Σε καθεστώς συνεχούς αναταραχής, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και των κυρώσεων της Δύσης, βρίσκεται η παγκόσμια αγορά δεξαμενόπλοιων.
Σύμφωνα με αναλυτές, από την εκτόξευση της ζήτησης για Aframax μετά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και την ενίσχυση του «σκοτεινού στόλου», μέχρι την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στην Ινδία και την άρση των περικοπών παραγωγής του OPEC+, οι παράγοντες που καθορίζουν τα ναύλα και τις ροές πετρελαίου είναι περισσότεροι και πιο περίπλοκοι από ποτέ.
Αν οι ποσοστώσεις του OPEC αυξηθούν, η αγορά των VLCCs θα μπορούσε να ενισχυθεί, δεδομένου ότι η επέκταση του στόλου είναι πολύ περιορισμένη.
Προκειμένου επίσης να υπάρξει ζήτηση για VLCCs θα πρέπει να τηρηθούν οι ποσοστώσεις του OPEC+.
Σημειώνεται επίσης ότι οι μελλοντικές προοπτικές για Aframax θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της ρωσο-ουκρανικής κρίσης και τις αποφάσεις του OPEC+, ενώ η σταδιακή μείωση της παραγωγής σε παραδοσιακές αγορές θέτει νέες προκλήσεις για τον κλάδο.
Μέσα σ’ αυτό το ρευστό περιβάλλον οι κινήσεις μεγάλων παικτών και οι μεταβολές στις εξαγωγές ενδέχεται να κρίνουν την κατεύθυνση και την κερδοφορία ολόκληρου του κλάδου το επόμενο διάστημα.
Αύξηση ζήτησης για Aframax
Σύμφωνα με την ανάλυση της Gibson, μετά τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας η ζήτηση για Aframax ενισχύθηκε σημαντικά, κυρίως μέσω του «σκοτεινού στόλου» που εξυπηρετεί το ρωσικό εμπόριο, ενώ η αυστηροποίηση των κυρώσεων από τη Δύση προσθέτει αβεβαιότητα.
Το 25% του παγκόσμιου στόλου Aframax/LR2 έχει ήδη τεθεί υπό κυρώσεις, με ένα επιπλέον 7% να βρίσκεται σε κίνδυνο.
Την ίδια ώρα νέα μέτωπα ανοίγονται στις θαλάσσιες μεταφορές πετρελαίου μετά την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στην Ινδία.
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει πρόσθετους δασμούς στην Ινδία για τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου ανοίγει νέο κεφάλαιο στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές και επηρεάζει άμεσα τη ναυλαγορά δεξαμενόπλοιων.
Η Ινδία, που φέτος εισάγει περίπου 1,6 εκατ. βαρέλια ρωσικού πετρελαίου ημερησίως, αποτελεί κρίσιμο προορισμό για τις ρωσικές εξαγωγές.
Εάν αποφασίσει να συνταχθεί με τη γραμμή των ΗΠΑ, η Μόσχα θα βρεθεί αντιμέτωπη με την πρόκληση εξεύρεσης εναλλακτικών αγορών για τεράστιους όγκους αργού.
Ήδη οι ινδικές εταιρείες διύλισης αυξάνουν τις αγορές τους από τη Μέση Ανατολή και την Ατλαντική Λεκάνη, ενώ οι δευτερογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ σε τρίτες χώρες εντείνουν τις πιέσεις στις ροές.
Η εξέλιξη αυτή απειλεί τη ζήτηση για Aframax και LR2 δεξαμενόπλοια, μετατοπίζοντας τη ναυτιλιακή δραστηριότητα προς μεγαλύτερα VLCC και Suezmax.
Παράλληλα, αναλυτές δεν αποκλείουν μια αλλαγή στάσης της Ουάσιγκτον εάν οι βασικοί αγοραστές ρωσικού πετρελαίου τροποποιήσουν τις εμπορικές πρακτικές τους ή -κυρίως- εάν σημειωθεί πρόοδος σε πιθανή ειρηνευτική συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας.
Στην κύρια αγορά οι προοπτικές της ζήτησης για τα Aframax είναι μικτές, αλλά πιο ξεκάθαρες.
Οι εξαγωγές αργού πετρελαίου της Caspian Pipeline Consortium (CPC), κοινοπραξία που διαχειρίζεται τον αγωγό που μεταφέρει αργό πετρέλαιο από τα κοιτάσματα της Κασπίας Θάλασσας (κυρίως από το Καζακστάν και εν μέρει από τη Ρωσία) στον τερματικό σταθμό Novorossiysk στη Μαύρη Θάλασσα, αυξήθηκαν απότομα στις αρχές του 2025, αν και τα κέρδη ωφέλησαν κυρίως τα Suezmax.
Η παραγωγή στην Κασπία αναμένεται να σταθεροποιηθεί στο εγγύς μέλλον και να μειωθεί στη
συνέχεια.
Αντίθετα, το εμπόριο Aframax από τη Λιβύη συνεχίζει να ενισχύεται, φτάνοντας πρόσφατα στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών, εν μέσω της επιστροφής διεθνών εταιρειών και της επαναλειτουργίας πετρελαϊκών πεδίων.
Τα επίπεδα εξαγωγών ενδέχεται να παραμείνουν υψηλά, αλλά αυτό εξαρτάται από την πολιτική
σταθερότητα.
Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα συνεχίζει να είναι η επανεκκίνηση της ροής κουρδικού αργού πετρελαίου μέσω του Ceyhan, η οποία έχει ανακοινωθεί πολλές φορές από το 2023 αλλά δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί.
Στον Ειρηνικό, η επέκταση του αγωγού TMX στον Καναδά αυξάνει τις αποστολές προς την Κίνα, ενισχύοντας τη σημασία του στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη.
Οι μελλοντικές προοπτικές για τα Aframax θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της ρωσο-ουκρανικής κρίσης και τις αποφάσεις του OPEC+, ενώ η σταδιακή μείωση της παραγωγής σε παραδοσιακές αγορές θέτει νέες προκλήσεις για τον κλάδο.
Η απόφαση του OPEC+
Η παραγωγή και οι εξαγωγές πετρελαίου των χωρών του OPEC και του OPEC+ αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την παγκόσμια ναυτιλιακή αγορά δεξαμενόπλοιων.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Poten & Partners, οι πρόσφατες εξελίξεις με την άρση των εθελοντικών περικοπών παραγωγής εγείρουν ερωτήματα για το αν αυτό θα μεταφραστεί σε αυξημένες θαλάσσιες μεταφορές.
Στις 30/11/2023 οκτώ μεγάλοι παραγωγοί, μεταξύ των οποίων η Σ. Αραβία, η Ρωσία και το Ιράκ, είχαν συμφωνήσει σε περικοπές 2,2 εκατ. βαρ./ημέρα.
Οι περικοπές παρατάθηκαν αρκετές φορές, αλλά φέτος αποφασίστηκε η σταδιακή άρση τους, με αυξήσεις ποσοστώσεων από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 2025.
Ωστόσο, στην πράξη η παραγωγή δεν ακολούθησε πιστά το χρονοδιάγραμμα, με μηνιαίες διακυμάνσεις που δεν συνδέονται πάντα με τις ποσοστώσεις.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εξαγωγές των οκτώ χωρών μειώθηκαν σε δύο από τους τέσσερις μήνες της άρσης, γεγονός που εξηγεί γιατί η ναυτιλιακή αγορά δεν παρουσίασε έντονες μεταβολές.
Αν και το 4ο τρίμηνο παραδοσιακά φέρνει αύξηση εξαγωγών, η πραγματική επίδραση θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο οι ποσοστώσεις θα μετατραπούν σε μεγαλύτερη παραγωγή – και, κατά συνέπεια, σε περισσότερα φορτία για τα VLCCs.
Οι ποσοστώσεις του OPEC θα αυξηθούν, αλλά αυτό δεν σημαίνει αυτόματα μεγαλύτερη παραγωγή και εξαγωγές.
Αν όμως συμβεί, η αγορά των VLCCs θα μπορούσε να ενισχυθεί, δεδομένου ότι η αύξηση του στόλου είναι πολύ περιορισμένη.
Διαφοροποιήσεις στα ναύλα
Σημαντικές διακυμάνσεις κατέγραψαν στις 7 Αυγούστου τα ναύλα στις κύριες ναυτιλιακές διαδρομές, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gibson.
Στα VLCCs που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο από τον Αραβικό και τον Περσικό Κόλπο προς την Κίνα τα ημερήσια έσοδα διαμορφώθηκαν στα 38.750 δολ.
Τα Suezmax στη διαδρομή Δυτικής Αφρικής – Ηνωμένου Βασιλείου κατέγραψαν υψηλότερα επίπεδα, στα 54.000 δολ., ενώ στη γραμμή από τον Κόλπο του Μεξικού προς Ηνωμένο Βασίλειο/Ηπειρωτική Ευρώπη οι τιμές ήταν χαμηλότερες, στα 36.000 δολ.
Στα δεξαμενόπλοια προϊόντων, τα LR2 (Long Range 2) στη διαδρομή Αραβικού Κόλπου –
Ιαπωνίας έκλεισαν στα 37.500 δολ.
Τέλος, για τα MR από τον Αμερικανικό Κόλπο προς τη Βραζιλία διαμορφώθηκαν στα 33.500 δολ., επιβεβαιώνοντας τη σταθερή ζήτηση στην αγορά καθαρών προϊόντων.
