Στην πιο κρίσιμη καμπή της 77χρονης ιστορίας του εισέρχεται αύριο, 14 Οκτωβρίου 2025, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός.
Μέχρι την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου θα έχει τεθεί σε ψηφοφορία ο «οδικός χάρτης» για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, το λεγόμενο Net-Zero Framework.
Ένας χάρτης που θα καθορίσει την πορεία του κλάδου για τα επόμενα 25 χρόνια. Ένας χάρτης που έχει προκαλέσει αντιδράσεις και «απόνερα». Τόσο σε επίπεδο βιομηχανίας όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Χαρακτηριστική της κρισιμότητας της συνεδρίασης είναι και η συνέντευξη που έδωσε στη Llloyd’s List η κ. Μελίνα Τραυλού, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.
Μεταξύ άλλων, η κ. Τραυλού επισημαίνει: «Αυτό αφορά και την αξιοπιστία του IMO. Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντικό να διατηρήσουμε την πίστη μας στον IMO αυτή την κρίσιμη στιγμή, αλλά και ο ίδιος ο IMO θα πρέπει να δείξει πολύ μεγαλύτερη κατανόηση για τη βιομηχανία που ρυθμίζει.
Υπάρχει εκτεταμένη δυσαρέσκεια μεταξύ των πλοιοκτητών, καθώς η γνήσια πρόθεση του κλάδου να συμβάλει στην απανθρακοποίηση έχει υποσκελιστεί από ενεργειακές πολιτικές – με τις πετρελαιοπαραγωγούς και αεριοπαραγωγούς
χώρες από τη μία πλευρά και τις χώρες παραγωγής βιοκαυσίμων με υψηλές φιλοδοξίες από την άλλη.
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, ό,τι έγινε, έγινε. Το θέμα είναι να βρούμε έναν τρόπο να προχωρήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη βιομηχανία και το περιβάλλον».
Πρόσφατα, στο Maritime Cyprus, ο κ. Γιώργος Προκοπίου, ο κ. Ανδρέας Χατζηγιάννης, πρόεδρος της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών, ο κ. Θανάσης Μαρτίνος, η κ. Σεμίραμις Παληού και ο δρ Ιωάννης Κούστας ανέλυσαν τις προκλήσεις και τα παράδοξα της τρέχουσας στρατηγικής, εκφράζοντας έντονη ανησυχία για τη μετατροπή της ναυτιλίας σε φοροεισπρακτικό μηχανισμό, χωρίς ουσιαστικό περιβαλλοντικό αποτέλεσμα.
Είχε προηγηθεί κοινή ανακοίνωση 19 ναυτιλιακών εταιρειών με έναν στόλο από 1.200 ποντοπόρα πλοία, συνολικής μεταφορικής ικανότητας άνω των 150 εκατ. dwt, με την οποία αναδεικνύουν τα μεγάλα πρακτικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στη βιομηχανία, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία, μια συμφωνία που προέκυψε μετά από μεγάλους συμβιβασμούς.
Ποιοι υποστηρίζουν
Ωστόσο, σε θεσμικό επίπεδο ο κλάδος υποστηρίζει το NZF. Σε κοινή τους ανακοίνωση Ενώσεις του κλάδου αναφέρουν ότι «η εναλλακτική λύση είναι ένα περίπλοκο και αναποτελεσματικό συνονθύλευμα εθνικών και περιφερειακών κανονιστικών πλαισίων.
Ένα τέτοιο σενάριο θα εκτροχιάσει επίσης τις τρέχουσες προσπάθειες για την ενεργειακή μετάβαση και θα θέσει σε κίνδυνο το παγκόσμιο εμπόριο μέσω στρεβλών συνθηκών αγοράς και αθέμιτου ανταγωνισμού».
Οι φορείς της ναυτιλιακής βιομηχανίας που υποστηρίζουν το NZF είναι οι: European Shipowners | ECSA, ASAshipowners’ associations, Japanese Shipowners’ Association, Royal Belgian Shipowners’ Association, Royal Association of Netherlands Shipowners, Singapore Shipping Association, UK Chamber of Shipping, Norwegian Shipowners’ Association, Danish Shipping, International Association of Ports and Harbors, IBIA – The International Bunker Industry Association, The International Chamber of Shipping, The World Shipping Council.
Αντίθεση των ΗΠΑ
Η συμφωνία που εγκρίθηκε αρχικά τον περασμένο Απρίλιο, και θα τεθεί σε ψηφοφορία αυτή την εβδομάδα, είναι αποτέλεσμα πολιτικών συμβιβασμών της τελευταίας στιγμής, και αιφνιδίασε σε πρώτη φάση τη ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία είχε προτάξει την πρόταση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου.
Ωστόσο, η συμφωνία ανάμεσα στα κράτη-μέλη του ΙΜΟ τον περασμένο Απρίλιο θεωρούνταν δεδομένη, μέχρι που «επέστρεψαν στο τραπέζι» οι ΗΠΑ.
Τον περασμένο Απρίλιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες απείχαν από τις συζητήσεις και την ψηφοφορία. Ωστόσο, μέσα στο καλοκαίρι εξέφρασαν την κάθετη αντίθεσή τους, προειδοποιώντας με αντίμετρα. Την περασμένη Παρασκευή, επανήλθαν με σαφείς απειλές κατά όσων χωρών ψηφίσουν τα μέτρα.
«Η κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά την πρόταση αυτή ενώπιον του IMO και δεν θα ανεχθεί καμία ενέργεια που αυξάνει το κόστος για τους πολίτες μας, τους ενεργειακούς παρόχους, τις ναυτιλιακές εταιρείες και τους πελάτες τους, ή για τους τουρίστες.
Οι οικονομικές επιπτώσεις από αυτό το μέτρο θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές, καθώς ορισμένες εκτιμήσεις προβλέπουν αύξηση του παγκόσμιου κόστους μεταφορών έως και 10% ή και περισσότερο.
Καλούμε όλους να απορρίψουν την υιοθέτηση του NZF στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου και να συνεργαστούμε για την προστασία της συλλογικής οικονομικής και ενεργειακής μας ασφάλειας», αναφέρουν, μεταξύ άλλων, σε κοινή τους ανακοίνωση ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio, ο υπουργός Ενέργειας Chris Wright και ο υπουργός Μεταφορών Sean Duffy.
Απειλούν, δε, ευθέως με:
- Διερεύνηση και ενδεχόμενη θέσπιση κανονισμών για την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών από ορισμένες σημαίες και ενδεχόμενη απαγόρευση εισόδου πλοίων με αυτές τις σημαίες σε αμερικανικά λιμάνια.
- Επιβολή περιορισμών θεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένης αύξησης τελών και χρόνου επεξεργασίας, υποχρεωτικής επανασυνέντευξης ή και αναθεώρησης ποσοστώσεων για θεωρήσεις ναυτικών πληρωμάτων.
- Επιβολή εμπορικών κυρώσεων που σχετίζονται με κρατικές συμβάσεις των ΗΠΑ, καθώς και άλλων οικονομικών κυρώσεων σε πλοία με σημαίες χωρών που υποστηρίζουν το NZF.
- Επιβολή πρόσθετων λιμενικών τελών σε πλοία που ανήκουν, λειτουργούν ή φέρουν σημαία χωρών που υποστηρίζουν το πλαίσιο.
- Εξέταση κυρώσεων κατά αξιωματούχων που προωθούν ακτιβιστικά κλιματικά μέτρα τα οποία επιβαρύνουν τους Αμερικανούς καταναλωτές».
