Η παγκόσμια αγορά θαλάσσιων μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων εισέρχεται σε μια καμπή, με τα ναύλα να καταγράφουν συνεχή πτωτική πορεία και τις ισορροπίες να μεταβάλλονται υπέρ των φορτωτών/shippers.
Η DREWRY, κορυφαία βρετανική εταιρεία ναυτιλιακών αναλύσεων, καλεί τους φορτωτές/shippers να αξιοποιήσουν τη συγκυρία και να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους των συμβολαίων τους, την ώρα που οι δείκτες ναυλαγοράς εμπορευματοκιβωτίων καταγράφουν πτώση στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 μηνών και οι spot τιμές σε βασικές διαδρομές υποχωρούν ακόμη και κάτω από το όριο βιωσιμότητας των μεγαλύτερων παικτών της αγοράς.
Όπως σημειώνει η βρετανική εταιρεία, οι ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις που εκτόξευσαν τα ναύλα τα τελευταία δύο χρόνια δείχνουν πλέον σημάδια υποχώρησης και μετά από αλλεπάλληλες ανατιμήσεις λόγω της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, των υψηλών προπληρωμών και των δασμολογικών επιβαρύνσεων, οι φορτωτές/shippers είναι πλέον σε θέση να διαπραγματευτούν ευνοϊκότερους όρους για τα συμβόλαια του 2026.
Νέες συμφωνίες
Η Drewry προτείνει οι νέες συμφωνίες να ενσωματώσουν μεγαλύτερους χρόνους πληρωμής,
αυξημένες δεσμεύσεις για την ποιότητα υπηρεσιών, αλλά και ρήτρες περιορισμού πρόσθετων
χρεώσεων, όπως detention και demurrage.
Οι δύο συγκεκριμένες χρεώσεις αφορούν πρόσθετα κόστη που συνδέονται με τον χρόνο χρήσης των εμπορευματοκιβωτίων και επηρεάζουν άμεσα το τελικό κόστος μεταφοράς.
Σύμφωνα με ναυλομεσίτες, το demurrage αφορά την καθυστέρηση παραλαβής του εμπορευματοκιβωτίου μέσα στο λιμάνι.
Αν ένα container παραμείνει πέρα από το προκαθορισμένο «free time» -τον δωρεάν χρόνο αποθήκευσης-, τότε ο παραλήπτης επιβαρύνεται με ημερήσιες χρεώσεις. Στόχος αυτής της πολιτικής είναι να αποτραπεί ο συνωστισμός στα λιμάνια και να εξασφαλιστεί η ταχεία διακίνηση των φορτίων.
Αντίθετα, το detention αφορά την καθυστέρηση επιστροφής του container από τον πελάτη στη ναυτιλιακή εταιρεία.
Όταν το εμπορευματοκιβώτιο παραμένει εκτός λιμανιού για περισσότερες ημέρες από όσες έχουν συμφωνηθεί, ο πελάτης πληρώνει για τον επιπλέον χρόνο χρήσης του.
Παράλληλα, εισηγείται την ένταξη ρητρών αναθεώρησης τιμών, ώστε οι φορτωτές/shippers να μπορούν να προσαρμόζουν τα συμβόλαιά τους σε περίπτωση έντονων διακυμάνσεων της αγοράς.
Σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής υπηρεσίας αναλύσεων, ο δείκτης East-West Contract Rate Index -που αποτυπώνει τις μέσες τιμές που πληρώνουν περισσότεροι από 100 πολυεθνικοί μεγάλοι φορτωτές (shippers) σε 17 βασικές διαδρομές- κατέγραψε τον Σεπτέμβριο την πρώτη ετήσια πτώση από τον Ιούλιο του 2024.
Αν και η μείωση ήταν περιορισμένη -3% σε ετήσια βάση- σηματοδοτεί την ανατροπή της ανοδικής πορείας και προϊδεάζει για μεγαλύτερη διόρθωση στις συμβάσεις του 2026.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι τιμές, παρά την κάμψη, παραμένουν περίπου 25% ψηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα του 2019.
Ωστόσο, η ζυγαριά γέρνει πλέον προς την πλευρά των μεταφορέων πελατών, οι οποίοι αποκτούν πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις.
Αυτό μεταφράζεται σε καλύτερους όρους για κόστη, δεσμεύσεις όγκου, διαθεσιμότητα χώρου και ποιότητα υπηρεσιών.
Απειλούνται τα κέρδη
Η πτώση της ζήτησης για θαλάσσιες μεταφορές από τότε που ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε μια σειρά νέων δασμών στους εμπορικούς εταίρους, νωρίτερα φέτος, συνέβαλε στη μείωση των ναύλων των θαλάσσιων εμπορευματοκιβωτίων στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2024, απειλώντας τα κέρδη των μεγάλων μεταφορικών εταιρειών, όπως η Maersk και η Hapag-Lloyd.
Ο δείκτης Drewry World Container Index (WCI), ο οποίος παρακολουθεί τις «spot» τιμές εκτός συμβολαίου για τη μεταφορά ενός εμπορευματοκιβωτίου 40 ποδιών στις κύριες ναυτιλιακές γραμμές, έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 μηνών, στα 1.669 δολάρια ανά
εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδιών.
Η τιμή για τη διαδρομή Σαγκάη – Λος Άντζελες, την πιο πολυσύχναστη εμπορική διαδρομή μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, μειώθηκε κατά 58% σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας τα 2.196 δολάρια, σύμφωνα με την Drewry.
Και οι δύο αυτές τιμές είναι χαμηλότερες από τα 2.200 δολάρια που χρειάζονται οι μεγάλοι πλοιοκτήτες, όπως η Maersk και η Hapag-Lloyd, για να αποκομίσουν κέρδη, σύμφωνα με τον αναλυτή θαλάσσιων μεταφορών της Jefferies, Omar Nokta.
«Οι τιμές έχουν πέσει κάτω από το όριο κάλυψης των εξόδων των κορυφαίων ναυτιλιακών εταιρειών για πρώτη φορά από τα τέλη του 2023», δήλωσε ο Nokta.
Οι τιμές spot Ασίας-Ευρώπης μειώθηκαν και πάλι αυτή την εβδομάδα, σημειώνοντας πτώση για 10η συνεχόμενη εβδομάδα, αφού μειώθηκαν κατά 7% (1.613 δολάρια ανά κοντέινερ 40 ποδιών) στη διαδρομή Σαγκάη-Ρότερνταμ και κατά 9% (1.804 δολάρια ανά κοντέινερ 40 ποδιών) στη διαδρομή Σαγκάη-Γένοβα.
Το Container Forecaster της Drewry προβλέπει ότι η ισορροπία προσφοράς – ζήτησης θα εξασθενήσει τα επόμενα τρίμηνα, γεγονός που θα προκαλέσει συρρίκνωση των τιμών spot.
