Τους έξι τομείς που απαιτούν διεθνή συνεργασία για τη θαλάσσια ασφάλεια ανέπτυξε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην παρέμβασή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με τον τίτλο «Ενισχύοντας τη Θαλάσσια Ασφάλεια μέσω Διεθνούς Συνεργασίας για Παγκόσμια Σταθερότητα». Στην ίδια εκδήλωση ομιλία απηύθυνε η Πρόεδρος των Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνα Τραυλού.
Αναφερόμενός στις απειλές για τη θαλάσσια ασφάλεια, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι αυτές έχουν παγκόσμια διάσταση, «επηρεάζοντας όλα τα έθνη, είτε είναι παράκτια είτε είναι περίκλειστα».
«Αντιμετωπίζουμε ολοένα και περισσότερο ασύμμετρες απειλές για τη θαλάσσια ασφάλεια, όπως το λαθρεμπόριο, η τρομοκρατία και η πειρατεία, αλλά και υβριδικές επιθέσεις που επηρεάζουν εξίσου τα πλοία, τις συνδέσεις και τα λιμάνια», πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης που επεσήμανε και τις κλιματικές προκλήσεις που ενδέχεται να διαταράσσουν τόσο τις λιμενικές υπηρεσίες όσο και τις οδούς θαλάσσιων μεταφορών.
Ακολούθως περιέγραψε τους εξι τομείς που απαιτούν διεθνή εγρήγορηση και συνεργασία:
«Πρώτον, χρειαζόμαστε αυξημένη επίγνωση του θαλάσσιου χώρου: πραγματική κατανόηση του οτιδήποτε σχετίζεται με τον θαλάσσιο τομέα και το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την ασφάλεια, την οικονομία ή το θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτό απαιτεί τη βελτίωση της παγκόσμιας εκπαίδευσης και των μηχανισμών ανταλλαγής πληροφοριών, την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών για να βελτιώσουμε τις δυνατότητες επιτήρησης, επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών. Η τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να αποτελέσει μέρος αυτού του σχεδίου, έχοντας κατά νου τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να συνεπάγεται».
Δεύτερον, συνέχισε ο πρωθυπουργός, «πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις μη ασφαλείς και παράνομες πρακτικές που συνιστούν σοβαρή απειλή για το παγκόσμιο εμπόριο αλλά και το θαλάσσιο περιβάλλον. Περιλαμβάνουν απάτες που σχετίζονται με τη νηολόγηση, τις θαλάσσιες μεταφορές χαμηλής ποιότητας, την παράκαμψη κυρώσεων, αλλά και φαινόμενα όπως οι ‘σκιώδεις στόλοι’, στους οποίους η Ελλάδα επιδεικνύει μηδενική ανοχή.
Τρίτον, η ενίσχυση των δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων επιβολής του νόμου στους τομείς της ναυσιπλοΐας, των λιμένων και της συνδεσιμότητας, είναι ιδιαίτερης σημασίας για την καταπολέμηση των απειλών ασφάλειας. Και βέβαια, πολύ σημαντικό: η ελευθερία της συνδεσιμότητας για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και δεδομένων, μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη.
Στο σημείο αυτό και με αφορμή την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα, κ. Μητσοτάκης ανέδειξε τον ρόλο της Ελλάδας: «Η ισχυρή εμπλοκή της χώρας μου στο ζήτημα αποδεικνύεται από τον ηγετικό ρόλο που έχει αναλάβει η Ελλάδα στη ναυτική επιχείρηση «ASPIDES» της ΕΕ, αλλά και στις επιχειρήσεις «ATALANTA» και «IRINI».
Τέταρτον, η ενίσχυση του νομικού πλαισίου είναι απαραίτητη. Από την άποψη αυτή, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) θέτει τη βάση για την παγκόσμια διακυβέρνηση στη θάλασσα προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σημερινές και οι αναδυόμενες απειλές ασφάλειας. Η UNCLOS αντικατοπτρίζει, ουσιαστικά, το διεθνές εθιμικό δίκαιο και πρέπει να γίνεται σεβαστή στο σύνολό της. Επιπλέον, πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω τις εργασίες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), ιδίως όσον αφορά στη θέσπιση διεθνών κανόνων και την προστασία των θαλασσών.
Πέμπτον, η περιβαλλοντική διάσταση, η οποία αποτελεί επίσης πρόκληση για την ασφάλεια: οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης πολλαπλασιάζουν τις υπάρχουσες απειλές και έχουν ευρύτερες επιπτώσεις στην παγκόσμια σταθερότητα. Πρέπει να εργαστούμε για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης και των περιβαλλοντικών κινδύνων για την ασφάλειά μας, που προκαλούνται από παράνομη απόρριψη, εκφορτώσεις, ανθρωπογενείς εκπομπές, κατά παράβαση των διεθνών προτύπων.
Και, έκτον, δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε την ανάγκη ενίσχυσης της προστασίας και της ασφάλειας των δύο εκατομμυρίων ναυτικών, οι οποίοι φροντίζουν για τις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές και την απρόσκοπτη λειτουργία του παγκόσμιου εμπορίου. Όπως τονίζει ένα παλιό ναυτικό ρητό, χωρίς αυτούς «ο μισός κόσμος θα πάγωνε και ο άλλος μισός θα λιμοκτονούσε».
Η θαλάσσια ασφάλεια συνδέεται με τις αξίες του ελεύθερου κόσμου
Ο πρωθυπουργός έκλεισε την παρέμβασή του διαβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα θα παραμείνει θεματοφύλακας της ελεύθερης ναυσιπλοϊας.
«Η θαλάσσια ασφάλεια συνδέεται άμεσα και στενά με τις θεμελιώδεις αξίες του ελεύθερου κόσμου. Κανείς δεν θα μπορούσε πραγματικά να απολαύσει τις καθιερωμένες αρχές της ελευθερίας των θαλασσών, ούτε τη συναφή ελευθερία του εμπορίου που εξασφαλίζει οικονομικές και ειρηνικές διασυνδέσεις, χωρίς την προϋπόθεση της θαλάσσιας ασφάλειας. Σήμερα, είμαι στην ευχάριστη θέση να διαπιστώσω, από την ευρεία συμμετοχή των κρατών, είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε:
Η Ελλάδα είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, ένα «ναυτικό» έθνος με πλούσια και βαθιά ναυτική ιστορία, χιλιάδες νησιά και μία από τις μεγαλύτερες ακτογραμμές του κόσμου. Ένα έθνος που επιδίδεται πραγματικά στο διασυνοριακό εμπόριο, συνδέει και συμβάλλει στον εφοδιασμό τρίτων χωρών επί δεκαετίες. Για εμάς τους Έλληνες, η θάλασσα ήταν πάντα μέρος της ταυτότητάς μας και είναι τιμή μου που μπορώ να συμμετάσχω σε αυτή τη συζήτηση. Ενώπιόν σας, θέλω να δεσμευτώ ότι η χώρα που έχω την τιμή να εκπροσωπώ, η Ελλάδα, θα παραμείνει «θεματοφύλακας» της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας.
Διαβάστε ακόμη:
→ Ιστορική ομιλία της προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνας Τραυλού, στα Ηνωμένα Έθνη
