Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Από τον παρ’ ολίγον νέο ρωσοτουρκικό… πόλεμο, Ρωσία και Τουρκία εγκαινιάζουν μια νέα εποχή μέλιτος στις σχέσεις των δύο χωρών, η οποία περιλαμβάνει κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου με ρωσικά κεφάλαια και την πιθανότητα αγοράς ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400. Η συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι επισφραγίστηκε το βράδυ της Δευτέρας με την ανακοίνωση για την από κοινού κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή Ακούγιου απέναντι από την Κύπρο. Ένα νέο εν δυνάμει Κοσλοντούι στη φορτισμένη ποικιλοτρόπως περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Στόχος των δύο ηγετών είναι ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στο Ακούγιου να λειτουργήσει το 2023, την κατασκευή του οποίου θα αναλάβει η κρατική ρωσική εταιρία Rosatom. Κατά τις κοινές δηλώσεις μετά τη συνάντηση στο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι η ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom θα ξεκινήσει άμεσα τις εργασίες κατασκευής πυρηνικού σταθμού στην Τουρκία και συγκεκριμένα στην περιοχή Ακούγιου, η οποία βρίσκεται απέναντι από την Κύπρο.
H συμφωνία για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού έχει υπογραφεί από το 2010, με την προχθεσινή συνάντηση ωστόσο Πούτιν-Ερντογάν φαίνεται το σχέδιο αυτό φαίνεται να εισέρχεται στην τελική ευθεία. Η απόφαση για λειτουργία πυρηνικού σταθμού στα τουρκικά παράλια είχε δημιουργήσει έντονες ανησυχίες στην τοπική κοινωνία για επιπτώσεις στον τουρισμό και είχε προκαλέσει έντονες κινητοποιήσεις οικολογικών οργανώσεων που αντιδρούν στη χρήση πυρηνικής ενέργειας.
Η κρατική εταιρεία ατομικής ενέργειας Rosatom δημιουργήθηκε το 2007 και η έδρα της βρίσκεται στη Μόσχα. Η Rosatom διαχειρίζεται όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, πολιτικές και στρατιωτικές της Ρωσίας, οι οποίες ανέρχονται σε περισσότερες από 360 επιχειρηματικές μονάδες και κέντρα ερευνών, συμπεριλαμβανομένων όλων των ρωσικών πυρηνικών παγοθραυστικών υποβρυχίων.
Η Rosatom είναι η δεύτερη στον κόσμο σε αποθέματα ουρανίου και τέταρτη στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Παράγει το 40% του εμπλουτισμένου ουρανίου και το 17% των πυρηνικών καυσίμων στο κόσμο.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν περιχαρής προσκάλεσε μάλιστα δημοσίως τον Πούτιν να πάει στην Τουρκία για να βάλουν μαζί τον θεμέλιο λίθο στο πυρηνικό εργοστάσιο. «Αναμένουμε να κάνουμε την τελετή θεμελίωσης στο πυρηνικό εργοστάσιο του Ακούγιου τις προσεχείς εβδομάδες. Αν το πρόγραμμα του κ. Πούτιν το επιτρέπει, θα θέλαμε να πάρει μέρος στην τελετή», είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
Από την πλευρά του, ο Ρώσος πρόεδρος, τόνισε ότι κατά τις διευρυμένες συνομιλίες συζητήθηκε η στρατηγική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. «Αυτό αφορά τον αγωγό Turkish Stream και την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου. Η Rosatom είναι έτοιμη να ξεκινήσει την υλοποίηση του σχεδίου στο άμεσο μέλλον» ανέφερε ο Πούτιν.
Το θέμα της Συρίας
Το μεγαλύτερο μέρος των διμερών συνομιλιών που διήρκεσαν τέσσερις και πλέον ώρες αφιερώθηκε, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, στη Συρία. Ο συριακός στρατός με την ουσιαστική συμβολή των ρωσικών δυνάμεων ανέκτησε τον έλεγχο του συνόλου του εδάφους της χώρας και το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι η μεταπολεμική κατάσταση. Ο Ερντογάν εκφράστηκε θετικά για την κοινή διακήρυξη Πούτιν – Τραμπ για τη Συρία, πρόσφατα στο Βιετνάμ. Δήλωσε ότι εξακολουθεί να έχει εμπιστοσύνη στις διαβουλεύσεις της Αστάνα που διεξάγονται με πρωτοβουλία της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας, ενώ δεν εξέφρασε αντίρρηση για τη σύγκληση ενός συνεδρίου πανεθνικής συζήτησης από όλες τις ομάδες της Συρίας.
Ρωσία και Τουρκία είχαν φθάσει το Νοέμβριο του 2015 στα πρόθυρα…πολέμου, όταν τουρκικά αεροσκάφη κατέρριψαν ρωσικό μαχητικό κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία. Οι σχέσεις των δύο χωρών ψυχράνθηκαν με επιβολή εκατέρωθεν οικονομικών κυρώσεων και αντικυρώσεων, οι πάγοι έλιωσαν ωστόσο σύντομα, για να φτάσουμε στην πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών στη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν της Δευτέρας.
Εισαγωγές λαχανικών
Το μενού της προχθεσινοβραδινής συνάντησης εκτός από πυρηνικά περιελάμβανε από τουρκικές μελιτζάνες έως ρωσικούς S-400. Ο Ερντογάν είπε μετά τη συνάντησή του με το Ρώσο πρόεδρο ότι αίρονται οι περιορισμοί και ότι οι τουρκικές μελιτζάνες, οι ντομάτες και τα ρόδια επανέρχονται στη ρωσική αγορά. Αναφορικά με το πυραυλικό σύστημα S-400, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε: «Συμφωνήσαμε με τη Ρωσία, τα έγγραφα υπογράφηκαν. Υπάρχουν κάποια τεχνικά ζητήματα, θα τα συζητήσουμε μαζί και με ειδικούς από το υπουργείο Άμυνας. Θέλουμε να κάνουμε βήματα ώστε όσο γίνεται πιο γρήγορα να το υλοποιήσουμε».
