Η ελληνική ναυτοσύνη είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά κινδυνεύει να χαθεί αν δεν στηριχθεί με σχέδιο, επένδυση και καθοδήγηση. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο στην 4η ενότητα του 9ου Ναυτιλιακού Συνεδρίου της «Ν», που εστίασε στο πώς μπαίνουν σήμερα τα νέα παιδιά στο επάγγελμα του ναυτικού και κυρίως στο πόσα και ποια μένουν.
Η ενότητα, την οποία συντόνισε ο Μάριος Μπουγιούκας, Υποπλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού και Διευθυντής Τμήματος Logistics του BCA, ανέδειξε το ουσιαστικότερο ίσως ερώτημα της ελληνικής ναυτιλίας: ποιοι θα είναι οι αυριανοί ναυτικοί – και πώς θα τους κρατήσουμε στα πλοία.
Να μην χαθεί το ελληνικό στοιχείο
Ο Λεωνίδας Δημητριάδης – Ευγενίδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ιδρύματος Ευγενίδου, τόνισε ότι «η μέγιστη υποχρέωση είναι να αγκαλιάσουμε τους δοκίμους. Δεν είναι να διαλέξουμε μόνο τους αριστούχους ή τα ρουσφέτια πολιτικά. Όλα τα παιδιά πρέπει να νιώθουν ότι ανήκουν».
Όπως εξήγησε, στην ελληνική ναυτιλία απασχολούνται σήμερα περίπου 25.000 ναυτικοί, εκ των οποίων οι 14.000 είναι καπετάνιοι και μηχανικοί, ενώ περίπου 4.000–5.000 εργάζονται σε ακτοπλοΐα, ενώ 1.000 – 1.100 είναι τα διοικητικά πόστα. «Αλίμονο να μην προέρχονται από τους ναυτικούς τα στελέχη μας. Κινδυνεύουμε να γίνουμε τεχνοκρατικοί, να φέρουμε τους καλύτερους μάνατζερς από έξω, αλλά να χαθεί το ελληνικό στοιχείο. Αν χαθεί ο σύνδεσμος αυτός, τα χάσαμε όλα», προειδοποίησε.
«Πρέπει να πάμε κοντά στα παιδιά, να τους μιλήσουμε, να πάμε στην ενδοχώρα, στη Δυτική Μακεδονία, στη Θράκη, να προσκαλέσουμε περισσότερα παιδιά στη θάλασσα. Αυτό που μετράει δεν είναι αυτοί που μπαίνουν στις σχολές, αλλά πόσοι βγαίνουν. Κατά μέσο όρο αποφοιτούν 700 – 800 τον χρόνο. Οι μισοί χάνονται», είπε ο κ. Δημητριάδης – Ευγενίδης.
Η Ηρώ Γιδάκου, Πλοίαρχος Α’ Ε.Ν. και Fleet Operations Manager στο Operations Department της Maran Gas Maritime Inc., αναφέρθηκε στις προκλήσεις εισόδου στο επάγγελμα: «Όταν ξεκινάς, δεν ξέρεις τι πας να κάνεις. Πολλοί πάνε με άγνοια κινδύνου, χωρίς καθοδήγηση από οικογένεια ή σχολεία. Και δεν είναι εύκολο να βρεις εταιρεία ως πρωτοετής δόκιμος, ειδικά στα LNG, όπου οι θέσεις είναι περιορισμένες».
Όπως είπε, «δυστυχώς δεν έχουν όλοι οι πλοιοκτήτες Έλληνες στα πλοία τους. Εργάζομαι σε έναν όμιλο που στηρίζει τους Έλληνες ναυτικούς. Περίπου το 30% ναυτολογείται στον όμιλο Αγγελικούση. Πρέπει και οι άλλοι να δώσουν ευκαιρίες στα νέα παιδιά – έχουν ποιότητα, μπορούν να αξιοποιηθούν».
Οι σχολές πρέπει να εξηγούν στους δοκίμους τι τους τι περιμένει
Ο Καπτ. Γιώργος Κουμπενάς, Πρόεδρος Επιχειρήσεων της Celestyal Cruises και Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων & Φορέων Ναυτιλίας, έθεσε το ερώτημα: «Γιατί να επιλέξει κάποιος να πάει σε ναυτική ακαδημία;». Όπως είπε, πολλοί φοιτητές φτάνουν εκεί είτε λόγω τύχης, μέσω των Πανελληνίων, είτε επειδή τους ώθησε κάποιος, χωρίς να έχουν κατανοήσει τι συνεπάγεται η καριέρα αυτή.
Υπογράμμισε ότι «πολλές εταιρείες δεν προσλαμβάνουν δοκίμους, ενώ και οι ίδιες οι σχολές δεν δίνουν σαφή κατεύθυνση για το τι περιμένουν οι εταιρείες από τους δοκίμους». Τόνισε επίσης την ανάγκη θεσμικής στήριξης, ιδίως για τις γυναίκες που θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμα.
Ο Καπτ. Ευστράτιος Τσουκάρης, Διευθυντής Τμήματος Πληρωμάτων στην Sun Enterprises Ltd / S. Livanos Hellas, έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών που μπαίνουν στις σχολές, φεύγουν από το επάγγελμα. «Εκείνοι που μένουν έξω, είναι όσοι έχουν στο μυαλό τους πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις», εξήγησε.
Όπως σημείωσε, «οι σχολές πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά πού πηγαίνουν. Δεν αρκεί να καλύπτεται η ύλη. Η σχολή λειτουργεί όπως ένα βαπόρι – χρειάζεται πλήρωμα. Αν η νεολαία δεν ενδιαφερθεί να προχωρήσει, δεν θα έχουμε αξιωματικούς για να δουλέψουμε».
Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό από μικρή ηλικία
Ο Ανδρέας Ζαρναβέλης, Υπεύθυνος Διαχείρισης Ποιότητας, Υγείας, Ασφάλειας και Περιβάλλοντος της Tsakos Shipping and Trading, χαρακτήρισε τη ναυτοσύνη «τον σημαντικότερο παράγοντα που φέρνει την ελληνική ναυτιλία στην πρώτη θέση παγκοσμίως».
Κάλεσε όλους τους φορείς – κοινωνία, πλοιοκτησία, πολιτεία – να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό: «Αν δεν περάσει η ναυτοσύνη στην επόμενη γενιά, δεν θα μπορούμε να προχωρήσουμε στην επόμενη μέρα».
Ο Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αναγνώρισε πως υπήρξε υποβάθμιση των σχολών στο παρελθόν, αλλά «αυτό αλλάζει». Όπως είπε, «κάθε χρονιά αυξάνονται οι σπουδαστές και μειώνεται το ποσοστό διαρροών. Το επίπεδο γίνεται συνεχώς καλύτερο».
Ανέφερε ότι το προηγούμενο ΕΣΠΑ είχε 100% απορρόφηση των 98 εκατ. ευρώ για εξοπλισμό και εκπαιδευτικά ταξίδια, ενώ το νέο πρόγραμμα (2025–2027) ανέρχεται στα 276 εκατ. ευρώ. «Καταφέραμε να εντάξουμε ως επιδοτούμενο και το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι, κάτι που έχει αυξήσει την απορρόφηση των κοριτσιών στα πλοία. Χαίρομαι που βλέπω περισσότερες γυναίκες να ακολουθούν το επάγγελμα», σημείωσε προσθέτοντας ότι αυτό λειτουργεί ως κίνητρο και για τα αγόρια.
Έρχεται νέος νόμος – πλαίσιο για τη ναυτική εκπαίδευση
Σημείωσε δε πως τα παιδιά των ναυτικών ακαδημιών δεν έχουν το φοιτητικό πάσο για έκπτωση σε θέατρο, κινηματογράφο κτλ. Κάλεσε έτσι τις ναυτιλιακές εταιρείες, που έχουν σχέσεις με πολιτιστικά κέντρα, να βοηθήσουν σε αυτό, προσφέροντας ένα μικρό «δώρο», κάτι που μπορεί να εμπνεύσει αυτά τα παιδιά.
Ανακοίνωσε επίσης ότι φέτος ξεκινάει μία νέα Σχολή στη Νεάπολη Λακωνίας, ιδρύεται σχολή Ηλεκτρολόγων, ενώ το φθινόπωρο θα κατατεθεί ο νόμος – πλαίσιο για τη ναυτική εκπαίδευση. «Εκεί θέλουμε τις προτάσεις σας. Θα γίνει εκτεταμένη διαβούλευση Σεπτέμβριο – Οκτώβριο ώστε να πάμε αμέσως μετά στη Βουλή με έναν νέο νόμο – πλαίσιο», τόνισε.
