Η Ευρώπη γυρίζει σελίδα στις σχέσεις της με το Ισραήλ. Απειλεί να αναθεωρήσει τη συμφωνία εμπορικής σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, αν δεν σταματήσει τους βομβαρδισμούς και τον επισιτιστικό αποκλεισμό της Γάζας.
«Πρόκειται για μια σημαντική μετατόπιση στην ευρωπαϊκή προσέγγιση απέναντι στο Ισραήλ, καθώς για πρώτη φορά μια ειδική πλειοψηφία κρατών μελών αποφάσισε να επαληθεύσει επίσημα εάν οι ισραηλινές ενέργειες στη Γάζα παραβιάζουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», τονίζουν στη Ναυτεμπορική Ευρωπαίοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες.
Αλλά και σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει μια ενιαία φωνή: Η πλειοψηφία -17 από τις 27 χώρες μέλη- θέλει να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα στο Τελ Αβίβ ως απάντηση στη δραματική ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, αλλά οι υπόλοιπες 10 -ανάμεσά τους, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Ελλάδα, το απέρριψαν.
Ακόμη και η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων, Κάγια Κάλας, έβγαλε το κεφάλι της από την ομίχλη της Βαλτικής, συνειδητοποιώντας ότι η …Ρωσία δεν είναι το μόνο πράγμα που υπάρχει στον κόσμο.
«Είναι σαφές ότι υπάρχει ισχυρή πλειοψηφία υπέρ της αναθεώρησης του Άρθρου 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης με το Ισραήλ. Επομένως, θα ξεκινήσουμε αυτή την άσκηση και, εν τω μεταξύ, εναπόκειται στο Ισραήλ να απελευθερώσει την ανθρωπιστική βοήθεια. Η διάσωση ζωών πρέπει να είναι η ύψιστη προτεραιότητά μας», δήλωσε η Κάγια Κάλας.
Το άρθρο 2 για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η συμφωνία ΕΕ-Ισραήλ υπογράφηκε το 1995 και τέθηκε σε ισχύ το 2000. Εγγυάται προτιμησιακούς δασμούς και διευκόλυνση της πρόσβασης στην ευρωπαϊκή αγορά για εμπόριο αξίας περίπου 36 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Το άρθρο 2 της συμφωνίας λειτουργεί ως «φρένο έκτακτης ανάγκης» που εισάγεται σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ: ορίζει ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών από το Ισραήλ αποτελεί «ουσιώδες στοιχείο» της συμφωνίας, η παραβίαση του οποίου μπορεί να δικαιολογήσει μέτρα που κυμαίνονται από τη διακοπή του πολιτικού διαλόγου έως την αναστολή ολόκληρης της συμφωνίας.
Η πρωτοβουλία αναθεώρησης, η οποία προτάθηκε αρχικά από την Ισπανία και την Ιρλανδία πριν από 15 μήνες, αλλά παρέμεινε άκυρη, απέκτησε νέα δυναμική όταν η Ολλανδία, μια παραδοσιακή σύμμαχος του Ισραήλ, την υποστήριξε σε απάντηση στον ανθρωπιστικό αποκλεισμό που επιβλήθηκε στη Γάζα
Διπλά μέτρα και σταθμά
Όπως είπε και ο προκάτοχος της Κάλας στην Κομισιόν, Γιόζεπ Μπορέλ, «ο Πούτιν δεν μπορεί να πάρει ένα κομμάτι της Ουκρανίας, αλλά ο Νετανιάχου μπορεί να προσαρτήσει μια περιοχή, που δεν του ανήκει και εμείς δεν λέμε τίποτα. Φτάνει πια με τα διπλά μέτρα και σταθμά», τόνισε ο πρώην Ύπατος Αρμοστής της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική.
Και όμως! Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της χθεσινής συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες. Οι 17 από τους 27 υπουργούς Εξωτερικών ενέκριναν πρόταση της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, για την «αξιολόγηση» της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της συμφωνίας, που υπογράφηκε πριν 25 χρόνια και το οποίο δεσμεύει τα μέρη να «σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές».
Η απόφαση που ελήφθη χθες από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση στην ευρωπαϊκή προσέγγιση απέναντι στο Ισραήλ, καθώς για πρώτη φορά μια ειδική πλειοψηφία κρατών μελών αποφάσισε να επαληθεύσει επίσημα εάν οι ισραηλινές ενέργειες στη Γάζα παραβιάζουν αυτή τη θεμελιώδη «ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η «μπερδεμένη» Ευρώπη
Πολύ «μπερδεμένη» εμφανίζεται, λοιπόν, η πολιτισμένη Ευρώπη. Η Επίτροπος της ΕΕ για τη Μεσόγειο, Ντουμπράβκα Σούιτσα, αποκαλύπτει τώρα ότι η ευρωπαϊκή βοήθεια δεν φτάνει στη Γάζα και ανακοινώνει πως θέλει να επιταχύνει την κατανομή των κονδυλίων που προβλέπονται στο πακέτο της ΕΕ, ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει την Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή έως το 2027, διαθέτοντας αμέσως 82 εκατομμύρια στη UNRWA για την υποστήριξη της «εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης» στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη.
Φυσικά, πολλά από αυτά τα πράγματα θα πρέπει να περάσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οτιδήποτε έχει να κάνει με την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν εμπνέει αισιοδοξία.
Θαύμα για τη νωθρή Ευρώπη
Αλλά για τη νωθρή και αδύναμη Ευρώπη αυτών των καιρών είναι σχεδόν ένα θαύμα η αντίδρασή της για τη Γάζα. Βέβαια, τη στιγμή που η Ευρώπη αποφασίζει να λάβει μια θέση στοιχειώδους αντίδρασης, η Αθήνα προσποιείται ότι δεν συμβαίνει τίποτα και στρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Και ευθυγραμμίζεται με χώρες όπως η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Τσεχία και η Γερμανία, οι οποίες, στο Παλαιστινιακό ζήτημα, έχουν υιοθετήσει μια πολιτική λογοκρισίας και καταστολής που δεν απέχει πολύ από αυτήν που εφάρμοσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα, που θέλει να παίξει σημαντικό ρόλο στη Μεσόγειο, ενώνει τη φωνή της με χώρες για τις οποίες η Μεσόγειος σχεδόν δεν υπάρχει. Με την Ευρώπη του Βορρά και συνηθίζει να αγνοεί τα προβλήματα των νοτίων συνόρων της.
Βορά στον …Βορρά
Την ώρα που ακόμη και ο πρόεδρος Τραμπ αποστασιοποιείται από τον Νετανιάχου και τους ακραίους θρησκο-εθνικιστές που στηρίζουν την κυβέρνηση του Ισραήλ, κάποιοι ανακαλύπτουν ξανά την… «Αυστροουγγαρία». Ξεχνώντας και τον θεμελιώδη ρόλο των Αραβικών χωρών του Κόλπου στην οικονομία όπως και στην πολιτική, καθώς το Παλαιστινιακό παραμένει πάντα στην καρδιά των προβλημάτων της Μέσης Ανατολής.
Αυτή είναι η Μέση Ανατολή που θα βοηθήσουμε να «χτιστεί» και με την οποία θέλουμε να ασχοληθούμε στο μέλλον; Αν ισχύει αυτό, ας καταλάβουη οι ιθύνοντες της εξωτερικής πολιτικής ότι υπάρχουν λιγότερο επώδυνοι τρόποι αυτοκτονίας για τον διεθνή ρόλο μιας χώρας.
