Μπορεί η ηλιόλουστη Ελλάδα να μη φέρνει αυτομάτως στον νου εικόνες πολεμικής μηχανής, σχολιάζει το CNBC, όμως βρίσκεται στην πεντάδα των χωρών με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες (ως ποσοστό του ΑΕΠ) στο ΝΑΤΟ, πίσω μόνο από τις ΗΠΑ, την Πολωνία, τη Λετονία και την Εσθονία.
Η Ελλάδα διέθεσε πέρυσι 3,1% του ΑΕΠ της για την άμυνα, συνεχίζοντας μια σταθερά υψηλή πορεία εξοπλιστικών δαπανών που – όπως εξηγούν οι αναλυτές στο CNBC – έχει σαφή γεωπολιτικά κίνητρα: την τεταμένη σχέση με την Τουρκία. «Η Ελλάδα και η Τουρκία κουβαλούν “ιστορικό φορτίο” αιώνων», σημειώνει ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος ερευνητής στο think tank Bruegel. «Πολέμους, μετακινήσεις πληθυσμών, διεκδικήσεις στην Κύπρο και, κυρίως, μια δύσκολη γεωγραφία με δεκάδες ελληνικά νησιά πολύ κοντά στην τουρκική ακτή».
Αυτό το γεωγραφικό δεδομένο σημαίνει σταθερή στρατιωτική παρουσία στα νησιά —και άρα υψηλό κόστος. Ο φόβος εισβολής ή κρίσης δεν έχει εξαλειφθεί: «Η τουρκική απειλή είναι ακόμη παρούσα», τονίζει στο CNBC ο Γιώργος Τζογόπουλος, ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ. «Η Ελλάδα δαπανά πολλά για την άμυνά της, προκειμένου να προστατεύσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα».
Είναι λοιπόν η Ελλάδα στρατιωτική υπερδύναμη;
Το άνωθι ερώτημα θέτει στους ειδικούς το CNBC. Όπως εξηγούν παρά τα υψηλά ποσά, η εικόνα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων δεν είναι χωρίς «αγκάθια». Ο Wolfango Piccoli της Teneo σημειώνει πως η Ελλάδα έχει επενδύσει πολλά σε σύγχρονα οπλικά συστήματα, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Όμως: «Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εξοπλισμών έχει αγοραστεί από το εξωτερικό. Η χώρα δεν διαθέτει ακόμη ισχυρή εγχώρια αμυντική βιομηχανία, κάτι που πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα». Ο Kirkegaard προσθέτει ότι πολλά ελληνικά άρματα μάχης είναι παλαιάς τεχνολογίας και δεν χρησιμοποιούνται σε μεγάλης κλίμακας ασκήσεις, ενώ ο εξοπλισμός είναι διασκορπισμένος σε δεκάδες νησιά. «Δεν μπορούμε να ταυτίσουμε τις δαπάνες με την αποτελεσματικότητα των στρατιωτικών δυνατοτήτων», τονίζει.
Στρατηγική ισχύος στο ΝΑΤΟ
Ακόμη και έτσι οι αμυντικές δαπάνες προσδίδουν γεωπολιτική βαρύτητα στην Ελλάδα, επισημαίνει το CNBC. Οι σχέσεις με ΗΠΑ και Γαλλία έχουν ενισχυθεί, καθώς οι δύο χώρες προμηθεύουν μεγάλο μέρος του ελληνικού οπλισμού.
«Οι αμυντικές δαπάνες λειτουργούν ως εργαλείο διπλωματικής επιρροής για την Ελλάδα, εξασφαλίζοντας εγγυήσεις ασφαλείας σε ένα δύσκολο περιβάλλον», σχολιάζει ο Piccoli.
Αυτή την εβδομάδα, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, οι αμυντικές δαπάνες βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας. Οι ηγέτες συμφώνησαν κατ’ αρχήν σε νέο στόχο ύψους 5% του ΑΕΠ, με 3,5% για εξοπλισμούς και στρατό και 1,5% για υποδομές και κυβερνοασφάλεια.
Ακόμα και γι’ αυτή την αύξηση, η Ελλάδα βρίσκεται ήδη κοντά. Όμως, ο Kirkegaard επισημαίνει ότι οι νέοι στόχοι του ΝΑΤΟ αντανακλούν κυρίως την απειλή από τη Ρωσία, όχι τόσο τις περιφερειακές ισορροπίες στο Αιγαίο.
«Η Ελλάδα δεν θα είναι από τα κράτη που θα πιεστούν να ανταποκριθούν. Είναι ήδη μπροστά, αν και για άλλους λόγους», καταλήγει.
