Tην ανάγκη επίλυσης των διαφορών Ελλάδας και Λιβύης στο θέμα των θαλάσσιων συνόρων, προκειμένου να ενισχυθεί και η ναυτιλιακή συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη, επεσήμανε -μιλώντας στη «Ν»- ο Mohammed Salim Abduljalil, πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένων και Θαλάσσιων Μεταφορών της Λιβύης.
Σ το περιθώριο του 2ου Αραβο-Ελληνικού Ναυτιλιακού Συνεδρίου, το οποίο διεξάγεται χθες και σήμερα στην Αθήνα, ο κ. Salim Abduljalil ρωτήθηκε από τη «Ν» για το αν θεωρεί πως η θέση που εξέφρασε η Λιβύη αποτελεί εμπόδιο στην περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών στο κομμάτι των θαλάσσιων μεταφορών. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «παρότι το ζήτημα άπτεται της αρμοδιότητας των διπλωματικών αντιπροσωπειών, θα πρέπει να επιλυθεί».
Μάλιστα, ο Λίβυος αξιωματούχος συμπλήρωσε: «Κατά τη γνώμη μου θα επιλυθεί και πιστεύω αυτό να γίνει σύντομα, προκειμένου να μην αποτελεί εμπόδιο. Όπως θα ξέρετε κι εσείς, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών (σ.σ.: Γιώργος Γεραπετρίτης) θα επισκεφθεί τις επόμενες ημέρες την Τρίπολη για να συζητήσει με τη λιβυκή πλευρά για αυτό το θέμα». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του προέδρου του Δ.Σ. της Γενικής Εθνικής Εταιρείας Ναυτιλιακών Μεταφορών της Λιβύης (GNMTC), Mohamed Mustafa Lamin. Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, σημείωσε: «Το ζήτημα είναι πολιτικό και εκ της θέσεώς μου δεν μπορώ να τοποθετηθώ σε πολιτικές διαδικασίες. Ωστόσο, ευρύτερα, οι διαχρονικά καλές σχέσεις Ελλάδας και Λιβύης με κάνουν να πιστεύω ότι οι δύο χώρες θα βρουν λύση». Σε διαφορετική «ρότα» ωστόσο κινούνται οι πολιτικές εξελίξεις, με τη λιβυκή πετρελαϊκή NOC να υπογράφει μνημόνιο συνεργασίας με την τουρκική TPAO για έρευνες σε 4 θαλάσσιες περιοχές.
Το χρονικό
Αξίζει να σημειωθεί ότι, πριν από λίγες ημέρες, η Τρίπολη στράφηκε κατά της Ελλάδας, καταγγέλλοντας πως με τον καθορισμό δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης, με την Αθήνα να απαντά ότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας». Από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε χαρακτηριστικά: «Σεβόμαστε τις αντιδράσεις, αλλά απέναντί τους προβάλλουμε το Διεθνές Δίκαιο, στο πλαίσιο του οποίου μπορούμε να συζητήσουμε με τη Λιβύη». Το υπουργείο Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης (που έχει έδρα στην Τρίπολη) είχε εκφράσει την «ανησυχία» του για τη δημοσίευση στην Ε.Ε. της ανακοίνωσης της Αθήνας για την έναρξη διεθνούς πρόσκλησης υποβολής προσφορών για τη χορήγηση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης.
Την ίδια ώρα η Τουρκία φαίνεται να αποκαθιστά τις σχέσεις της και με την πλευρά της Ανατολικής Λιβύης (η λεγόμενη κυβέρνηση της Βεγγάζης με τη στήριξη του στρατάρχη Χαφτάρ), για να αναβαθμίσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο που υπέγραψε το 2019 με την προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης. Αυτό το μνημόνιο ανάμεσα στην Τουρκία και την τότε κυβέρνηση Εθνικής Συμφιλίωσης της Λιβύης, για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας και διαχωρισμό ΑΟΖ στη Μεσόγειο, είχαν καταγγείλει ως παράνομο η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος, αλλά και η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης. Ωστόσο, η τελευταία προχώρησε σε αλλαγή στάσης, σημειώνοντας ότι τα δύο ελληνικά οικόπεδα παραβιάζουν τη λιβυκή ΑΟΖ.
Οι προκλήσεις
Την πρώτη ημέρα των εργασιών του Συνεδρίου τέθηκαν ζητήματα που απασχολούν έντονα τη ναυτιλιακή βιομηχανία, τις λιμενικές υποδομές και υπηρεσίες, τα ναυπηγεία, την εφοδιαστική αλυσίδα, την ενέργεια και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αναφερόμενος στη γεωπολιτική κρίση των τελευταίων ημερών, ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Στέφανος Γκίκας τόνισε ότι «τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια ναυτιλία αντιμετωπίζει πολλαπλές γεωπολιτικές προκλήσεις, με τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή να επιτείνουν το κλίμα ανησυχίας».
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο κ. Γκίκας έκανε αναφορά και στη Μεσόγειο, «στην κοινή μας θάλασσα», υπογραμμίζοντας ότι «προκειμένου να διατηρηθεί η ειρήνη και η σταθερότητα, είναι επιτακτική ανάγκη όλες οι δραστηριότητες να διεξάγονται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και φυσικά με το Δίκαιο της Θάλασσας». Στο πάνελ που εστίασε στη συνεργασία Ελλάδας και Λιβύης, ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένων και Θαλάσσιων Μεταφορών της Λιβύης εξέφρασε την ακλόνητη -όπως είπε- πίστη του ότι η συνεργασία με τις φίλες χώρες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα με την Ελλάδα θα συνδράμει στην περαιτέρω ανάπτυξη. «Αυτό που επιδιώκουμε είναι η προσέλκυση επενδύσεων, οι οποίες ευελπιστούμε να έχουν καρποφόρα αποτελέσματα», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Δ.Σ. της GNMTC αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- στην πορεία ανάπτυξης των υποδομών στη χώρα, ενώ σημείωσε ότι Ελλάδα και Λιβύη είναι δύο έθνη ιστορικά και γεωγραφικά συνδεδεμένα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η τοποθέτηση του Νικόλαου Σάτρα (Natural Gas Unit Director, Motor Oil Hellas), ο οποίος τόνισε ότι η ναυτιλία και η ενέργεια πάνε χέρι χέρι. Αναφερόμενος στην ιστορία της Motor Oil, ο κ. Σάτρας έκανε λόγο για μια πορεία 55 χρόνων. «Μια σταθερή πορεία, συνεχούς προόδου και επενδύσεων, που ξεκίνησε η οικογένεια Βαρδινογιάννη. Ειδικότερα το διυλιστήριο είναι ένα από τα πιο σύνθετα και ανεπτυγμένα της Ευρώπης» ανέφερε και πρόσθεσε ότι οι εξαγωγές της εταιρείας, μέσω και της ναυτιλιακής που διαθέτει ο όμιλος, φτάνουν σε 75 χώρες.
«Τα τελευταία 10 χρόνια έχουμε ξεκινήσει μια μεγάλη διαφοροποίηση, εκτός από τον χώρο του πετρελαίου, και στον τομέα του Gas & Power, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και στην κυκλική οικονομία», τόνισε ο Director της Motor Oil. Τέλος, σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόγραμμα επενδύσεων της εταιρείας μέχρι το 2030 φτάνει τα 4 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας -μεταξύ άλλων- και το νέο project FSRU, το «Διώρυγα Gas» που θα βρίσκεται νοτιοδυτικά του διυλιστηρίου της Motor Oil στην περιοχή των Αγ. Θεοδώρων Κορινθίας. Το project, σύμφωνα με τον κ. Σάτρα, προβλέπει ότι θα αποτελεί νέο σημείο εισόδου φυσικού αερίου στην Ελλάδα, καθώς -όπως είπε- οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις δεν επαρκούν. «Το σχέδιο είναι ώριμο, απομένουν οι άδειες αιγιαλού, αλλά για την υλοποίησή του ζητάμε κρατική ενίσχυση για λόγους ανταγωνισμού», τόνισε.
Ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις
Επί τάπητος, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, τέθηκε και το στρατηγικό πλεονέκτημα θέσης των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου στις διεθνείς θαλάσσιες οδούς.
Μιλώντας στο πάνελ για την Αίγυπτο, τη Λιβύη, το Μαρόκο και την Ελλάδα, ο Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος Ευγενίδου, εξέφρασε την ελπίδα ότι η δύσκολη κατάσταση, την οποία βιώνουμε σήμερα, θα μετατραπεί πολύ γρήγορα σε διαρκή ειρήνη για τις γενιές που έρχονται. Ο κ. Δημητριάδης-Ευγενίδης στάθηκε στις διαχρονικές σχέσεις του Ιδρύματος με την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, επισημαίνοντας ότι ο πατέρας του γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια.
«Η Αίγυπτος είναι πάντα ένα σταθερό σημείο αναφοράς» σημείωσε, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της οικογένειας. Μάλιστα, ο ίδιος τόνισε ότι έγιναν πολλές προσπάθειες να έρθει ο όμιλος ακτοπλοϊκά στην Αίγυπτο και στην Ερυθρά Θάλασσα. Κατά τη διάρκεια της δικής του τοποθέτησης, ο διευθύνων σύμβουλος της Antipollution Egypt, Κρίτων Κατσαμένης, αναφέρθηκε στις υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία με φόντο την καινοτομία, τη βιωσιμότητα και την εθνική υπερηφάνεια.
«Αποτελεί μεγάλη τιμή για εμάς να είμαστε οι αποκλειστικοί εταίροι της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, για τις υπηρεσίες παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων στα λιμάνια» τόνισε. «Το έργο μας υπηρετεί το όραμα για τη δημιουργία ενός πράσινου καναλιού μέχρι το 2030. Στόχος μας είναι να αναπτυσσόμαστε μαζί με την Αίγυπτο, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά».
