Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Η ναυτιλία φαίνεται ότι είναι σε θέση να διαχειρίζεται καλύτερα τους κινδύνους που την απειλούν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης στη διαχείριση του ρίσκου σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τρίτης Έρευνας Ναυτιλιακών Κινδύνων της Moore Stephens, που έρχεται να απαντήσει στο ερώτημα ποιοι κίνδυνοι απειλούν τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Ιδιαίτερη σημασία έχει, σύμφωνα με τον βρετανικό οίκο συμβούλων και λογιστικής, το πώς αντιδρά η ναυτιλιακή επιχείρηση σε νέους κινδύνους διαφορετικής φύσης από τους παλαιότερους, όπως είναι οι κίνδυνοι του κυβερνοχώρου!
Διαχείριση ρίσκου
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα βαθμολόγησαν με 6,8 κατά μέσο όρο, με άριστα το 10, αναφορικά με το πώς η επιχείρηση και το τμήμα risk management συμβάλλουν στην επιτυχή πορεία της επιχείρησης, έναντι 6,6 στην ανάλογη έρευνα πέρυσι.
Οι ναυλωτές παρουσίασαν την υψηλότερη βαθμολογία (8,8), ακολουθούμενοι από τους πλοιοκτήτες (6,9) και τους διαχειριστές πλοίων (6,8). Οι ναυλομεσίτες είχαν τη χαμηλότερη βαθμολογία (6,3). Γεωγραφικά, οι συμμετέχοντες στην έρευνα από την Ευρώπη είχαν υψηλότερη βαθμολογία (7,0) από την Ασία (6,6), αλλά η Μέση Ανατολή εμφάνισε τον υψηλότερο βαθμό (7,8).
Σε γενικές γραμμές, οι ερωτηθέντες βαθμολόγησαν με 7,1 (με άριστα το 10) την αποτελεσματικότητα με την οποία οι επιχειρήσεις τους διαχειρίζονται τους κινδύνους έναντι βαθμού 7 που είχαν βάλει την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε η ίδια έρευνα τον Αύγουστο του 2015. Οι ναυλωτές είναι πιο σίγουροι για την αποτελεσματικότητα του risk management (8,8), ενώ οι πλοιοκτήτες βαθμολόγησαν με 7,3 και οι διαχειριστές με 6,9. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη έρευνα οι ναυλωτές κατέγραψαν τη χαμηλότερη βαθμολογία (6,5).
Ζήτηση – ανταγωνισμός
Αναφορικά τώρα με το ποιοι είναι οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που απειλούν μια ναυτιλιακή εταιρεία και απαιτούν ειδική διαχείριση, οι συμμετέχοντες στην έρευνα δεν πρωτοτυπούν, καθώς αναδεικνύουν ως σημαντικότερο κίνδυνο τις τάσεις της ζήτησης (demand trends), ακολουθούμενες από το ανταγωνισμό και το κόστος και διαθεσιμότητα χρηματοδότησης.
Οι τάσεις της ζήτησης απασχολούν περισσότερο τους πλοιοκτήτες, τους ναυλωτές και τους ναυλομεσίτες, ενώ ο ανταγωνισμός τους διαχειριστές. Γεωγραφικά, οι τάσεις της ζήτησης αποτέλεσαν το νούμερο ένα πρόβλημα για τους Ευρωπαίους, Ασιάτες και τους συμμετέχοντες στην έρευνα από τη Μέση Ανατολή, ενώ οι ερωτηθέντες από τη Λατινική Αμερική και τη Βόρεια Αμερική αναγνώρισαν τον ανταγωνισμό ως το υψηλότερο κίνδυνο.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα θεώρησαν ότι το επίπεδο κινδύνου για τους περισσότερους από τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιχείρησή τους θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο κατά τη διάρκεια των επόμενων 12 μηνών. Ωστόσο, παρατηρούνται και εξαιρέσεις, καθώς οι ερωτώμενοι θεωρούν ότι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη νομοθεσία για τη διαχείριση του θαλασσίου έρματος, την ασφάλεια του κυβερνοχώρου, τη γεωπολιτική, το κόστος λειτουργίας και τις αλλαγές εν γένει στη νομοθεσία και τους κανονισμούς μπορεί να αυξηθούν το επόμενο δωδεκάμηνο.
Αξιοποίηση εφαρμογών
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αυξήθηκε ο αριθμός αυτών που επιβεβαίωσαν ότι διαχειρίστηκαν το ρίσκο αξιοποιώντας την επίσημη τεκμηρίωση και τη χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών και αναφορών (45% έναντι 41% στην προηγούμενη έρευνα). Επίσης μειώθηκε ο αριθμός αυτών που χρησιμοποίησαν εσωτερικό λογισμικό για τα μοντέλα διαχείρισης των κινδύνων (10% από 17% στην προηγούμενη έρευνα), ενώ αυξήθηκε ο αριθμός όσων χρησιμοποίησαν λογισμικό τρίτων (14% έναντι 5% στην προηγούμενη έρευνα).
Να σημειωθεί ότι οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες σε ποσοστό 80% διαθέτουν ειδική επιτροπή ελέγχου, η οποία συνεδριάζει σε τριμηνιαία βάση τουλάχιστον.
Τέλος, μία ακόμη παράμετρος που έχει ενδιαφέρον αφορά τις εκτιμήσεις για το ποιοι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν στην αποτύπωση λανθασμένων οικονομικών μεγεθών στους ισολογισμούς των εταιρειών. Σε μία κλίμακα από το ένα μέχρι το δέκα οι εκτιμήσεις για απαιτήσεις και προβλέψεις (4,3) μπορεί να είναι ένας παράγοντας για μη σωστή αποτύπωση των οικονομικών δεδομένων της εταιρείας, με τις αποσβέσεις πλοίων (4,1) να είναι ο επόμενος παράγοντας.
Καθημερινοί έλεγχοι
Ο κ. Michael Simms, Partner της Moore Stephens, σχολίασε μεταξύ άλλων ότι η ενσωμάτωση σωστών και αποτελεσματικών ελέγχων διαχείρισης κινδύνων στις καθημερινές διαδικασίες λειτουργίας είναι μια τεράστια πρόκληση για τις επιχειρήσεις στον τομέα της ναυτιλίας, ένας κλάδος που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλών «απειλών». Η ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση είναι μεγαλύτερη, σύμφωνα με τον ίδιο, σε περιόδους όπως η τωρινή, που ο ανταγωνισμός είναι έντονος και η ναυτιλία αντιμετωπίζει έλλειψη ισορροπίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης, ενώ παράλληλα οι διεθνείς οικονομικές συνθήκες παραμένουν εξαιρετικά δύσκολες. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν βελτίωση στις διαδικασίες διαχείρισης των κινδύνων, ωστόσο, τονίζει ο κ. Simms, υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης.
