Παρά τη συνεχιζόμενη πτώση στις διαφορές τιμών των ναυτιλιακών καυσίμων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, η ζήτηση για συστήματα καθαρισμού καυσαερίου (scrubbers), τα οποία συμβάλλουν στην ελάττωση των εκπομπών οξειδίων του θείου (SOx) από ρύπους, σημειώνει ραγδαία άνοδο, διαψεύδοντας τις προβλέψεις για περιορισμό νέων εγκαταστάσεων.
Η διαφορά τιμής μεταξύ υψηλής περιεκτικότητας σε θείο καυσίμου (HSFO) και πολύ χαμηλής
περιεκτικότητας (VLSFO) -βασικός παράγοντας για την απόσβεση της επένδυσης σε scrubbers- παραμένει περιορισμένη το 2025, ειδικά την περίοδο πριν από τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Ενδεικτικά, την περασμένη εβδομάδα, η μέση διαφορά στους 20 μεγαλύτερους λιμένες ανεφοδιασμού ήταν μόλις 69 δολάρια ανά τόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ship & Bunker.
Το spread παραμένει κάτω από τα 100 δολ. από τον Ιανουάριο, ενώ έφτασε στα 55,50 δολ. ανά τόνο στα μέσα Μαρτίου, τη χαμηλότερη τιμή από τον Νοέμβριο του 2020.
Η κοινή πεποίθηση λέει ότι, όταν το spread πέσει κάτω από τα 100 δολ., τα οικονομικά οφέλη των scrubbers μειώνονται αισθητά. Ωστόσο, οι πλοιοκτήτες φαίνεται να στοχεύουν σε μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Σύμφωνα με στοιχεία της Clarksons Research, οι παραγγελίες για scrubbers -τόσο σε νεότευκτα πλοία όσο και σε υπάρχοντα μέσω retrofit- αυξάνονται σημαντικά, με επίκεντρο τους τομείς των τάνκερ και των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Μέχρι την 1η Ιουνίου, υπήρχαν 455 παραγγελίες για τάνκερ με scrubber -αύξηση 16% από την 1η Φεβρουαρίου.
Τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων με scrubber υπό παραγγελία έφτασαν τα 207, επίσης αυξημένα κατά 16%.
Την ίδια ώρα, οι μετατροπές σε ήδη υπάρχοντα πλοία επίσης εντείνονται. Τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων ηγούνται, με 127 retrofit σε εξέλιξη -αύξηση 25% από τον Φεβρουάριο.
Τα bulk carriers ακολουθούν κατά πόδας, με 55 retrofit προγραμματισμένα -υπερδιπλάσια από τα 25 που καταγράφηκαν πριν από τέσσερις μήνες.
Συνολικά, έχουν προγραμματιστεί 166 περισσότερες εγκαταστάσεις scrubbers σε σχέση με τον Φεβρουάριο: 107 σε νέα πλοία και 59 μέσω retrofit.
Στρατηγική επένδυση
Αν και τα οικονομικά οφέλη είναι περιορισμένα σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, πολλοί πλοιοκτήτες βλέπουν τα scrubbers ως στρατηγική επένδυση. Η τεχνολογία επιτρέπει την καύση φθηνότερου HSFO ακόμη και σε περιοχές ελέγχου εκπομπών (ECA), οι οποίες επεκτείνονται. Η νέα ECA στη Μεσόγειο τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο μήνα, ακολουθώντας τις ήδη υπάρχουσες σε Βαλτική, Βόρεια Θάλασσα και Βόρεια Αμερική.
Τα scrubbers είναι πιο δημοφιλή σε πλοία μεγάλης εμβέλειας, με υψηλή κατανάλωση. Μεταξύ των VLCC’s, το 61,2% διαθέτει scrubber, ποσοστό που θα φτάσει στο 64,3% με τις νέες εγκαταστάσεις. Στον τομέα του ξηρού φορτίου, το 53,1% των capesize πλοίων διαθέτει scrubber, ενώ με τις νέες προσθήκες το ποσοστό θα ανέλθει σε 54,4%. Μάλιστα, στο
σύνολο του στόλου των bulkers, η διείσδυση των scrubbers είναι στο 14,9%, ενώ προβλέπεται να φτάσει το 16,2%.
Στον τομέα των τάνκερ, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 16,9%, με πρόβλεψη να αυξηθεί σε 20,2%.
Σε ό,τι αφορά την εικόνα στα containerships, αυτή είναι πιο σύνθετη. Το 69,5% των πλοίων
άνω των 12.000 TEUs διαθέτει scrubbers. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό θα μειωθεί σε 54,5% λόγω νέας χωρητικότητας που παραγγέλλεται χωρίς scrubbers. Από τα 165 containerships άνω των 17.000 TEUs υπό παραγγελία, μόνο ένα προβλέπεται να φέρει scrubbers. Για το σύνολο των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, το 24,9% διαθέτει scrubbers, με το ποσοστό να αυξάνεται στο 26,4% με τις αναμενόμενες εγκαταστάσεις.
Οι αναλυτές επισημαίνουν χαρακτηριστικά ότι τα scrubbers δεν δείχνουν σημάδια υποχώρησης, ενώ οι πλοιοκτήτες φαίνεται να ενσωματώνουν στις αποφάσεις τους τις μελλοντικές ρυθμιστικές απαιτήσεις, τους γεωγραφικούς περιορισμούς και τη μεταβλητότητα στις τιμές καυσίμων.
Είτε ως εργαλείο μείωσης κόστους είτε ως στρατηγικό πλεονέκτημα συμμόρφωσης, τα scrubbers δείχνουν να περνούν σε δεύτερη φάση ανάπτυξης, με την ίδια δυναμική να συνεχίζεται και στο υπόλοιπο του 2025.
Βέβαια, αυτή η μεταβλητότητα των τιμών προβληματίζει αρκετούς πλοιοκτήτες, οι οποίοι αναφέρουν ότι θα πρέπει να γίνουν μάντεις για το πώς θα κινηθούν οι τιμές των καυσίμων, επιλέγοντας την εγκατάσταση scurbbers για να χρησιμοποιούν το φθηνότερο καύσιμο ή θα πορευτούν με το ακριβότερο, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό στο επίπεδο του ανταγωνισμού.
Επισημαίνεται ότι τα πλοία δεν επιτρέπεται πλέον να καίνε καύσιμο πετρελαίου με εκπομπές θείου άνω του 0,5%, εκτός εάν υπάρχουν scrubbers επί του πλοίου που «καθαρίζουν» τις εκπομπές, κατακρατώντας τα οξείδια του θείου.
