Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε την Τετάρτη ένα σχέδιο κατά της διαφθοράς που καταρτίστηκε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σε μια προσπάθεια να διασωθεί η εμπιστοσύνη στην κυβέρνησή του που έχει πληγεί από δυνατά σκάνδαλα.
Η εμπλοκή στενών συμμάχων του Σάντσεθ σε σκάνδαλα διαφθροράς έχει συγκλονίσει τον κυβερνητικό συνασπισμό και έχει θέσει υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητά του. Πάντως ο ίδιος, αν και, όπως είπε, σκέφτηκε να παραιτηθεί και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, μετά τις αποκαλύψεις που οδήγησαν στην προφυλάκιση του τρίτου στην τάξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) Σάντος Θερντάν, κατέληξε πως «δεν είναι επιλογή» η παραίτηση. «Δεν πρόκειται να τα παρατήσω και θα συνεχίσουμε (…) επειδή είμαι ένας καθαρός πολιτικός», ανέφερε.
Η κρίση είναι ιδιαίτερα πιεστική για έναν ηγέτη που ανέλαβε την εξουσία το 2018 μετά από ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς που συγκλόνισε την κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος (PP), υποσχόμενος μια έντιμη και ακέραιη διακυβέρνηση και να «καθαρίσει» την ισπανική πολιτική σκηνή.
Τα μέτρα κατά της διαφθοράς
«Τα πολιτικά κόμματα, τα διοικητικά όργανα διαφόρων διοικήσεων και οι επιχειρήσεις πρέπει να υιοθετήσουν περισσότερα μέτρα» για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, παραδέχθηκε ο Ισπανός πρωθυπουργός και πρότεινε «την έγκριση ενός εθνικού σχεδίου κατά της διαφθοράς» 15 σημείων που καταρτίστηκαν σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ.
Αυτό το σχέδιο καταρτίστηκε μετά από συναντήσεις με διάφορες κοινοβουλευτικές ομάδες και ενσωματώνει προτάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρόσθεσε ο Σάντσεθ, που δέχεται πιέσεις από τους συμμάχους του στο κοινοβούλιο να λάβει αυστηρά μέτρα κατά της διαφθοράς.
Μεταξύ των μέτρων τα οποία παρουσίασε είναι η σύσταση μιας «ανεξάρτητης υπηρεσίας δημόσιας ακεραιότητας», η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό «ενδείξεων απάτης» στην πλατφόρμα ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων, τυχαίοι έλεγχοι περιουσιακών στοιχείων ανώτερων αξιωματούχων, ακόμη και η ενίσχυση των μέτρων για την προστασία των πληροφοριοδοτών.
Η βελτιωμένη ανάλυση δεδομένων με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης θα σαρώνει για «ευάλωτα σημεία» σε δημόσιους διαγωνισμούς, δήλωσε ο Σάντσεθ, αφού οι πρώην συνεργάτες του θεωρούνται ότι λάμβαναν μίζες για την ανάθεση συμβάσεων.
Οι κορυφαίοι αξιωματούχοι θα υποβάλλονται επίσης σε «τυχαίους και ετήσιους ελέγχους περιουσίας» κατά τη διάρκεια της θητείας τους, ενώ τα κόμματα και τα ιδρύματα που λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση άνω των 50.000 ευρώ θα υποχρεούνται να υποβάλλονται σε εξωτερικούς ελέγχους.
Οι πληροφοριοδότες θα απολαμβάνουν μεγαλύτερη προστασία, θα δημιουργηθούν εξειδικευμένα τμήματα στα δικαστήρια και ο ποινικός κώδικας θα μεταρρυθμιστεί για να αυστηροποιηθούν οι ποινές για αδικήματα κατά της δημόσιας διοίκησης, πρόσθεσε ο Σάντσεθ.
«Αυτό το σχέδιο κατά της διαφθοράς θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη προσπάθεια στη χώρα μας για την πρόληψη, την καταπολέμηση και την αντιμετώπιση της διαφθοράς τις τελευταίες δεκαετίες», υπογράμμισε ο Σάντσεθ.
Όμως ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου PP Αλμπέρτο Νούνιες Φεϊχό απέρριψε την ομιλία του Σάντσεθ και συνέκρινε το PSOE με «εγκληματική οργάνωση», ενώ ζήτησε εκ νέου την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. «Δεν γνωρίζουμε πού αρχίζει και πού τελειώνει η άμεση ευθύνη σας», τόνισε ο Φεϊχό απευθυνόμενος στον Ισπανό πρωθυπουργό.
«Πώς λοιπόν θα μας βγάλετε από αυτόν τον εφιάλτη, αν εσείς είστε αυτός που μας έβαλε σε αυτόν; Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ομολογήσετε όλα όσα γνωρίζετε, να βοηθήσετε στην επιστροφή των κλεμμένων και να προκηρύξετε εκλογές», πρόσθεσε.
Τα σκάνδαλα
Την προηγούμενη εβδομάδα δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας ζήτησε την προφυλάκιση του του τρίτου στην τάξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) Σάντος Θερντάν μετά την δημοσίευση στις 12 Ιουνίου έκθεση της αστυνομίας που άφησε να εννοηθεί ότι βρίσκεται στο επίκεντρο ενός δικτύου διαφθοράς και κατηγορήθηκε για δωροληψία με αντάλλαγμα την ανάθεση συμβάσεων δημοσίων έργων.
Στο επίκεντρο της ίδιας έρευνας βρίσκονται επίσης ο πρώην υπουργός και δεξί χέρι του Σάντσεθ, ο Χοσέ Λούις Άμπαλος, όπως και ο στενός του σύμβουλος Κόλντο Γκαρσία.
Οι αποκαλύψεις που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας έχουν αναγκάσει τον Ισπανό πρωθυπουργό να ζητήσει επανειλημμένα συγνώμη από τους συμπολίτες του, κάτι που έπραξε και πάλι σήμερα ενώπιον των βουλευτών, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι αγνοούσε την υπόθεση και ότι το κόμμα του δεν ωφελήθηκε ποτέ από παράνομη χρηματοδότηση.
Εξάλλου η απόπειρα του Σάντσεθ να βάλει μια τελεία στο σκάνδαλο με την αποπομπή του Θερντάν από το PSOE απέτυχε, όταν το Σάββατο ήρθαν στο φως καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση εις βάρος άλλου βουλευτή του κόμματος, του Φρανθίσκο Σαλαθάρ.
Εκτός από τους Θερντάν, Άμπαλος και Γκαρσία, και η σύζυγός του Σάντσεθ, η Μπεγόνια Γκόμεθ, αποτελεί αντικείμενο έρευνας για διαφθορά και αθέμιτη άσκηση επιρροής. Την ίδια ώρα ο αδελφός του Νταβίντ πρόκειται σύντομα να δικαστεί για αθέμιτη άσκηση επιρροής και ο γενικός εισαγγελέας του κράτους, ο ανώτατος δικαστής της εισαγγελίας που διορίστηκε κατόπιν σύστασης της αριστερής κυβέρνησης, θα μπορούσε επίσης να δικαστεί για διαρροή δικαστικών πληροφοριών.
