Τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για τη συμφωνία απομείωσης του χρέους επιχειρεί να καταρρίψει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, σε μακροσκελές σχόλιό του, στο οποίο υπενθυμίζει ακριβείς αριθμούς, για να κάνει σύγκριση με το κούρεμα του χρέους που επιτεύχθηκε το 2012, όταν διατελούσε υπουργός Οικονομικών.
«Υπάρχουν πολλά καλόπιστα σχόλια που λένε ότι πανηγυρίζει η κυβέρνηση γιατί δόθηκε μείωση 40 δισ. στο χρέος το 2060, ενώ χυδαιολογούσε για το κούρεμα 137 δισ. το 2012. Η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη», σημειώνει.
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ παρατηρεί ότι «αν η μείωση στο χρέος που δόθηκε προχθές από το Eurogroup γίνει πράγματι 40 δισ. το 2060 με συνεχή υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και σκληρά μέτρα, τότε η σύγκριση με τη χειροπιαστή και άμεση μείωση του χρέους που συντελέσθηκε το 2012, πρέπει να γίνει επίσης με τιμές 2060. Η μείωση του 2012 σε τιμές 2060 είναι λοιπόν 1 τρισ. 330 δισ. ευρώ».
Στη συνέχεια αναφέρει ότι οι αριθμοί κραυγάζουν και συνεχίζει ως εξής:
«Από το ενημερωτικό σημείωμα του ESM για τις λεπτομέρειες της απόφασης του Eurogroup ως προς το ελληνικό δημόσιο χρέος επιβεβαιώνεται αυτό που είχα επισημάνει στο προηγούμενο σχόλιο μου, ότι δεν αποφασίστηκε δυστυχώς καμία μείωση του χρέους. Δεν υπήρξε ονομαστική μείωση ( αντίστοιχη του PSI ) γιατί αυτή αποκλείεται ρητά από τη συμφωνία της 12.7.2015. Δεν υπάρχει όμως και καμία ουσιαστικά μείωση σε παρούσα αξία ( αντίστοιχη με το OSI που έγινε το 2012 μέσω του EFSF).
Αυτό οφείλεται στον εξής πολύ απλό λόγο. Όταν μειώνεται το χρέος, ονομαστικά ή σε παρούσα αξία, χάνουν οι δανειστές. Εν προκειμένω ο ESM / EFSF. Αν όμως πρόκειται να χάσει ο ESM πρέπει να υπάρξει συμφωνία των μετόχων του, δηλαδή των κρατών – μελών της ευρωζώνης. Τα μέτρα που υιοθέτησε το Eurogroup, τα υιοθέτησε με την αιτιολογία ότι εντάσσονται στους θεμιτούς χρηματοοικονομικούς χειρισμούς του ESM χωρίς απώλειες για τα κράτη – μέλη. Αυτό αφορά πρωτίστως τη μετατροπή των επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά που δεν επηρεάζει την παρούσα αξία του χρέους. Ακόμη και η εξομάλυνση των λήξεων από 28 σε 32,5 έτη συνιστά επαναφορά στο πλαίσιο του 2012 και όχι νέο μέτρο. Η κυβέρνηση δεν έκανε καμία διαπραγμάτευση. Αποδέχθηκε απλώς τους τεχνικούς διακανονισμούς των εταίρων και συνομολόγησε ήδη τέταρτο μνημόνιο με σκληρά μέτρα.
Ο ESM που μετράει τα λόγια του δεν αναφέρεται σε μείωση του χρέους σε παρούσα αξία, όπως αναφέρει στις εκθέσεις του για το 2012. Λέει απλώς ότι, υπό πολλούς όρους και προϋποθέσεις, μπορεί να υπάρξει το 2060 μείωση του χρέους κατά 20% του ΑΕΠ. Προφανώς υποθέτει θεωρητικά ότι από τώρα έως το 2060 θα αυξάνεται το επιτόκιο στην αγορά και θα ξεπερνά το σταθερό πλέον επιτόκιο. Έτσι θα προκύψει θεωρητικά όφελος από τη σταθεροποίηση του επιτοκίου. Προς το παρόν όμως προκαλείται αύξηση των ετήσιων τόκων, γιατί το τωρινό κυμαινόμενο επιτόκιο είναι χαμηλότερο από το συμφωνημένο σταθερό.
Πρακτικά ο ESM, απευθυνόμενος στο ΔΝΤ, λέει ότι μπορεί να βελτιωθούν ελαφρώς οι πολύ κακές προβλέψεις του Ταμείου για το ονομαστικό χρέος και τις μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες το 2060.
Ας δεχθούμε όμως ότι το χρέος πράγματι θα μειωθεί λόγω της απόφασης του Eurogroup κατά 40 δισ. το 2060. Αυτό σημαίνει ότι αν υπολογίσουμε ένα λογικό μέσο επιτόκιο 4% όλα τα χρόνια από τώρα έως το 2060, το χρέος μειώθηκε σε παρούσα αξία 8 δισ..
Για να συγκρίνουμε τώρα τη μείωση αυτή με τη μείωση του 2012, πρέπει να προβάλλουμε και τα αριθμητικά δεδομένα του 2012 στο 2060, με τους ίδιους υπολογισμούς ως προς το επιτόκιο.
Η παρέμβαση του 2012 στο χρέος της γενικής κυβέρνησης ήταν διπλή και άμεση. Όχι μελλοντική και όχι υπό όρους.
Η παρέμβαση του 2012 περιλάμβανε:
Πρώτον, την άμεση μείωση της ονομαστικής τιμής του χρέους της γενικής κυβέρνησης κατά 137 δισ. ευρώ σε απόλυτους αριθμούς, δηλαδή κατά 61% του ΑΕΠ, λόγω του PSI και της μερικής επαναγοράς νέων ομολόγων που εκδόθηκαν μετά το PSI (DBB). Από τα 137 δισ. πρέπει να αφαιρεθεί ο ενδοκυβερνητικός δανεισμός, δηλαδή οι συμψηφισμοί μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και φορέων της γενικής κυβέρνησης, όπως τα ασφαλιστικά ταμεία και διάφορα ΝΠΔΔ (20 δισ.) και τα κεφάλαια που διατέθηκαν για την επαναγορά (περίπου 11 δισ.). Άρα καθαρή ονομαστική μείωση κατά 106 δισ. ή 52 % του ΑΕΠ.
Δεύτερον, την άμεση μείωση του χρέους σε παρούσα αξία λόγω της συμμετοχής των θεσμικών εταίρων στο κούρεμα. Δηλαδή λόγω των ευνοϊκών όρων του δανείου του EFSF / ESM. Αυτό είναι το Official Sector Involvement (OSI) που συμπλήρωσε το Private Sector Involvement (PSI). Ο ESM στις εκθέσεις του προσδιορίζει ρητά και επίσημα τη μείωση του χρέους λόγω OSI σε 49% του ΑΕΠ του 2013, δηλαδή σε 100 δισ..
Αν δεν είχε μειωθεί ονομαστικά το χρέος λόγω PSI κατά 107 δισ. το 2012, αυτό θα ήταν αυξημένο το 2060 κατά 680 δισ. ή 340 % του σημερινού ΑΕΠ.
Η μείωση, το 2012, της παρούσας αξίας λόγω OSI κατά 100 δισ. ή 49% του ΑΕΠ σημαίνει μείωση του χρέους με όρους 2060 κατά άλλα 650 δις ή 325 % του σημερινού ΑΕΠ.
Συνεπώς το άθροισμα των μειώσεων του 2012, αν προβληθεί με όρους 2060, είναι 1 τρις 330 δισ. (1.310 δισ.) ή 655 % του σημερινού ΑΕΠ.
Δεν συγκρίνουμε συνεπώς τα υποθετικά 40 δισ. του 2060 με το πραγματικό και άμεσο κούρεμα το 2012 κατά 107 δισ. σε ονομαστική αξία και κατά άλλα 100 δισ. σε παρούσα αξία, αλλά με την προβολή των ποσών αυτών το 2060, δηλαδή με 1 τρις 330 δισ.!
Για να έχουμε μια αίσθηση των μεγεθών και της ιστορίας της περιόδου 2010-2017».
