Κατόπιν συμφωνίας που μεσολάβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες — με συμπληρωματική άρση κυρώσεων προς τη λευκορωσική αεροπορική Belavia — το Μινσκ απελευθέρωσε 52 πολιτικούς κρατουμένους την περασμένη Πέμπτη.
Μεταξύ αυτών βρίσκονταν 14 αλλοδαποί υπήκοοι: από την Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, ο εξέχων αντιφρονούντας Μικολάι Στάτκεβιτς, που περιλαμβανόταν στη λίστα των αφέσεων, δεν θεωρείται πως έχει εξαφανιστεί — οι πληροφορίες λένε πως βρίσκεται στην πατρίδα του.
Μετά την απελευθέρωση, οι Λευκορώσοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και συνδικαλιστές μεταφέρθηκαν στη Λιθουανία, όπου πολλοί φιλοξενούνται σε ασφαλή καταφύγια και σπίτια συγγενών. Στο Βίλνιους επιβεβαιώθηκε πως ο 69χρονος Στάτκεβιτς αποχώρησε από λεωφορείο που διασχίζει την ουδέτερη ζώνη των συνόρων, αρνούμενος να εξοριστεί, ενώ λίγες ώρες μετά επέστρεψε στη Λευκορωσία, συνοδευόμενος από στρατιώτες — χωρίς, πάντως, να υπάρχει ένδειξη σύλληψής του.
Η αμφιλεγόμενη στάση του Στάτκεβιτς
Οι πηγές αναφέρουν ότι ο Στάτκεβιτς επέλεξε να παραμείνει στη χώρα του, παρά την προσφορά να μεταναστεύσει στη Λιθουανία. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Λιθουανίας επιβεβαίωσε ότι εκείνος βρίσκεται στο έδαφος της Λευκορωσίας και όχι στην περιοχή των συνόρων ή της Λιθουανίας. Σύμβουλος της Τσιχανούσκαγια, ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, επιβεβαίωσε επίσης ότι πρόκειται πράγματι για τον Στάτκεβιτς που αρνήθηκε την εξορία.
Η σύζυγός του, Μαρίνα, δεν έδωσε επίσημη δήλωση· ωστόσο, ανέφερε πως ο Στάτκεβιτς δεν έχει επιστρέψει στο σπίτι του και δεν υπάρχουν πληροφορίες για το που ακριβώς βρίσκεται.
Ιστορικό, επιπτώσεις και φωνές της αντιπολίτευσης
Ο Μικολάι Στάτκεβιτς, πρώην πρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού Narodnaya Gramada, είχε προσπαθήσει το 2010 να διεκδικήσει την προεδρία από τον Λουκασένκο. Έχει συλληφθεί και αποφυλακιστεί πολλές φορές· το 2021 του επιβλήθηκε ποινή 14 ετών για «οργάνωση μαζικών ταραχών».
Η ηγεσία της αντιπολίτευσης θεωρεί ότι η επιλογή του Στάτκεβιτς να μείνει —ακόμη κι υπό αμφίβολες συνθήκες— έχει συμβολική σημασία. Η Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια έκανε έκκληση προς τις ΗΠΑ να ξεκαθαρίσουν την τύχη του και τόνισε πως κάθε κρατούμενος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει αν θα μείνει ή θα φύγει· η ελευθερία δεν περιορίζεται στην αποφυλάκιση αν δεν συνοδεύεται από πραγματική επιλογή.
Με πληροφορίες από Euronews
