Λίγη ώρα μετά την πυραυλική επίθεση που δέχθηκε από το Ιράν το πρωί της Δευτέρας, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε πλήγματα ακριβείας στο κέντρο της Τεχεράνης, με στόχο «πυρήνες του καθεστώτος», ιδεολογικά σύμβολα.
Μεταξύ αυτών, το ρολόι στην Πλατεία Παλαιστίνης, το οποίο μετρούσε αντίστροφα για την «καταστροφή του Ισραήλ» και η φυλακή Evin, ένας από τους πιο σκοτεινούς τόπους καταστολής στην Ισλαμική Δημοκρατία.
#BREAKING: Israel targets gates of Iran’s infamous Evin prison in Tehran giving prisoners the option to escape. Evin prison is known for the jailed opposition leaders of the Iranian Government. This is big. pic.twitter.com/ka9OSXn4gO
— Aditya Raj Kaul (@AdityaRajKaul) June 23, 2025
Το ρολόι και η προφητεία Χαμενεΐ
Το ψηφιακό ρολόι στην Πλατεία Παλαιστίνης εγκαταστάθηκε το 2017, με βάση την περίφημη προειδοποίηση του Αγιατολάχ Χαμενεΐ το 2015 ότι το Ισραήλ «δεν θα υπάρχει σε 25 χρόνια».
Το ρολόι ήταν μια ορατή και διαρκής υπενθύμιση της στρατηγικής του ιρανικού καθεστώτος για την εξάλειψη του εβραϊκού κράτους – μια προπαγανδιστική δήλωση μίσους εντυπωμένη στον ορίζοντα της Τεχεράνης.
Η καταστροφή του ρολογιού έχει βαρύ συμβολικό φορτίο: δεν σβήνει μόνο μια ψηφιακή οθόνη, αλλά σπάει ένα αφήγημα. Είναι ένα πλήγμα στον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής ρητορικής του καθεστώτος, που θεμελιώνει την πολιτική του πάνω στο μίσος και στην εξαγγελία καταστροφής.
Israel bombed the clock in Tehran that was counting down to Israel’s destruction in 2040. pic.twitter.com/GuCF3clacj
— Amichai Stein (@AmichaiStein1) June 23, 2025
Evin: H μαύρη καρδιά του καθεστώτος
Η Evin είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα σωφρονιστικό κατάστημα. Είναι σύμβολο καταστολής, όργανο εκβιασμού και μηχανή πολιτικής τρομοκράτησης. Βρίσκεται στους πρόποδες των βουνών Αλμπορζ και φιλοξενεί πάνω από 15.000 κρατούμενους, ανάμεσά τους δημοσιογράφους, ακτιβιστές, γυναίκες, ξένους υπηκόους, ακόμη και νομπελίστες.
Aποτελεί εδώ και δεκαετίες το κέντρο μιας πρακτικής που οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ονομάζουν «διπλωματία ομήρων». Πολίτες διπλής υπηκοότητας συλλαμβάνονται με αόριστες κατηγορίες περί κατασκοπείας και χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικά εργαλεία με τη Δύση – χαρακτηριστική η περίπτωση της Ναζανίν Ζαγκάρι-Ράτκλιφ και του Ανουσέ Ασούρι.
Αναρίθμητοι πρώην κρατούμενοι, όπως ο Ασούρι ή ο Νιζάρ Ζάκα, έχουν περιγράψει συνθήκες βασανιστηρίων, στέρησης ύπνου, απειλών κατά οικογενειών, απελπισίας και αυτοκτονικών σκέψεων.
Η Evin είναι γεμάτη απομονωμένα κελιά χωρίς κρεβάτι ή τουαλέτα, πλημμυρισμένη με κατσαρίδες, ποντίκια και βρώμικες κουβέρτες, με φωταψίες 24 ώρες το 24ωρο και ανακριτές που ζητούν ψεύτικες ομολογίες για την τηλεόραση.
Από τη φρίκη στην αντίσταση
Η φυλακή έχει γίνει όμως και έδαφος αντίστασης. Η νομπελίστρια Ναργκές Μοχαμαντί κρατείται ακόμα εκεί, ενώ η Σεπιντέ Γκολιάν – δημοσιογράφος, ακτιβίστρια και συγγραφέας του βιβλίου “The Evin Prison Bakers’ Club” – αφηγείται με εμβληματικό τρόπο τη ζωή πίσω από τα κάγκελα: τα βασανιστήρια, την πείνα, τις αμβλώσεις, τη μαγειρική ως πράξη ελπίδας.
Το κείμενο της Γκολιάν βγήκε κρυφά από τη φυλακή, μεταφράστηκε από το IranWire, και λειτουργεί πλέον ως πολιτισμική καταγγελία.
Και στην αποκαθήλωση του καθεστώτος;
Το γεγονός ότι το Ισραήλ επέλεξε να πλήξει όχι μόνο πυρηνικές ή στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά την Evin και το ρολόι της καταστροφής σηματοδοτεί μια νέα φάση του πολέμου: από την αποτροπή, στην προσπάθεια αποκαθήλωσης του ίδιου του καθεστώτος.
Η κίνηση αυτή ξεπερνά τη στρατιωτική σκοπιμότητα. Είναι μία κίνηση πολιτικής και ηθικής πρόκλησης έναντι της Τεχεράνης. Στέλνει μήνυμα στο εσωτερικό του Ιράν: το σύστημα που σας κρατάει δέσμιους δεν είναι άτρωτο. Και στέλνει μήνυμα στη διεθνή κοινότητα: αυτό δεν είναι απλώς ένα κράτος – είναι μια απολυταρχία που εργαλειοποιεί ανθρώπους ως διαπραγματευτικά χαρτιά.
