Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Το μνημόνιο 3 προβλέπει επιπλέον φορολογικά βάρη σε μια οικονομία η οποία έπειτα από πέντε έτη ύφεσης έβγαλε το κεφάλι έξω από το νερό για να αποφασίσει νέο μακροβούτι άγνωστης διάρκειας. Τα βάρη αυτά συναρτώνται με τις επιπτώσεις των αχρείαστων ως ατελέσφορων παλινωδιών στις σχέσεις της Ελλάδας με τους πιστωτές από τις ευρωεκλογές έως σήμερα. Οι παλινωδίες αυτές υπολογίζεται ότι θα κοστίσουν σχεδόν 15 δισ. εντός του 2015, έτος ύφεσης έως και 5%, με δυναμική σωρευτικής απώλειας έως και 36 δισ. από το ελληνικό ΑΕΠ τα επόμενα τρία χρόνια.
Το μνημόνιο 3, όμως, περιλαμβάνει και παρεμβάσεις όπως η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, η επέκταση των ιδιωτικών επενδύσεων, η απελευθέρωση των αγορών και ο εξορθολογισμός του ασφαλιστικού συστήματος μέσω του περιορισμού των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Οσο λιγότερες πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται στα πεδία των κρατικών δαπανών, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της διοικητικής αποτελεσματικότητας, τόσο μεγαλύτερες παρεμβάσεις υλοποιούνται στην ένταση των φόρων και στο ύψος των αποδοχών.
Το σύνολο του πολιτικού συστήματος, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, διέπεται από ένα κοινό χαρακτηριστικό, που τελικά διασφαλίζει μεγάλο βαθμό ομοιογένειας. Δεν πιστεύει στην αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων (σ.σ. των διαρθρωτικών) σύμφωνα με τα πρότυπα του οικονομικού μοντέλου της Ευρωζώνης. Συγχρόνως, δεν προκρίνει κάποιο εναλλακτικό σχέδιο που να μην προβλέπει συνωστισμό σε άδεια ΑΤΜ και ρεσάλτο σε σούπερ μάρκετ. Αρκείται απλώς να εισπράττει φόρους και να ζητεί δανεικά, στηλιτεύοντας τους όρους που τα συνοδεύουν.
Η κριτική που άσκησε το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης κατά την επικύρωση των μέτρων στη Βουλή υπενθύμισε γιατί φτάσαμε ως εδώ. Αντί να τονίσει τη σημασία του διαρθρωτικού σκέλους του προγράμματος, το οποίο επί πέντε χρόνια πρακτικά εφάρμοζε ανάλογα με τα όρια που επέβαλαν ορισμένες ομάδες σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και κυρίως των πιο αδύναμων, καυχήθηκε ότι και οι προηγούμενες κυβερνήσεις αντιστέκονταν στις μεταρρυθμίσεις, αλλά τους κέρδιζε στα σημεία η ισχύς των εταίρων ως μοναδικών πιστωτών.
Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός δηλώνει ότι υπέγραψε ένα πρόγραμμα στο οποίο δεν πιστεύει, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος σε μια κρίση ειλικρίνειας το αναγνώρισε ως την καλύτερη δυνατή επιλογή αυτή τη στιγμή για τη χώρα. Καθιστά έτσι εύκολα προβλέψιμο το αποτέλεσμα που θα επιφέρει και το μνημόνιο 3. Η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα επικοινωνεί την περίοδο της προσαρμογής ως εξ ορισμού καταστροφική και επιβεβλημένη από εξωτερικούς παράγοντες.
Καλλιεργεί έτσι στην ελληνική κοινωνία ένα κλίμα καταδίωξης και ηττοπάθειας, αντί ενός αυθεντικού οράματος σύγκλισης με τις πιο προηγμένες χώρες στον κόσμο. Εντείνει τελικά τη ριζοσπαστικοποίηση των πολιτών πάνω σε μια σαθρή βάση που εξαιρεί τις ευθύνες του εγχώριου συστήματος, βγάζοντας συγχρόνως τον χειρότερο εαυτό των Ευρωπαίων, οι οποίοι με τη σειρά τους ρίχνουν λάδι στη φωτιά, επιδεινώνοντας τον φαύλο κύκλο της ελληνικής κρίσης.
