Κάθε χρόνο χιλιάδες Τούρκοι καλούνται να απολογηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης, κατηγορούμενοι για «προσβολή» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή τη φορά η εισαγγελία της Άγκυρας θέλει να δει στο εδώλιο και έναν πολιτικό με γερμανική υπηκοότητα. Νέα κλιμάκωση;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: τον Ιούλιο του 2017 ο Μεμέτ Κιλίτς, πρώην βουλευτής των Πρασίνων στη Γερμανία, σε συνέντευξή του στην τουρκική ιστοσελίδα ABC Gazetesi, είχε αναφερθεί στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λέγοντας, μεταξύ άλλων: «Είναι αφόρητη η ζημία που έχει προκαλέσει ο Ερντογάν στην Τουρκία». Και επίσης: «Ως πολιτικός με τουρκική καταγωγή θλίβομαι γιατί η χώρα μου έχει περιέλθει σε αυτή την κατάσταση και χαρακτηρίζω προδότες εκείνους που την έφεραν εδώ».
Το νομικό τμήμα της προεδρίας κατέθεσε μήνυση και η εισαγγελία της Άγκυρας έχει ξεκινήσει τη νομική διαδικασία θεωρώντας βάσιμη τη μήνυση, όπως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (DPA). Για την Σεβίμ Νταγκντελέν, αντιπρόεδρο της Κ.Ο. στο γερμανικό Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) πρόκειται για «νέο επίπεδο κλιμάκωσης». Ο Τσεμ Έτζντεμιρ, ηγετικό στέλεχος των Πρασίνων, σχολιάζει το περιστατικό ως εξής: «Η μανία του Ερντογάν δεν έχει όρια. Γνωρίζαμε ήδη ότι το μακρύ του χέρι φτάνει μέχρι τη Γερμανία, αλλά όταν αγγίζει και πολιτικούς, τότε πρόκειται για μία νέα, τρομακτική διάσταση».
Διπλό «βιογραφικό» για τον Κιλίτς
Ο Μεμέτ Κιλίτς, ο οποίος έχει γερμανική και τουρκική υπηκοότητα, ήταν βουλευτής των Πρασίνων στην Ομοσπονδιακή Βουλή στην περίοδο 2009-2013. Σήμερα εργάζεται ως δικηγόρος στη Χαϊδελβέργη. Ο ίδιος δηλώνει ότι έχει άδεια παράστασης στην Καρλσρούη, αλλά και στην Άγκυρα. Παραμένει πολιτικά ενεργός, για παράδειγμα ως εκπρόσωπος των Πρασίνων για θέματα μετανάστευσης στο κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης.
Στην Τουρκία έχει να πάει τρία χρόνια, καθώς φοβάται πιθανές συνέπειες από ένα «καθεστώς, που προσπαθεί να με κάνει να σιωπήσω», όπως λέει. Ο ίδιος έμαθε για τη μήνυση του Ερντογάν πριν από περίπου έναν μήνα, όταν οι αρχές επέδωσαν την κλήτευση σε έναν ανηψιό του που ζει στην Τουρκία. Το ότι ένας πολιτικός καλείται να απολογηθεί για προσβολή του Ερντογάν «είναι ένα νέο επίπεδο κλιμάκωσης, κατά την άποψή μου», λέει ο Κιλίτς. Και προσθέτει: «Δεν γνωρίζω να έχει κατατεθεί ποτέ μήνυση εναντίον Γερμανού πολιτικού στην Τουρκία». Από την πλευρά της η Σεβίμ Νταγκντελέν καλεί τη γερμανική κυβέρνηση «να αντικρούσει μα απόλυτη σαφήνεια αυτή την επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης». Ο δικηγόρος του Κιλίτς, Βεϊζέλ Οκ, κάνει λόγο για μία κρίση, «στην οποία δεν μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα όσοι έχουν τουρκική καταγωγή». Όπως δηλώνει ο ίδιος στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων «τόσο το τουρκικό Σύνταγμα όσο και η Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προβλέπουν ότι τα όρια της επιτρεπόμενης κριτικής για έναν πρόεδρο δεν είναι τα ίδια με εκείνα που ισχύουν για έναν απλό πολίτη». Μάλιστα ο Βεϊζέλ Οκ υποστηρίζει ότι «αντιβαίνει ακόμη και στην τουρκική νομοθεσία» να εκλαμβάνει κανείς την πολιτική κριτική ως προσωπική προσβολή.
Χιλιάδες Τούρκοι στο «σκαμνί»
Κάθε χρόνο καταγράφονται στην Τουρκία χιλιάδες παρεμφερείς περιπτώσεις. Σύμφωνα με τον Οκ όλο και περισσότεροι πολίτες διώκονται λόγω «προσβολής του προέδρου» από τότε που ο Ερντογάν ανήλθε στον προεδρικό θώκο. Η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης μπορεί να ξεπεράσει τα τέσσερα χρόνια. Απλοί πολίτες, δημοσιογράφοι, στελέχη της αντιπολίτευσης μπορεί να οδηγηθούν στη φυλακή. Ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου κόμματος CHP, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, έχει βρεθεί τόσες πολλές φορές στο στόχαστρο της εισαγγελίας, ώστε οι συνάδελφοί του άρχισαν να βάζουν χρήματα στην άκρη για να πληρώνουν τα πρόστιμα που του επιβάλονται κάθε τόσο.
Αλλά και πολλοί Γερμανοί με τουρκική καταγωγή εγκαλούνται πλέον για «προσβολή του προέδρου». Στις 16 Σεπτεμβρίου αναμένεται να λογοδοτήσει η τραγουδίστρια Χοζάν Κανέ, η οποία έχει ήδη καταδικαστεί για τρομοκρατική δράση. Το αδίκημα στο οποίο υπέπεσε είναι ότι σε λογαριασμό του Facebook που φέρει το όνομά της είχε βρεθεί γελοιογραφία που διακωμωδεί τον Ερντογάν. Την περασμένη Δευτέρα συνελήφθη και η κόρη της Κανέ, η οποία επίσης αντιμετωπίζει κατηγορίες για τρομοκρατική δράση. Η δικηγόρος της δηλώνει ότι η κόρη της έχει τόσο την τουρκική όσο και τη γερμανική υπηκοότητα.
Στα χέρια των αρχών είναι και ένας Αυστριακός υπήκοος, ο οποίος συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2018, παρέμεινε προφυλακισμένος επί τρεις μήνες και στη συνέχεια αφέθηκε προσωρινά ελεύθερος, αλλά με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Στις ταξιδιωτικές οδηγίες του για την Τουρκία το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποιεί εδώ και πολύ καιρό ότι«συλλήψεις και ποινικές διώξεις Γερμανών υπηκόων έχουν γίνει πολλές φορές λόγω τοποθετήσεων με κριτική διάθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Πολλές φορές αρκεί ένα Like σε επικριτικό σχόλιο για τον Ερντογάν. Όσο για τον Μεμέτ Κιλίτς, δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα παραστεί στην «ακρόαση» που έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο σε τουρκικό δικαστήριο. «Καμιά φορά σκέφτομαι να πάω για να πω ανοιχτά τη γνώμη μου, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι δεν αποκλείεται και να με συλλάβουν», λέει ο ίδιος.
