Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ αντιστάθηκε για άλλη μία φορά, πηγαίνοντας ενάντια στο ρεύμα σε ό,τι αφορά τις αμυντικές δαπάνες. Όπως έκανε κάποτε με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο ζήτημα της τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, στην αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, όταν και πάλι , ο σοσιαλιστής Πέδρο Σάντσεθ είχε πετύχει την «ιβηρική εξαίρεση».
Τώρα, σε αντίθεση με όλους τους άλλους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, η Ισπανία αρνήθηκε να αυξήσει τον αμυντικό της προϋπολογισμό στο 5% ΑΕΠ, αντιμετωπίζοντας τις απειλές του Αμερικανού προέδρου Τραμπ πώς θα το πληρώσει ακριβά.
Οι ισπανικές στρατιωτικές δαπάνες έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε εννέα χρόνια, φτάνοντας από 12 στα 20 δισεκατομμύρια ευρώ και ο Σάντσεθ σκοπεύει να προσθέσει ένα κονδύλι δέκα δισεκατομμυρίων φέτος για να φτάσει το όριο του 2%.
Σε κάθε περίπτωση πάντως ,η Ισπανία είναι εξαιρετικά φιλοευρωπαϊκή, αν και πιο επικριτική απέναντι στο ΝΑΤΟ από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα μέλος. «Αψηφώντας τον Τραμπ, ο Σάντσεθ δεν ικανοποίησε μόνο τις απαιτήσεις των αριστερών εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό στη Μαδρίτη, αλλά εκπληρώνει και τις επιθυμίες ενός μεγάλου τμήματος του ισπανικού πληθυσμού», εκτιμούν Ευρωπαίοι αναλυτές.
Για την ιστορία, η Ισπανία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ μόλις το 1986 μετά από δημοψήφισμα. Οι αντίπαλοι της ένταξης απέσπασαν τότε πάνω από το 43% των ψήφων. Η Ισπανία είναι όμως και η χώρα των διαμαρτυριών κατά των πολέμων – είτε κατά του πολέμου στο Ιράκ, ο οποίος έριξε την τότε συντηρητική κυβέρνηση, είτε κατά της εκστρατείας του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.
Προσπάθεια εξισορρόπησης
Μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ και μπροστά στις κάμερες πάντως, ο σοσιαλιστής Ισπανός πρωθυπουργός επιχείρησε να βρει μια ισορροπία.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι είναι αντίθετος στην αύξηση των επενδύσεων της Μαδρίτης στην άμυνα στο 5%, ισχυριζόμενος ότι η χώρα θα σταματήσει στο 2,1%, ένα όριο που θεωρείται επαρκές για την επίτευξη όλων των στόχων της . Υποχρέωση της χώρας του, είπε, είναι να παρέχει επιχειρησιακές δυνατότητες στο ΝΑΤΟ και όχι να επιτύχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό. Ταυτόχρονα, ο Σάντσεθ δεσμεύτηκε ρητά για την ευρωπαϊκή άμυνα.
Επανέλαβε την πρόθεσή του να συνεχίσει να συμμετέχει σε όλες τις δομές του ΝΑΤΟ και να συνεισφέρει στρατεύματα και εξοπλισμό, Αλλά έδωσε προτεραιότητα στη διπλωματία και την ειρηνευτική πολιτική έναντι της ετοιμότητας για πόλεμο: «Οι πόλεμοι –είπε ο Σάντσεθ- δεν έχουν νικητές και αυτό φαίνεται να έχει ξεχαστεί σήμερα» «Η μετάβαση από το 2% στο 5%», δήλωσε ο Σάντσεθ «θα μας αναγκάσει να ξεπεράσουμε τις κόκκινες γραμμές μας, θα μας αναγκάσει είτε να αυξήσουμε δραστικά τους φόρους στη μεσαία τάξη είτε να μειώσουμε δραστικά το μέγεθος του κράτους πρόνοιας»
Ο τελευταίος σοσιαλιστής
Επιπλέον, ο Σάντσεθ αναρωτήθηκε: τι νόημα θα είχε να αναπτυχθεί μια τόσο δομημένη άμυνα στο ατλαντικό πεδίο με την αύξηση των κονδυλίων που προωθούνται από τους Ευρωπαίους εταίρους, χωρίς ταυτόχρονα να υπάρξει αλλαγή στο επιχειρησιακό παράδειγμα του ΝΑΤΟ; Η ασφάλεια της Μαδρίτης παίζεται στο νότιο μέτωπο, στον ενεργειακό εφοδιασμό, στη Μεσόγειο και στη Βόρεια Αφρική, όχι στα ανατολικά θέατρα όπου κινούνται τα ανατολικά «γεράκια», με επικεφαλής την Πολωνία, ούτε στον ανταγωνισμό με την Κίνα που προωθείται από την Ουάσινγκτον.
Επιπλέον, για την Ισπανία, η ιδέα ενός ΝΑΤΟ που θα πληρώνεται από τους Ευρωπαίους και θα διοικείται σαν να μην έχει συμβεί τίποτα από τους Αμερικανούς φαίνεται λιγότερο πειστική, δεδομένης της πρωταρχικής φύσης του Σάντσεθ ως του μόνου σοσιαλιστή ηγέτη στην Ευρώπη.
«Για τον Ισπανό πρωθυπουργό είναι παράδοξο να βλέπει τον πρώην υπέρμαχο της λιτότητας Μάρκ Ρούτε να ζητά από τη Μαδρίτη να δαπανήσει περισσότερα, αφού για χρόνια είχε «στενέψει» τις τσέπες των χωρών της Νότιας Ευρώπης», λένε Ευρωπαίοι αναλυτές
Μπορεί να το πληρώσει
Αυτή η άρνηση να υποκλιθεί στον πρόεδρο Τραμπ, μπορεί να δίνει στον Σάντσεθ αξιοπιστία – πολύ πέρα από τη χώρα του- αλλά δεν αποκλείεται να το πληρώσει ακριβά στην Ισπανία. Ηγετικά στελέχη του κόμματός του κατηγορούνται ότι έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα διαφθοράς και συμβάσεων.
Ο Σάντσεθ δεν βρίσκεται υπό έρευνα αυτή τη στιγμή, αλλά οι πολιτικές επιπτώσεις είναι σαφείς. Ερευνες που ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια έχουν βρει πολλά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πρώην υπουργοί του Σάντσεθ επωφελήθηκαν από τις σχέσεις τους με επιχειρηματίες, που εξασφάλισαν χρυσά συμβόλαια.
Το κεντροδεξιό Λαικό κόμμα του Αλμπέρτο Φεϊχό αξιώνει την παραίτηση της κυβέρνησης και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Η κεντροδεξιά προηγείται με 30% στις δημοσκοπήσεις, ενώ οι Σοσιαλιστές ,όπως και οι αριστεροί σύμμαχοί τους, είναι σε ελεύθερη πτώση. Την ίδια ώρα το ακροδεξιό Vox με επικεφαλής τον Σαντιάγο Αμπασκάλ είναι Τρίτη δύναμη με ποσοστό 15%.
Ο Σάντσεθ κρέμεται πολιτικά από μία κλωστή. Και ίσως σκέφτεται πώς μια διελκυστίνδα με τον Τραμπ και τον Ρούτε είναι προτιμότερη από την κρίση της ήδη εύθραυστης κυβέρνησής του.
Ο χρόνος θα δείξει αν το ισπανικό στοίχημα έχει αποδώσει απέναντι στον Τραμπ…
