Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Αντιμέτωπες με ένα ασταθές φορολογικό σύστημα, το οποίο προκαλεί τριγμούς σε έναν πολύ ευαίσθητο στους… κραδασμούς τομέα, αυτόν των σκαφών αναψυχής, βρίσκονται οι ελληνικές μαρίνες.
Για να πετύχουν αναπτυξιακούς ρυθμούς, βασίζονται στον μόνιμο ελλιμενισμό τόσο των ιδιωτικών όσο και των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής, ενώ και η χώρα μας σχεδιάζει να προχωρήσει σε περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις στον χώρο. Τα εν λόγω σχέδια, ωστόσο, να μείνουν στα χαρτιά λόγω της υψηλής φορολόγησης που επιβάλλεται πλέον στα σκάφη αναψυχής, τα οποία ετοιμάζονται να «σαλπάρουν» για πιο φιλικά λιμάνια.
Το βασικό ζήτημα που θέτει ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών Ελλάδος Σταύρος Κατσικάδης αφορά το σύνολο της οικονομίας. «Οταν μία χώρα θέλει να αναπτύξει έναν κλάδο της οικονομίας, καθιερώνει σταθερό θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο, με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο» σημειώνει χαρακτηριστικά. Για να δώσει, μάλιστα, μια τάξη μεγέθους σημειώνει ότι κατά την εκτίμηση της ΕΜΑΕ η ανάπτυξη του κλάδου μπορεί να επιφέρει έσοδα της τάξεως του 1 δισ. ευρώ στη χώρα και πάνω από 40.000 νέες θέσεις απασχόλησης.
Αντίθετα η χώρα μας, ένα άκρως πλουτοπαραγωγικό πεδίο δραστηριοποίησης το αντιμετωπίζει σαν «την αγελάδα που την αρμέγουν», με αντίθετα όμως από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Οι άλλες χώρες
«Πώς όμως μπορεί να γίνει ανταγωνιστικότερη μία ελληνική μαρίνα όταν ο ελλιμενισμός και οι υπηρεσίες που παρέχει υπόκεινται σε συντελεστή ΦΠΑ 23%, ενώ στις μαρίνες της Τουρκίας είναι μηδενικός; Πώς θα αναπτυχθεί η παραγωγή και η αγορά των σκαφών αναψυχής όταν επιβάλλονται νέοι πρόσθετοι φόροι και τέλη όπως ο φόρος πολυτελείας για σκάφη από 5 μέτρα και άνω; Ή όταν αυξάνεται ο ΦΠΑ στους ναύλους στα επαγγελματικά σκάφη στο 23%» επισημαίνει, μιλώντας στη «Ν», ο κ. Κατσικάδης.
Φέρνει μάλιστα το παράδειγμα της Ιταλίας, όπου το 2011 επεβλήθη, όπως και στην Ελλάδα, φόρος πολυτελείας στα σκάφη αναψυχής. «Τα μέτρα αυτά που επιβλήθηκαν στην ιταλική αγορά το 2011 οδήγησαν σε αποχώρηση 40.000 σκαφών από τις μαρίνες μέσα σε λίγους μήνες. Διότι τα σκάφη, σε αντίθεση με τα ακίνητα, έχουν την ελευθερία και την άνεση της επιλογής της χώρας και του λιμένα όπου θα ελλιμενίζονται σε ετήσια βάση. Ετσι όχι μόνο δεν εισπράχθηκαν τα προβλεπόμενα, αντιθέτως επήλθε σημαντική ύφεση στον τομέα ανάπτυξης των ιταλικών μαρινών, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν ημιτελή έργα και δεκάδες χιλιάδες άδειες θέσεις ελλιμενισμού» επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Αλλά και στην Ελλάδα τα έκτακτα φορολογικά μέτρα για τα σκάφη αναψυχής ξεκίνησαν το 2009 και συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, με πολλές μεταβολές διατάξεων, οι οποίες μέχρι σήμερα έχουν οδηγήσει σε απώλειες μεγαλύτερες του 25% κατά μέσο όρο των πληροτήτων στις ελληνικές μαρίνες.
«Αντί, λοιπόν, να δημιουργούνται συνθήκες αποτρεπτικές για την αγορά και τον ελλιμενισμό των σκαφών αναψυχής στη χώρα μας, πρέπει όλοι οι αρμόδιοι φορείς και οι επαγγελματικές ενώσεις, σε αρμονική συνεργασία, να προωθήσουν λύσεις αναβάθμισης και ανάπτυξης του yachting στην Ελλάδα» τονίζει στη «Ν» ο κ. Κατσικάδης και προσθέτει: «Για να αντιληφθούμε όμως τη σημαντικότητα του θέματος, πρέπει να σκεφτούμε τι σημαίνει η ανάπτυξη μιας μαρίνας και ποια η επίδραση στο κοινό συμφέρον. Οι μαρίνες σήμερα κατασκευάζονται με αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές που αναβαθμίζουν το παραλιακό μέτωπο. Στη θέση παραμελημένων τμημάτων των παραλιακών πόλεων (συχνά με σκουπίδια, χωρίς φωτισμό και ασφάλεια) κατασκευάζονται σύγχρονες εγκαταστάσεις ελεύθερης πρόσβασης για τους πολίτες, με περιβαλλοντικούς όρους και υψηλή αισθητική. Οι εγκαταστάσεις αυτές παρέχουν ασφάλεια στους πεζούς επισκέπτες και λιμενική προστασία και ασφάλεια στα σκάφη αναψυχής. Αποτελούν δηλαδή τις απαραίτητες υποδομές για την προσέλκυση υψηλής ποιότητας τουρισμού».
Η συμβολή
Η συμβολή των μαρινών στην τοπική οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλιακών Ενώσεων (ICOMIA), για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για τον ελλιμενισμό ενός σκάφους σε μία μαρίνα αναλογούν από 3 έως 12 ευρώ (ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο του) που δαπανώνται έμμεσα ή άμεσα για καύσιμα, τροφοδοσία, προμήθειες, επισκευές, συντήρηση, μισθοδοσία, φόρους και άλλες ανάγκες ή υποχρεώσεις του σκάφους. Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών διαχέεται σε επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις που πλαισιώνουν τη μαρίνα.
Σε αντίθεση επίσης με τα Λιμενικά Ταμεία όπου, όπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών, κατά κανόνα δεν εισπράττονται τα νόμιμα τέλη, οι μαρίνες καταβάλλουν υψηλά ενοίκια στο ελληνικό Δημόσιο και συγκεντρώνουν σημαντικά ποσά από άμεση και έμμεση φορολόγηση των σκαφών και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Η Ενωση Μαρινών Ελλάδας (ΕΜΑΕ) εκτιμά ότι μόνο ο ΦΠΑ που αντιστοιχεί στις δαπάνες των σκαφών στις ελληνικές μαρίνες ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το σημαντικότερο όμως όλων είναι ότι η ίδρυση και λειτουργία τους δημιουργεί και διατηρεί μεγάλο αριθμό θέσεων απασχόλησης. Υπολογίζεται ότι σε κάθε 100 θέσεις ελλιμενισμού σκαφών αντιστοιχούν έξι άμεσες θέσεις εργασίας στη μαρίνα και περίπου 100 έμμεσες σε πληρώματα και συναφείς δραστηριότητες τεχνικής υποστήριξης και εξυπηρέτησης των σκαφών αναψυχής. Κατά την εκτίμηση της ΕΜΑΕ, η ανάπτυξη του κλάδου μπορεί να επιφέρει έσοδα της τάξεως του 1 δισ. ευρώ στη χώρα και πάνω από 40.000 νέες θέσεις απασχόλησης.
Στον αντίποδα, στους τουριστικούς λιμένες που βρίσκονται υπό τη διαχείριση των Λιμενικών Ταμείων ή των δήμων της χώρας διαπιστώνεται -εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων- από αδυναμία αξιοπρεπούς εξυπηρέτησης του φιλοξενούμενου σκάφους έως και εικόνες εγκατάλειψης.
«Αποτελεί λοιπόν υποχρέωση όλων μας να συμβάλουμε στη χάραξη και εφαρμογή μιας μεσομακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης των ελληνικών τουριστικών λιμένων, που θα φέρει πολλαπλά οφέλη στην πατρίδα μας» αναφέρει ο κ. Κατσικάδης.
Τουριστικά λιμάνια
Η Ενωση Μαρινών Ελλάδας αριθμεί σήμερα 22 μέλη-μαρίνες. Εκπροσωπεί σχεδόν το 90% των οργανωμένων τουριστικών λιμένων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαχειρίζεται η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Σε αριθμό θέσεων ελλιμενιζόμενων σκαφών η ΕΜΑΕ εκπροσωπεί 8.700 οργανωμένες θέσεις ελλιμενισμού, που αντιστοιχούν στο 65% του συνόλου των θέσεων ελλιμενισμού στη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένων τουριστικών καταφυγίων και πρώην ξενοδοχειακών λιμένων.
Τα μέλη της ΕΜΑΕ, με γεωγραφικά κριτήρια, είναι οι εξής τουριστικοί λιμένες:
- Δυτική Ελλάδα: Γουβιών στην Κέρκυρα, Κλεοπάτρα στην Πρέβεζα, Πρέβεζας, Λευκάδας, Μεσολογγίου, Καλαμάτας.
- Αττική: Ζέας, Αθηνών, Φλοίσβου, Αλίμου, Αγ. Κοσμά, Βουλιαγμένης, Olympic Marine Λαυρίου.
- Βόρεια Ελλάδα: Αρετσού, Σάνι, Πόρτο Καρράς.
- Αιγαίο και Δωδεκάνησα: Μυτιλήνης, Σάμου, Λέρου, Ρόδου, Κως.
- Κρήτη: Αγ. Νικολάου.
