Μια πολιτική διαφημιστική εκστρατεία ύψους 75 εκατ. δολαρίων από την κυβέρνηση του Οντάριο, που επικαλούνταν τον Ρόναλντ Ρέιγκαν για να καταγγείλει την επιβολή δασμών, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας διπλωματικής θύελλας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, οργισμένος για τη χρήση της φωνής και του λόγου του Ρέιγκαν χωρίς άδεια και μάλιστα εναντίον των πολιτικών του, αποφάσισε να «παγώσει» τις συνομιλίες με την Οτάβα σχετικά με μια νέα εμπορική συμφωνία.
Η καμπάνια περιλάμβανε αποσπάσματα από ένα ραδιοφωνικό διάγγελμα του Ρέιγκαν, στο οποίο ο πρώην πρόεδρος μιλούσε για τους κινδύνους των προστατευτικών μέτρων:
«Όταν κάποιος λέει “ας επιβάλουμε δασμούς στις ξένες εισαγωγές”, φαίνεται πως κάνει το πατριωτικό καθήκον του. Και μερικές φορές αυτό πιάνει — αλλά μόνο για λίγο», ακουγόταν να λέει ο Ρέιγκαν, προειδοποιώντας πως οι δασμοί καθιστούν τις εταιρείες λιγότερο ανταγωνιστικές, αυξάνουν τις τιμές, μειώνουν την αγορά και οδηγούν σε απώλειες θέσεων εργασίας.
Μόνο που το μήνυμα που μετέδιδε η διαφήμιση… δεν ήταν ολόκληρο.
Τι άφησε έξω το Οντάριο
Η βιβλιοθήκη του Ρέιγκαν αποκάλυψε ότι η ομιλία που χρησιμοποιήθηκε αποσπασματικά είχε διαφορετικό πλαίσιο: ο Ρέιγκαν δεν καταδίκαζε συλλήβδην τους δασμούς, αλλά μιλούσε για τη στοχευμένη επιβολή τους όταν οι εμπορικοί εταίροι δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους.
Στην ίδια ομιλία, ο Ρέιγκαν εξηγούσε: «Όπως ίσως ακούσατε, την περασμένη εβδομάδα επέβαλα νέους δασμούς σε ορισμένα ιαπωνικά προϊόντα, επειδή η Ιαπωνία δεν τήρησε τη συμφωνία της μαζί μας για τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που ονομάζονται ημιαγωγοί». Και συνέχιζε: «Έχουμε σαφή στοιχεία ότι ιαπωνικές εταιρείες εφάρμοζαν αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που παραβίαζαν τη συμφωνία μας. Αναμένουμε από τους εμπορικούς μας εταίρους να τηρούν τις συμφωνίες τους. Όπως έχω πει πολλές φορές: η δέσμευσή μας στο ελεύθερο εμπόριο είναι ταυτόχρονα και δέσμευση στο δίκαιο εμπόριο».
Η ειρωνεία της ιστορίας
Με άλλα λόγια, ο Ρέιγκαν προειδοποιούσε για τους κινδύνους των δασμών, αλλά στο ίδιο διάγγελμα εξηγούσε γιατί τους χρησιμοποίησε ο ίδιος για να επιβάλει την τήρηση κανόνων.
Η αποσπασματική χρήση του λόγου του από την κυβέρνηση του Οντάριο αλλοίωσε πλήρως το μήνυμα: από ρεαλιστική τοποθέτηση για το «fair trade» σε ιδεολογικό μανιφέστο κατά των δασμών.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, που εδώ και μήνες έχει υιοθετήσει μια επιθετική εμπορική πολιτική απέναντι σε συμμάχους και αντιπάλους, είδε στη διαφήμιση αυτή ένα πολιτικό άλλοθι. Όπως είπε στους δημοσιογράφους, «αν ακόμη και ο Ρέιγκαν παρερμηνεύεται για να εξυπηρετήσει ξένα συμφέροντα, δεν υπάρχει βάση για συνομιλίες».
Από τον Ρέιγκαν στο «America First»
Παρά τις προφανείς διαφορές ύφους και εποχής, ο Τραμπ βρίσκει στον Ρέιγκαν έναν «πρόγονο» της δικής του ρητορικής περί δίκαιου εμπορίου.
Ο Ρέιγκαν υποστήριζε την ελεύθερη αγορά, αλλά επέβαλε στοχευμένους δασμούς όταν έκρινε ότι αμερικανικές εταιρείες θίγονται από αθέμιτο ανταγωνισμό — τότε κυρίως από την Ιαπωνία.
Ο Τραμπ χρησιμοποιεί το ίδιο επιχείρημα, αλλά σε ευρύτερη κλίμακα, κατηγορώντας Καναδά, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ένωση για «ανισόρροπες» εμπορικές πρακτικές.
Στη δεκαετία του 1980, οι μέσοι δασμοί των ΗΠΑ κυμαίνονταν μεταξύ 3% και 4%. Σήμερα, σύμφωνα με το Yale Budget Lab, φτάνουν το 16,7% — το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών.
