Ένα σημαντικό ποσοστό του ελληνόκτητου εμπορικού στόλου ενδέχεται σύντομα να βρεθεί στο στόχαστρο της προστατευτικής πολιτικής των ΗΠΑ, καθώς πλησιάζει η εφαρμογή των νέων λιμενικών χρεώσεων που στοχεύουν πλοία κινεζικής ναυπήγησης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Lloyd’s List Intelligence, εάν εφαρμοστεί τελικά η πρόταση του εκπροσώπου για τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ (USTR), περισσότερο από το 20% των πλόων ελληνικών πλοίων προς τις ΗΠΑ ενδέχεται να επιβαρυνθούν με αυτές τις χρεώσεις (port fees), ενώ το ενδεχόμενο κόστος δύναται να ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πλοία που ανήκουν σε εταιρείες ελληνικών συμφερόντων και είχαν συμμετοχή στα routes των ΗΠΑ (πλοία συνολικής μεταφορικής ικανότητας περίπου 281,7 εκατ. dwt), πραγματοποίησαν 3.749 ταξίδια προς τα αμερικανικά λιμάνια το 2024.
Από αυτά, τα 903 ταξίδια, δηλαδή το 24% των αφίξεων και το 21% της συνολικής μεταφορικής ικανότητας, έγιναν από πλοία που ναυπηγήθηκαν στην Κίνα.
Η σημασία αυτού έγκειται στο γεγονός ότι η προτεινόμενη ρύθμιση του USTR, που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2025, στοχεύει σε μεγαλύτερο βαθμό -όπως αναφέρει η Lloyd’s List Intelligence- στη χώρα ναυπήγησης του πλοίου.
Ουσιαστικά, η πρόταση αυτή, που αποσκοπεί στη μείωση της εξάρτησης των ΗΠΑ από την κινεζική ναυπηγική βιομηχανία και στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας, προβλέπει πρόσθετα τέλη για όλες τις αφίξεις πλοίων κινεζικής κατασκευής στα λιμάνια των ΗΠΑ.
Για την ελληνική ναυτιλία -που παραμένει παγκόσμιος ηγέτης στον χώρο- η πολιτική αυτή μπορεί να έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο ελληνόκτητος στόλος περιλαμβάνει 4.033 πλοία μεταφοράς φορτίου άνω των 10.000 dwt, τα οποία δραστηριοποιούνται διεθνώς.
Από αυτά, το 32% έχει ναυπηγηθεί στην Κίνα (προηγείται η Νότια Κορέα με 34% και ακολουθεί η Ιαπωνία με 26%).
Η Lloyd’s List Intelligence επισημαίνει ότι περισσότερο εκτεθειμένα είναι τα bulk carriers και τα containerships.
Ειδικότερα, από τα 903 ταξίδια με ελληνόκτητα πλοία κινεζικής ναυπήγησης προς τις ΗΠΑ, τα περισσότερα έγιναν από bulk carriers (536 αφίξεις), ενώ ακολούθησαν τα containerships (175) και τα δεξαμενόπλοια αργού πετρελαίου (98).
Αυτοί οι τύποι πλοίων είναι οι πιο εκτεθειμένοι στους νέους δασμούς, καθώς χρησιμοποιούνται ευρέως στις κύριες εμπορικές διαδρομές μεταξύ ΗΠΑ και Ασίας.
Εξαιρέσεις
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, υπάρχουν και εξαιρέσεις, οι οποίες μειώνουν εν μέρει την έκθεση, αλλά δεν αρκούν για να προστατεύσουν πλήρως τα ελληνόκτητα πλοία κινεζικής κατασκευής.
Συγκεκριμένα, εξαιρούνται των τελών τα πλοία κινεζικής ναυπήγησης αν φτάνουν στα αμερικανικά λιμάνια άφορτα, μία ρύθμιση που ευνοεί τις εξαγωγές χύδην φορτίων από τις ΗΠΑ.
Άλλες εξαιρέσεις αφορούν τα πλοία που πραγματοποιούν το λεγόμενο shortsea shipping (ταξίδια μικρότερα των 2.000 ναυτικών μιλίων από και προς αμερικανικά λιμάνια), τα containerships χωρητικότητας έως 4.000 TEU, τα bulk carriers έως 55.000 dwt και τα πλοία με συνολική χωρητικότητα έως 80.000 dwt.
Σημειώνεται ότι η εφαρμογή των νέων τελών αναμένεται να ξεκινήσει στις 14 Οκτωβρίου 2025 και τα ποσά θα αυξάνονται σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη η πλήρης δομή των χρεώσεων, το πιθανό οικονομικό βάρος για τους διεθνείς πλοιοκτήτες -ιδιαίτερα για στόλους με μεγάλο ποσοστό κινεζικής ναυπήγησης είναι τεράστιο.
Συνολικά, 1.519 διαφορετικά πλοία που ανήκουν, είναι εγγεγραμμένα ή διαχειρίζονται από εταιρείες με έδρα την Ελλάδα έφτασαν σε λιμάνια των ΗΠΑ από το εξωτερικό το 2024. Από αυτά, τα 432 (28%) ναυπηγήθηκαν στην Κίνα.
Επανεξέταση στρατηγικής και επενδύσεων
Καθώς οι ΗΠΑ επιχειρούν να περιορίσουν τη ναυπηγική επιρροή της Κίνας, η Lloyd’s List Intelligence υπογραμμίζει ότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες -μερικοί από τους ισχυρότερους παίκτες στη διεθνή ναυτιλία- ενδέχεται να χρειαστεί να επανεξετάσουν τις επενδύσεις, τις ναυπηγήσεις και τις εμπορικές στρατηγικές τους.
Παράλληλα, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, εκτός κι αν υπάρξουν τροποποιήσεις στην πρόταση, η νέα πολιτική ενδέχεται να επιφέρει σημαντικό οικονομικό κόστος για τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη του κόσμου, υπογραμμίζοντας το πώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις αναδιαμορφώνουν πλέον σε τεράστιο βαθμό την παγκόσμια ναυτιλιακή πραγματικότητα.
