: την τροποποίηση του νόμου κατά της τρομοκρατίας. Ο Τούρκος πρόεδρος ισχυρίζεται ότι ο νόμος δεν μπορεί να αλλάξει εξαιτίας της τρομοκρατικής απειλής που αντιμετωπίζει η χώρα του. Η Ε.Ε. από την άλλη δεν αποσκοπεί στο να σταματήσει η Τουρκία τη μάχη κατά της τρομοκρατίας αλλά στο να μην γίνεται κατάχρηση του συγκεκριμένου νόμου. Έτσι για παράδειγμα πολλοί δημοσιογράφοι στην Τουρκία προφυλακίζονται, κατηγορούμενοι για τρομοκρατικές ενέργειες, στη βάση αμφιλεγόμενων αποδεικτικών στοιχείων.
Στο μεταξύ η νέα κρίση μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό δεν ευνοεί τις διαφορές στο θέμα της βίζας. Αντιθέτως η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι πρόκειται να αξιολογήσει εκ νέου τη συμφωνία με την Ε.Ε..
