Με έντονα μηνύματα για τον ρόλο της ελληνικής ναυτιλίας στο διεθνές περιβάλλον, αλλά και τη στενή σχέση του κλάδου με την ελληνική οικονομία, πραγματοποιήθηκε χθες το 9ο Ναυτιλιακό Συνέδριο της «Ναυτεμπορικής».
Η πρόεδρος της ΕΕΕ
Τον πολυδιάστατο ρόλο που διαδραματίζει η ελληνική ναυτιλία στη διεθνή σκηνή και την ανθεκτικότητα σε συνθήκες γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας, ανέδειξε η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνα Τραυλού. «Η ναυτιλία μας είναι ένας ευαίσθητος δείκτης των παγκόσμιων εξελίξεων, αλλά και μια ακλόνητη σταθερά. Λειτουργούμε κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, ενώ την ίδια στιγμή καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μη ρεαλιστικούς στόχους και κανονισμούς που σχετίζονται με την απανθρακοποίηση» τόνισε η ίδια.
Υπογράμμισε επίσης τις διαρκείς πιέσεις που δέχεται ο κλάδος, από τον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό και τις προστατευτικές τάσεις έως και την αυξανόμενη απειλή στη θαλάσσια ασφάλεια. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον -ανέφερε- είναι καθοριστικής σημασίας η διακρατική εγρήγορση, η διεθνής συνεργασία και η συλλογική δέσμευση για τη διασφάλιση της ανεμπόδιστης λειτουργίας των θαλάσσιων μεταφορών, που αποτελούν θεμέλιο της παγκόσμιας ευημερίας. Αναφερόμενη στη συμμετοχή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, επισήμανε ότι η ελληνική ναυτιλία έλαβε για πρώτη φορά κεντρικό λόγο στον διεθνή διάλογο για τη θαλάσσια ασφάλεια. «Θέλω να ευχαριστήσω την ελληνική κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την ιστορική πρωτοβουλία να τεθεί, υπό την ελληνική προεδρία, η ναυτιλία και η θαλάσσια ασφάλεια στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής».
Ο πρόεδρος του ΝΕΕ
Την ανάγκη διατήρησης της ενότητας, της θεσμικής συνεργασίας και της τεκμηριωμένης εξωστρέφειας της ελληνικής ναυτιλίας ανέδειξε ο πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΝΕΕ), Γιώργος Αλεξανδράτος. Ο ίδιος συνεχάρη την ΕΕΕ για τη σημαντική μελέτη της McKinsey, που αναδεικνύει το ισχυρό επενδυτικό αποτύπωμα των Ελλήνων πλοιοκτητών στην ξηρά. Απευθυνόμενος στην πρόεδρο της ΕΕΕ, Μελίνα Τραυλού, την οποία και συνεχάρη για την πρόσφατη επανεκλογή της με ποσοστό άνω του 90%, δήλωσε: «Στην πρώτη θητεία, κάποιος εκλέγεται για το όραμά του. Στη δεύτερη, επανεκλέγεται για το όραμα, αλλά και για το έργο του. Και αυτό δείχνει όχι μόνο την αποτελεσματικότητα, αλλά και την εμπιστοσύνη ολόκληρου του ναυτιλιακού κόσμου στην Ένωση».
Ο πρόεδρος της ΕΕΝΜΑ
Στον καθοριστικό ρόλο της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων για την Ευρώπη, αλλά και την Ελλάδα, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (ΕΕΝΜΑ), Χαράλαμπος Σημαντώνης. «Ο κλάδος μας αποτελεί όχημα για την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης, αλλά και βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, καθώς μεταφέρει κατ’ αποκλειστικότητα τα εθνικά μας φορτία -καύσιμα, στερεά, εσωτερικά και εισαγωγικά-, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως κρίσιμος συνδετικός κρίκος για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής» τόνισε.
Οι ΗΠΑ
Τον στρατηγικό ρόλο της ελληνικής ναυτιλίας όχι μόνο για το παγκόσμιο εμπόριο, αλλά και για την κοινωνική συνοχή, υπογράμμισε ο τέως Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνης. Ο κ. Τσούνης στάθηκε ιδιαίτερα στην έλευση μεγάλων επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα από εταιρείες όπως οι BlackRock, Dreyfus, Vanguard και Fidelity, τονίζοντας ότι αυτά μπορούν να ενισχύσουν την ελληνική οικονομία.
Με προσήλωση στην πρόοδο
«Όπως και η ελληνική ναυτιλία, έτσι και η “Ναυτεμπορική” πορεύεται επί έναν αιώνα με συνέπεια, εξωστρέφεια και προσήλωση στην πρόοδο», τόνισε στο καλωσόρισμά του στο Συνέδριο της «Ν» ο γενικός διευθυντής της εφημερίδας, Σπύρος Κτενάς. Ανακοίνωσε δύο νέες σημαντικές πρωτοβουλίες της «Ναυτεμπορικής» στα τέσσερα αυτά χρόνια που πέρασε στην Οικογένεια Μελισσανίδη: την επέκταση του τηλεοπτικού της καναλιού στους τηλεοπτικούς δέκτες του λεκανοπεδίου Αττικής, πέραν των ψηφιακών πλατφορμών Cosmote και Nova, και την ψηφιοποίηση του ιστορικού αρχείου της εφημερίδας.
Ελληνικό ναυτιλιακό cluster: Πρόοδος, εξωστρέφεια και τρεις «αντίπαλοι»
Η ανάπτυξη του ελληνικού cluster, με «οδηγό» την επανεκκίνηση των ελληνικών ναυπηγείων, τη χρηματοδότηση της ναυτιλίας από τις ελληνικές τράπεζες, τις νομικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες και την τεχνολογική ανάπτυξη, τέθηκε επί τάπητος στο πρώτο πάνελ του 9ου Ναυτιλιακού Συνεδρίου της Ν». Οι συμμετέχοντες επεσήμαναν τις προόδους που έχουν επιτευ χθεί, με φόντο τις δυνατότητες της χώρας να μετατραπεί σε παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο, ενώ ανέδειξαν και τις σημαντικότερες προκλήσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου, με τη γραφειοκρατία, το υψηλό ενεργειακό κόστος, και το κανονιστικό πλαίσιο να βρίσκο νται στο προσκήνιο.
Ενδεικτικά, ο πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Αλεξανδράτος, υπογράμμισε ότι το ελληνικό cluster είναι ουσιαστικά μια ομπρέλα για να μπορέσουν οι επιχειρηματίες να αναδείξουν το έργο τους μέσα από συνέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος κατέδειξε την ανάγκη εξωστρέφειας. «Θα πρέπει να υπάρξει marketing, γιατί η πίτα είναι παγκόσμια. Γι’ αυτό είναι στρατηγικής σημασίας η εγγραφή πολλών μελών και η σύνδεση με διεθνείς οργανώσεις», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά έναν από τους σημαντικότερους στόχους -όπως είπε- για την περαιτέρω ανάπτυξη του Maritime Cluster, ο κ. Αλεξανδράτος επεσήμανε αρχικά τη συνεργασία και κυρίως την προσέλκυση της νέας γενιάς στη ναυτιλιακή βιομηχανία. «Θα πρέπει να γίνουμε τρέντι, να γίνει η ναυτιλία της μόδας».
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, αναφέρθηκε στη σημαντική συμβολή της προέδρου της ΕΕΕ, Μελίνας Τραυλού, στη δημιουργία του cluster, ενώ στάθηκε και στην ανάγκη για εξωστρέφεια. «Θα πρέπει να προβάλλουμε τα επιτεύγματα της ναυτιλίας», σημείωσε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ο κ. Βαρβιτσιώτης μίλησε για τον κ. Γιώργο Προκοπίου, «έναν οραματιστή, ο οποίος αποφάσισε να επενδύσει στην αναβίωση των ελληνικών ναυπηγείων». Παράλληλα, χαρακτήρισε ως «ντροπή» το γεγονός ότι «μόνο 800 περίπου πλοία βρίσκονται στην ελληνική σημαία από τα 5.500 συνολικά», ενώ μίλησε και για το ζήτημα της γραφειοκρατίας που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές εταιρείες και επηρεάζει την ανάπτυξη του ναυτιλιακού cluster. Όπως είπε, «μόνο επενδύοντας στην καινοτομία μπορούμε να ξεπεράσουμε τη γραφειοκρατία».
Ο Κώστας Οικονόμου, γ.γ. της Ένωσης Τραπεζικών & Χρηματοοικονομικών Στελεχών Ελληνικής Ναυτιλίας και επικεφαλής ναυτιλιακής τραπεζικής, Pancreta – Attica Bank, ανέφερε ότι οι ελληνικές τράπεζες στήριξαν τη ναυτιλία ακόμη και στα δύσκολα, της έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης. «Η πρόοδος, παρά την κρίση, συνεχίστηκε και το 35% της χρηματοδότησης στην ελληνόκτητη ναυτιλία προέρχεται από το cluster των ελληνικών τραπεζών», τόνισε.
Με τη σειρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυτιλιακών Μεσιτικών Εταιρειών, Δημήτρης Κούκας, μίλησε για το παράδειγμα της Σιγκαπούρης, από όπου μπορεί να διδαχθεί και η Ελλά δα, σημειώνοντας ότι το περιθώριο ανόδου και ανάπτυξης είναι τεράστιο. «Έχουμε το DNA, έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό πλοιοκτητών, και ναι, μπορεί να γίνει». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κωνσταντίνος Κορωνάκης, πρόεδρος Μεταποιητικού Τμήματος, ΕΒΕΠ, ο οποίος επεσήμανε ότι «παρά τις δυσκολίες, τα πράγμα τα είναι αρκετά θετικά και με την ισχυρή ναυπηγοεπισκευή, μπορούμε να πάμε ακόμη καλύτερα». Στο κομμάτι της νέας τεχνολογίας και των απειλών που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες του κλάδου, η ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της ThreatScene, Κατερίνα Τασιοπούλου, ανέφερε ότι υπάρχουν ψηφιακές λύσεις, οι οποίες προέρχονται από το εγχώριο σκηνικό.
Ναυπηγεία και χρηματοδότηση: Κρύβουν ευκαιρίες οι διεθνείς κρίσεις
Σε μία περίοδο έντονων μεταβολών, η ναυτιλία καλείται να κινηθεί ανάμεσα σε υψηλές ναυπηγικές τιμές, περιορισμένη διαθεσιμότητα, αλλά και τα επερχόμενα αμερικανικά λιμενικά τέλη στα πλοία κινεζικής κατασκευής. Ο Χάρης Βαφειάς, ιδρυτής των Stealthgas Inc, Imperial Petroleum Inc και C3iS Inc, ανέφερε πως η στρατηγική της εταιρείας του τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων. «Προσπαθούμε να μην ψωνίζουμε στο peak της αγοράς. Προλάβαμε και βάλαμε 11 newbuildings -7 gas carriers και 4 tankers- πριν ανέβουν πολύ οι τιμές. Έπειτα στραφήκαμε ενεργά στη second hand αγορά, ειδικά σε φορτηγά ιαπωνικής κατασκευής, γιατί ακόμα κι εκεί οι τιμές είναι ψηλά», τόνισε ο Έλληνας πλοιοκτήτης.
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Γιουρούκος, Founder & Managing Director της Technomar Shipping Inc., αναφέρθηκε σε μια πιο κλασική -πλην δοκιμασμένη- στρατηγική: «Η δική μου λογική είναι απλή: Αγοράζεις όταν τα πλοία είναι φθηνά. Όταν η αγορά είναι δραματική, αγοράζω όσο πιο πολλά μπορώ. Γιατί, αλλιώς, θα λέω μετά -όπως πολλοί- “έπρεπε να είχα πάρει περισσότερα”». Ο Χάρης Βαφειάς στο σημείο αυτό είπε ότι ο όμιλος ο δικός τους σταμάτησε να χτίζει πλοία στην Κίνα το 2009, οπότε κλείνει σε λίγο 20 χρόνια. Σχετικά με τα λιμενικά αμερικανικά τέλη στα κινεζικά πλοία, ο Έλληνας πλοιοκτήτης είπε ότι δεν ξέρουμε αν αυτό θα ισχύσει τελικά. «Αν ισχύσει όμως», πρόσθεσε, «για κάποιους θα είναι θετικό, αλλά η Κίνα στριμώχνει χώρες όσον αφορά τη ναυπηγική και πολλοί πάνε στη χώρα του μεταξιού για να “χτίσουνε” πλοία, καθώς είναι πιο ευέλικτη αγορά».
Ο κ. Γιουρούκος επεσήμανε ότι «τα πλοία από την Κίνα δεν φτάνουν ακόμα την ποιότητα των ιαπωνικών». Πρόσθεσε ότι «η βελτίωση του πλοίου δεν είναι θέμα τεχνολογίας μόνο, αλλά συνεχών δοκιμών. Οι Ιάπωνες επενδύουν σε ατελείωτες επαναλήψεις fuel dynamics και tank tests. Γι’ αυτό και η κατανάλωση των πλοίων τους είναι πάντα καλύτερη». Στο θέμα των ESG-linked δανείων, οι δύο επιχειρηματίες προσέγγισαν το ζήτημα με διαφορετικό πρίσμα. Ο Χάρης Βαφειάς στάθηκε στη διττή αξία που έχει ένα τέτοιο εργαλείο: «Το ESG-linked δάνειο το κάνεις όχι μόνο για την τράπεζα, αλλά και για τους μετόχους σου». Από την άλλη, ο Γιώργος Γιουρούκος ξεχώρισε ιδιαίτερα τη σημασία της κοινωνικής διάστασης, αναφέροντας ότι «το ESG δεν είναι μόνο το ενεργειακό, αλλά και το κοινωνικό σκέλος, που το θεωρώ πολύ σημαντικό».
Γεωπολιτικά και ναυτιλία: Απανθρακοποίηση μέσα σε εντάσεις και δασμούς
Καθώς η ναυτιλία καλείται να χα ράξει ρότα απέναντι στις διεθνείς εντάσεις, τους εμπορικούς πολέμους και τη νέα πραγματικότητα που επιβάλλουν οι περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και τα οικονομικά δεδομένα, το μέλλον -μέσα από τα μάτια των εγχώριων παραγόντων- χαρακτηρίζεται κρίσιμο, αλλά ο κλάδος θεωρείται ιδιαίτερα ευπροσάρμοστος. Στο πάνελ, όπου τέθηκαν όλες οι πτυχές όπως αυτές περιγράφονται και στον τίτλο του Συν δρίου «Shipping in Disruption», ο κ. Πάνος Λασκαρίδης, ιδρυτής της Laskaridis Shipping, προειδοποίησε ότι τεράστιο disruption για τη ναυτιλία δεν είναι ο Τραμπ ή οι Χούθι, αλλά η κατάρρευση του ελληνικού νηολογίου και η έλλειψη αξιωματικών. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος επεσήμανε ότι αναταράξεις υπήρχαν πάντα. «Από τα πανιά στον ατμό, από τους πολέμους στις κρίσεις. Ορισμένα από αυτά που ακούσαμε είναι σημαντικά, άλλα είναι προσωρινά και άλλα – όπως η τεχνητή νοημοσύνη – είναι μόνιμα και σοβαρά. Αλλά αυτά που με απασχολούν είναι όσα επηρεά ζουν την καθημερινότητα του πληρώματός μου, της εταιρείας μου, του στόλου μου», σημείωσε.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Goldenport, Γιάννης Δράγνης, τόνισε ότι η ναυτιλία επηρεάζεται από πάρα πολλούς παράγοντες, ωστόσο ο κλάδος είναι πολύ ευπροσάρμοστος. «Όταν ξεκίνησαν οι Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα και επιτέθηκαν σε containerships και car carriers, αντί να προκαλέσει πλήγμα σε αυτές τις εταιρείες τις ανέβασε. Γιατί ανέβηκε η αγορά, αυξήθη καν τα τονο-μίλια».
Από τη δική του πλευρά, ο κ. Γιώργος Τσαβλίρης (Tsavliris Salvage) αναφέρθηκε στο γεωπολιτικό σκηνικό, τονίζοντας ότι δεν ξέρουμε ποιο θέμα να πρωτοκοιτάξουμε. «Τον πόλεμο στην Ουκρανία, την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, τις κυρώσεις; Όλα αυτά επηρεάζουν περισσότερο τη νέα γενιά». Τέλος, εμφανίστηκε σκεπτικός και επικριτικός: «Υπάρχει κάποιος που να καταλαβαίνει πότε θα λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία ή πότε θα σταματήσουν οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, που είναι γεμάτες υποκρισία. Όλα αυτά μας κρατάνε σε σύγχυση. Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο επίπεδο υπερ-πληροφόρησης που να προκαλεί τέτοια σύγχυση».
Ο Λεωνίδας Καρύστιος (Global Fleet Technology Director, Gas Carriers & Regional BD Manager, DNV) σημείωσε πως η χρήση δεδομένων είναι ικανή να βοη θήσει να εξελιχθεί η τεχνολογία και να ξεπεραστούν οι κίνδυνοι που μπορούν να τεθούν αντιμέτωπα τα πλοία.
Στα data centers αναφέρθηκε και ο κ. Αλέξανδρος Μπεχράκης (διευθύνων σύμβουλος της Digital Realty), ο οποίος χαρακτήρισε ως «κομβικές» τις υπηρεσίες τους στη ναυτιλία.
Σημαντικά ήταν και τα μηνύματα που έστειλαν οι συμμετέχοντες με φόντο την πράσινη μετάβαση. Σύμφωνα με τον κ. Π. Λασκαρίδη, η ναυτιλία καλείται να κά νει το αδύνατο υπό πίεση: «Υπάρχει κλιματική κρίση. Πρέπει να πάμε στην απανθρακοποίηση. Αλλά όχι έτσι. Μου θυμίζει τη γριούλα που θέλουν με το ζόρι να την περάσουν απέναντι. Δεν υπάρχουν ακόμη logistics, δεν υπάρχουν καύσιμα, δεν ξέρουμε πού πάμε. Ναι, να γίνει. Αλλά όχι με το ζόρι».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Πάνος Ζαχαριάδης, τεχνικός διευθυντής της Atlantic Bulk Carriers Management LTD, σύμφωνα με τον οποίο τα λεγόμενα «πράσινα καύσιμα» δεν είναι «πράσινα». «Πριν από χρόνια θεωρούσαμε ότι το LNG θα μας σώσει. Τώρα ξέρουμε ότι είναι χειρότερο από το ντίζελ», ενώ, όπως πρόσθεσε, «μελέτες δείχνουν ότι και το υδρογόνο είναι ισχυρότατο αέριο του θερμοκηπίου, 60 έως 200 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα».
